4 đối tượng nguy cơ cao nên tầm soát ung thư dạ dày

Đau bụng thượng vị, nôn ra máu vì ung thư dạ dày

Mới đây, Bệnh viện Đa khoa Medlatec tiếp nhận ông T.Đ.T (62 tuổi, ở Quảng Ninh) đến khám do đau bụng thượng vị, nôn ra máu. Khai thác bệnh sử được biết, ông T có thói quen hút thuốc lá 30 bao/năm. Trước khi vào viện 1 tuần, người bệnh cảm giác đau rát vùng thượng vị lan lên cổ, buồn nôn, nôn ra dịch dây máu lẫn thức ăn, ợ hơi, ợ chua, mệt mỏi, chán ăn.

Hình ảnh nội soi dạ dày bệnh nhân T cho thấy tại tiền môn vị có ổ loét sâu khoảng 2cm.

Bệnh nhân được chỉ định thực hiện các xét nghiệm và cận lâm sàng cần thiết để đánh giá tình trạng bệnh. Kết quả nội soi thực quản dạ dày cho thấy bệnh nhân bị viêm thực quản trào ngược độ B. Tại tiền môn vị có ổ loét sâu khoảng 2cm, đáy loét phủ giả mạc trắng, bờ loét mủn nát, dễ chảy máu khi tiếp xúc với đèn soi, gây co kéo và biến dạng lỗ môn vị. Chụp CT-Scanner phát hiện hình ảnh dày thành không đều hang vị dạ dày, hướng tới u và nhiều hạch xung quanh, nốt đặc phổi trái.

Nhằm xác định bản chất tổn thương, bác sĩ tiến hành sinh thiết vùng loét dạ dày để làm xét nghiệm mô bệnh học. Kết quả giải phẫu bệnh cho hình ảnh phù hợp với ung thư biểu mô tuyến kém biệt hóa. Nốt đặc phổi trái đã loại trừ tổn thương di căn. Dựa vào kết quả lâm sàng và cận lâm sàng, ông L được chẩn đoán mắc ung thư dạ dày. Sau đó, bệnh nhân chuyển đến Bệnh viện K Tân Triều để phẫu thuật và hóa trị.

Theo báo cáo năm 2022 của Tổ chức Ung thư Quốc tế (Globocan), ung thư dạ dày đứng thứ 3 trong các loại ung thư gây tử vong cao nhất tại Việt Nam, chỉ sau ung thư phổi và ung thư gan. Bệnh có xu hướng gia tăng ở nhóm đối tượng từ 50-60 tuổi và đặc biệt ở nam giới.

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Thị Quế - Chuyên Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Medlatec cho biết, có rất nhiều nguyên nhân khiến cho dạ dày bị tổn thương và hình thành tế bào ung thư, trong đó phải kể đến: Sự xâm nhập và tấn công của vi khuẩn HP; do yếu tố di truyền; viêm dạ dày mãn tính.

Trong đó, vị chuyên gia này cho biết ung thư dạ dày dù không phải là bệnh lý di truyền thông thường. Thế nhưng, những gen đột biến gây bệnh lại có thể di truyền qua nhiều thế hệ. Đó là lý do vì sao, nếu gia đình có người bị ung thư dạ dày thì nguy cơ mắc bệnh cũng sẽ cao hơn.

Còn viêm dạ dày mạn tính là do tình trạng này xảy ra khi lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương, viêm loét trong một thời gian dài. Lúc này, tế bào dạ dày sẽ bị biến đổi theo các giai đoạn như dị sản, loạn sản, cuối cùng là dẫn tới ung thư dạ dày.

“Ngoài ra, một số nguyên nhân khác khiến cho dạ dày phải làm việc quá sức dẫn đến tổn thương phải kể đến như hút thuốc lá, rượu bia, ăn quá nhiều đồ cay nóng, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn. Chưa kể, chế độ sinh hoạt nghỉ ngơi không hợp lý cũng góp phần gia tăng nguy cơ gây bệnh” – bác sĩ Quế phân tích.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Theo bác sĩ Quế, trong các loại ung thư dạ dày, ung thư biểu mô tuyến kém biệt hóa có mức độ ác tính cao, nhưng nếu được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, bệnh có thể được kiểm soát triệt để. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là trong giai đoạn đầu, những dấu hiệu nhận biết bệnh khiến nhiều người lầm tưởng rằng đây chỉ là bệnh lý dạ dày thường gặp, không cần quá lo ngại.

Các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai thực hiện nội soi tiêu hóa.

Do đó, bác sĩ Quế khuyến cáo, khi thấy cơ thể có biểu hiện bất thường cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám. Điển hình như: Sau mỗi bữa ăn luôn có cảm giác chướng bụng, đầy hơi, thậm chí là buồn nôn không rõ nguyên nhân; chán ăn, cảm giác ăn không ngon miệng dù vẫn đói bụng; đôi khi còn khó nuốt và thấy tắc nghẽn thức ăn trong cổ họng trong thời gian dài gây khó chịu; ợ chua, ợ nóng thường xuyên nhưng dễ dàng thuyên giảm khi sử dụng thuốc; sụt cân nhanh chóng trong vòng 1 - 2 tháng, người nhợt nhạt, kém sắc…

Đồng quan điểm trên, bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Thu Hiền, Trung tâm Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Nhiều người bỏ qua các dấu hiệu bất thường ở dạ dày, dẫn đến biến chứng nguy hiểm. “Các triệu chứng như đau thượng vị (vùng trên rốn) tái phát nhiều lần hoặc kéo dài; ợ chua, ợ nóng, trào ngược thường xuyên, đặc biệt khi đói hoặc sau ăn; buồn nôn, nôn không rõ nguyên nhân, kèm cảm giác chán ăn, mệt mỏi; đầy bụng, khó tiêu dù ăn uống điều độ… có thể cảnh báo viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày - thực quản, thậm chí là ung thư nếu không điều trị kịp thời", bác sĩ Hiền nhấn mạnh.

Đồng thời, theo các chuyên gia y tế, việc tầm soát định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các tổn thương ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn đầu, mà còn cải thiện đáng kể tiên lượng và chất lượng sống.

Theo bác sĩ Hiền khuyến cáo có 4 nhóm nguy cơ cao dễ mắc ung thư dạ dày cần tầm soát sức khỏe định kỳ, trong đó có nội soi định kỳ gồm: Tiền sử bệnh dạ dày, đặc biệt người có viêm teo niêm mạc dạ dày nặng; gia đình có người mắc ung thư dạ dày (bố mẹ, anh chị em ruột); người trên 40 tuổi, hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều, stress kéo dài; người có nguy cơ xuất huyết tiêu hóa cao khi phải sử dụng các thuốc chống đông hoặc thuốc giảm đau chống viêm không steroid.

Tùy theo từng trường hợp cụ thể, nội soi dạ dày định kỳ sẽ được khuyến cáo nhắc lại từ 1 đến 3 năm để tầm soát bệnh hiệu quả Theo các bác sĩ, ngay cả khi không có triệu chứng, nhóm nguy cơ cao nên nội soi dạ dày 1-2 năm/lần để phát hiện sớm bất thường. "Nhiều trường hợp ung thư dạ dày giai đoạn đầu được phát hiện nhờ nội soi định kỳ, giúp điều trị hiệu quả và ít xâm lấn", bác sĩ Hiền cho biết thêm.