Cơ hội nào cho lái xe công nghệ Grab tiếp cận với chính sách an sinh xã hội

Tham dự tọa đàm có đại diện các ban của Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, đại diện lãnh đạo một số LĐLĐ tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành Trung ương, các chuyên gia, các nhà khoa học đến từ Viện Công nhân và Công đoàn, Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ, Trường Đại học Quốc gia Hà Nội...

Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Phan Văn Anh phát biểu tại Tọa đàm.

Theo Ban Tổ chức tọa đàm, Việt Nam đặt mục tiêu sẽ sớm vượt qua mức thu nhập trung bình thấp vào năm 2025 và trở thành nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2030. Để đảm bảo các quyền lợi của người dân ngày càng tốt hơn, Đảng và Chính phủ đã đưa ra “Định hướng chiến lược phát triển và hoàn thiện Hệ thống an sinh xã hội giai đoạn 2021 - 2030” nhằm tăng cường và mở rộng độ bao phủ an sinh xã hội toàn dân.

Để cùng tham gia thực hiện mục tiêu này, góp phần đảm bảo tốt hơn quyền lợi an sinh xã hội cho người lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam phối hợp cùng với Trung tâm Tư vấn Sức khỏe và Phát triển Cộng đồng (CHD) tiến hành tổ chức “Khảo sát thực trạng và tăng cường sự tham gia của lái xe công nghệ Grab tiếp cận các chương trình an sinh xã hội, cải thiện điều kiện việc làm” với đội ngũ lái xe công nghệ Grab đang hoạt động tại Hà Nội. Đồng thời, nghiên cứu cũng tìm hiểu rõ hơn các quan điểm từ các chuyên gia, các nhà khoa học, đại diện một số cơ quan, tổ chức có liên quan nhằm đánh giá thực trạng và khuyến nghị các giải pháp thu hẹp “khoảng trống chính sách”, thúc đẩy độ bao phủ toàn dân của Hệ thống an sinh xã hội nước ta.

Hoạt động khảo sát này là một nội dung của Dự án “Khảo sát thực trạng và tăng cường sự tham gia của lái xe công nghệ Grab tiếp cận các chương trình an sinh xã hội, cải thiện điều kiện việc làm” do Trung tâm CHD và Tổng LĐLĐ Việt Nam thực hiện, dưới sự hỗ trợ của Tổ chức Stichting Oxfam Novib thông qua Văn phòng đại diện Oxfam tại Việt Nam.

Kết quả khảo sát là bức tranh khái quát về việc làm và khả năng tiếp cận, tham gia các chương trình an sinh xã hội, đặc biệt là bảo hiểm xã hội của những lái xe công nghệ Grab, những người đang ký kết các Hợp đồng hợp tác với các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ kết nối vận chuyển. Những kết quả của nghiên cứu cũng chỉ ra “khoảng trống chính sách” đối với lực lượng lao động tự do/lao động phi chính thức chưa được tiếp cận, tham gia đầy đủ các chương trình an sinh xã hội một cách toàn diện hiện nay.

Ông Lê Đình Quảng - Phó Trưởng ban Chính sách pháp luật Tổng LĐLĐ Việt Nam bày tỏ quan điểm tại Tọa đàm.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Phan Văn Anh nhấn mạnh: Quyền được bảo đảm an sinh xã hội là một trong những quyền cơ bản của con người. Đó là nhu cầu tồn tại và phát triển như là lẽ tự nhiên của con người.

Theo ông Phan Văn Anh, trong xu hướng dịch chuyển nền kinh tế xã hội hiện nay, một trong những ngành nghề lao động tự do phổ biến, dễ kiếm việc, đem lại thu nhập đang thu hút nhiều người di cư lựa chọn ở Hà Nôi và các thành phố lớn là nghề “lái xe công nghệ”. Trong đó, Công ty TNHH Grab là một trong các nền tảng công nghệ tham gia vào ngành này sớm nhất tại Việt Nam và có lực lượng đối tác lái xe công nghệ đông đảo nhất.

Theo số liệu khảo sát, hiện nay cả nước có khoảng 200.000 lái xe công nghệ là đối tác của Grab (cả xe máy và ô tô), 50% trong số họ là người từ các tỉnh khác đến thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, với độ tuổi trung bình từ 25 - 35 tuổi.

Với mục tiêu tăng cường khả năng tiếp cận chương trình an sinh xã hội cho đội ngũ lái xe công nghệ Grab, những người đang tham gia ký kết các Hợp đồng hợp tác với các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ kết nối vận chuyển, từ tháng 7 đến tháng 11/2021, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã phối hợp với Trung tâm Tư vấn Sức khỏe và Phát triển Cộng đồng tiến hành “Khảo sát thực trạng và tăng cường sự tham gia của lái xe công nghệ Grab tiếp cận các chương trình an sinh xã hội, cải thiện điều kiện việc làm” với 100 lái xe công nghệ Grab đang làm việc tại Hà Nội và tham khảo các ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học về các giải pháp nhằm thu hẹp ‘khoảng trống chính sách” thúc đẩy mở rộng độ bảo phủ của hệ thống an sinh xã hội ở nước ta.

Tại tọa đàm, nhóm nghiên cứu và các chuyên gia đã trao đổi, thảo luận sôi nổi về thực trạng tiếp cận các dịch vụ an sinh xã hội của tài xế xe công nghệ, qua đó là cơ sở để Ban Tổ chức Hội thảo thống nhất đề xuất bản khuyến nghị chính sách giúp đối tượng lái xe công nghệ Grab nói riêng và người lao động tự do nói chung có thể tiếp cận ngày càng tốt hơn, đầy đủ hơn chính sách an sinh xã hội của nước ta.

Chị Trần Thị Ngọc Ngà, tham gia chạy xe cho Grab được gần 3 năm nay, bày tỏ nguyện vọng được đảm bảo quyền lợi về an sinh xã hội.

Cụ thể, nhóm nghiên cứu đưa ra kiến nghị, đề xuất: Quốc hội, Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam tổ chức nghiên cứu và ban hành hướng dẫn cụ thể về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế nói riêng, các chế độ an sinh xã hội nói chung và cho đối tượng đặc thù như lái xe công nghệ nói riêng trong thời gian tới, góp phần thực hiện chủ trương tiến tới bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế toàn dân.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục sửa đổi nhằm tăng sự hấp dẫn, công bằng hơn giữa các loại hình bảo hiểm. Trong đó, bảo hiểm xã hội tự nguyện nên cân nhắc tính khả thi giữa việc Nhà nước hỗ trợ trực tiếp hay gia tăng quyền lợi hưởng (tổng phần đóng góp không đổi); đồng thời có quy định khuyến khích đơn vị cung ứng dịch vụ kết nối hỗ trợ các lái xe tham gia các chế độ an sinh xã hội của Nhà nước, đặc biệt là bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Với Công ty TNHH Grab, trên cơ sở thống nhất với lái xe, Công ty có thể xem xét hỗ trợ phần mềm trích nộp tiền tham gia bảo hiểm xã hội, nhằm hỗ trợ lái xe Grab tham gia đóng góp bảo hiểm xã hội khi điều kiện thực tế cho phép...