Rác thải nhựa – hiểm họa đối với môi trường biển

	Các đối tác quốc tế nỗ lực chung tay chống ô nhiễm chất thải nhựa tại Việt Nam
	Thông điệp Ngày Trái Đất 2018 tại Việt Nam: Nói không với rác thải nhựa
	7 ngày thách thức – vì sự phát triển bền vững

Ngày 26/6, trong khuôn khổ Kỳ họp Đại hội đồng Quỹ môi trường toàn cầu lần thứ 6 (GEF6) đang diễn ra tại TP. Đà Nẵng, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với UBND TP. Đà Nẵng tổ chức Chương trình “Chung tay bảo vệ đại dương” hưởng ứng một trong những chủ đề của Kỳ họp lần này là khắc phục các mối đe dọa môi trường do ô nhiễm rác thải nhựa trên biển.

Phát biểu khai mạc buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết, thành phố biển Đà Nẵng được biết đến với những danh hiệu như “Thành phố đáng sống nhất Việt Nam”, “Một trong những điểm đến hấp dẫn nhất thế giới năm 2015” luôn hấp dẫn du khách. Tuy nhiên, vẻ đẹp ấy đang bị đe dọa bởi sự gia tăng của các loại rác, đặc biệt là rác thải nhựa trên biển.

Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, Phó Tổng thư ký LHQ Maimunah Mohd Sharif và các đại biểu tham gia trồng cây tại bờ biển

Theo Thứ trưởng, rác thải nhựa trên biển đã và đang trở thành hiểm họa đối với môi trường biển quốc tế nói chung và môi trường biển Việt Nam nói riêng. Để giảm thiểu và ngăn ngừa những tác động tiêu cực từ chất thải nhựa trên biển hiện nay, thế giới và Việt Nam đã có nhiều nỗ lực mang tính pháp lý đến những hoạt động, dự án cụ thể.

Trong đó, hoạt động làm sạch bãi biển là dịp để nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen của người dân trong việc thải bỏ chất thải nhựa ra môi trường biển cũng như thúc đẩy sự phối hợp của các cấp, các ngành trong hoàn thiện thể chế, chính sách, huy động nguồn lực cho công tác kiểm soát, quản lý rác thải biển nói chung và rác thải nhựa nói riêng.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cũng kêu gọi các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trên cả nước tích cực phối hợp, tham gia với ngành tài nguyên và môi trường trong việc thực hiện thường xuyên, có hiệu quả các chiến dịch làm sạch bãi biển nhằm gìn giữ môi trường biển cho chính chúng ta hôm nay và các thế hệ mai sau.

Cũng tại buổi lễ, Giám đốc điều hành UN Habitat - Bà Maimunah Mohd Sharif cho biết, ô nhiễm đại dương hay ô nhiễm biển là một trong những vấn đề môi trường được quan tâm hàng đầu hiện nay. Những năm gần đây, chúng ta phải chứng kiến thực trạng ô nhiễm đại dương với tốc độ tăng nhanh chưa từng thấy, nguyên nhân chính do rác thải công nghiệp, nông nghiệp, hoặc chất thải sinh hoạt.

Các đại biểu GEF 6 tham gia nhặt rác tại bãi biển Nguyễn Tất Thành, Đà Nẵng

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, hàng năm có 8 triệu tấn rác nhựa được thải ra đại dương, trong khi đó, khoảng 3 tỷ người có nguồn sinh kế phụ thuộc vào biển. Liên Hợp Quốc đã đặt mục tiêu phát triển bền vững thứ 14 về “Bảo tồn và sử dụng bền vững các đại dương, biển và các nguồn tài nguyên biển cho phát triển bền vững”, trong đó chỉ tiêu 14.1 đặt ra đến năm 2025, ngăn chặn và làm giảm đáng kể tất cả các loại ô nhiễm biển, đặc biệt là ô nhiễm từ các hoạt động trên đất liền.

Cũng theo bà Maimunah Mohd Sharif, ngoài việc tìm kiếm các giải pháp công nghệ, chúng ta phải chú trọng việc nâng cao nhận thức của người dân về rác thải đại dương và trách nhiệm cộng đồng trong quản lý và bảo vệ môi trường biển. Bà Maimunah Mohd Sharif cũng cam kết với Việt Nam, sẽ hợp tác và hỗ trợ các đối tác, đặc biệt là Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong các hoạt động chống ô nhiễm biển.

Cũng tại buổi lễ, chia sẻ về vấn đề này, Giám đốc tài chính môi trường toàn cầu Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) - Bà Adriana Dinu nói: khi chúng ta cùng có mặt sáng ngày hôm nay để có hành động bảo vệ môi trường và thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững, sự có mặt và tham gia của quý vị, đại diện của các quốc gia, sinh viên, thanh niên và quân đội cho thấy một nỗ lực lớn trong việc giữ đại dương không bị ô nhiễm. Chúng ta tất cả đều hưởng lợi từ vịnh biển xinh đẹp này và chúng ta cùng phải hành động để bảo vệ nó.

Với đường bờ biển dài hơn 3,000 km, Việt Nam góp phần vào ô nhiễm rác thải nhựa đại dương và cũng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, từ các trung tâm dân số ven biển và rác thải đổ ra biển theo các dòng sông. Với 20% GDP của Việt Nam phụ thuộc vào tài nguyên biển, Việt Nam cần tiến hành các bước cần thiết để bảo vệ và phục hồi đại dương và vùng bờ.

UNDP đã phối hợp chặt chẽ với Chính phủ và người dân Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng xanh, lối sống bền vững và thói quen mua sắm bền vững hơn. Một ví dụ về sáng kiến thay đổi hành vi, UNDP và các cơ quan khác của Liên hợp quốc đã tổ chức cuộc thử thách 7 ngày để khuyến khích ăn, ở và đi lại thông minh và bền vững. Tại văn phòng làm việc, chúng tôi đã không sử dụng chai nước nhựa trong các cuộc họp.

Bà Adriana Dinu cũng khẳng định rằng, cần có cam kết và hành động. Hãy cùng thu nhặt rác và thải rác đúng chỗ và ngừng việc vứt rác bừa bãi ra khu công cộng. Hãy cùng nhau sử dụng các sản phẩm địa phương thân thiện môi trường, và giảm sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần.

Bên cạnh đó, cũng cần thực hiện tốt các quy hoạch trên đất liền và quản lý chất thải. Hơn 80% chất thải thải ra biển xuất phát từ các hoạt động trên đất liền, vì vậy chúng ta cần tích hợp quản lý lưu vực sông, vùng bờ và đất liền. Đồng thời, cần có các hành động chung cấp khu vực và toàn cầu; cần sự tham gia chặt chẽ của khối tư nhân vì một quốc gia không thể một mình giải quyết vấn về ô nhiễm đại dương mang tính chất khu vực và toàn cầu. Ô nhiễm chất thải được tạo ra tại địa phương nhưng tác động thì mang tính khu vực và toàn cầu. Hãy cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và bài học giữa các quốc gia. Nhân dịp này, Giám đốc tài chính môi trường toàn cầu Chương trình Phát triển Liên hợp quốc đã đề xuất ba hành động có thể áp dụng để tạo ra sự khác biệt.

Một là, cần có cam kết và hành động. Hãy cùng thu nhặt rác và thải rác đúng chỗ và ngừng việc vứt rác bừa bãi ra khu công cộng. Hãy cùng nhau sử dụng các sản phẩm địa phương thân thiện môi trường, và giảm sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần.

Hai là, cần thực hiện tốt các quy hoạch trên đất liền và quản lý chất thải. Hơn 80% chất thải thải ra biển xuất phát từ các hoạt động trên đất liền, vì vậy chúng ta cần tích hợp quản lý lưu vực sông, vùng bờ và đất liền.

Ba là, cần có các hành động chung cấp khu vực và toàn cầu và sự tham gia chặt chẽ của khối tư nhân vì một quốc gia không thể một mình giải quyết vấn về ô nhiễm đại dương mang tính chất khu vực và toàn cầu. Ô nhiễm chất thải được tạo ra tại địa phương nhưng tác động thì mang tính khu vực và toàn cầu. Hãy cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và bài học giữa các quốc gia.

“Nếu xu hướng này tiếp tục, đến năm 2050 đại dương của chúng ta có nhiều nhựa và nilon hơn cá. Thông điệp đơn giản: Loại bỏ nhựa dùng một lần. Từ chối những thứ không thể tái sử dụng. Cùng nhau chúng ta tạo ra một thế giới xanh hơn, sạch hơn” - Giám đốc tài chính môi trường toàn cầu Chương trình Phát triển Liên hợp quốc đã kết thúc bài phát biểu của mình bằng phát biểu của Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhân ngày Môi trường thế giới.