Nhớ Tết xưa Hà Nội

Thấm thoắt đã lại những ngày giáp tết, cụ bà Nguyễn Thị Dương bồi hồi nhớ lại những ngày tết xưa khi cụ còn tấm bé. Đã hơn 70 năm trôi qua, ký ức tết Hà Nội vẫn còn rõ mồn một trong trí nhớ của cụ. Vốn là con gái Hà thành sinh ra và lớn lên ở khu phố cổ, nhà lại ở 91 phố Hàng Mã cận kề ngay chợ hoa cống chéo Hàng Lược nên dù bây giờ cụ Dương đã ngoài 80 tuổi nhưng cái không khí tết Hà Nội vẫn như mới vừa hôm qua.
nho tet xua 68688 Nhớ Tết xưa
nho tet xua 68688 Mong Tết xưa sẽ quay về

Nhà cụ Dương khi xưa là Xưởng củi hiệu Thanh Lâm lớn có tiếng nên ngay từ trước tết cả tháng mẹ cụ đã tích gom củi gộc từ tỉnh về để bán phục vụ các nhà đun bánh chưng tết. Các cửa hàng cửa hiệu rục rịch đóng cửa từ 23 tháng Chạp ông Công, ông Táo nhưng riêng cửa hiệu củi Thanh Lâm thì mở cửa bán cho đến tận 29 tết.

nho tet xua 68688
Cụ Nguyễn Thị Dương thời con gái

Suốt từ 20 tháng chạp tiếng pháo đã đì đoàng ngoài phố. Chợ hoa phố Hàng Lược đã ngập tràn sắc đào hồng, quất vàng xuống phố. Vì nhà ngay phố Hàng Mã nên hầu như hôm nào cụ Dương cũng ra chợ hoa vài lần, chỉ là để ngắm cho thỏa thích cái không khí nhộn nhịp ngày tết. Hồi ấy dọc phố Hàng Mã người ta bày nhiều các loại đồ cổ lắm, đủ loại chén đĩa, bình, lọ hoa, đồ đồng đồ sứ... cơ man nào đồ cổ.

Rồi thì lo mua sắm thức ăn cho mấy ngày tết, gạo nếp, đỗ xanh, lá dong được mua sẵn. Cụ Dương nhớ lắm cái ngày ngồi cả buổi bên máy nước công cộng để cọ rửa từng chiếc lá dong hay đãi đỗ đến đau cả lưng nhưng bù lại là cái đêm bắc bếp đun nồi bánh chưng thật ấm cúng. Bên bếp lửa bập bùng nồi bánh chưng sôi ùng ục như mang cả niềm vui thời thơ ấu.

Năm nào mẹ của cụ cũng đi chợ hoa mua cho được bình hoa lay dơn, thược dược, chân chim, đồng tiền về cắm lẫn. Cây đào thế luôn được đặt giữa phòng khách trên chiếc đôn sứ uy nghi cùng cây quất tán rộng 3 tầng đủ cả quả chín quả xanh và lộc lá. Mẹ của cụ vốn là gái Hà thành gốc và gia đình đã sinh sống nhiều đời ở khu phố cổ nên vẫn giữ cái nếp gia phong, chu đáo cho ngày tết thiêng liêng của người Việt.

Ngày 30 bao giờ cũng là mâm cơm cúng tất niên mời gia tiên về sum họp cùng con cháu. Mâm cơm ngày tết nhà cụ bao giờ cũng đủ mấy món truyền thống: Thịt gà luộc, hạnh nhân xào, khoanh giò lụa, khoanh giò xào, đĩa nem rán, xôi gấc đỏ, canh bóng nấu với chân tẩy chắc chắn phải có hoa lơ, đậu hòa lan, nấm hương và giò thả.

nho tet xua 68688
Cụ Dương thắp hương bên mâm cỗ Tết

Nồi măng nấu chân giò hoặc thịt ba chỉ thái to, măng lưỡi lợn khô được mẹ của cụ ngâm trước đó cả tuần cho nở, luộc đi luộc lại mấy nước rồi mới nấu. Chiếc bánh chưng xanh được cắt lạt khéo léo bày bên mâm cỗ. Mâm cơm tất niên chiều 30 thật đáng nhớ, mọi người quây quần trong mùi hương trầm thơm ngát. Bàn thờ sáng choang đèn nến, mâm ngũ quả được bày biện đẹp mắt nghi ngút hương vòng.

Sau bữa cơm tất niên là mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời. Một chiếc bàn nhỏ được chuẩn bị sẵn ngoài sân hướng về phương năm ấy quan hành khiển hành xuất. Mâm cúng thường là một con gà trống hoa nhỏ, được làm rất cẩn thận, buộc cánh tiên miệng ngậm bông hồng, gạo muối, vàng tiền và cút rượu nhỏ.

nho tet xua 68688
Hà Nội tết xưa (Ảnh: Tư liệu)

Đúng thời khắc giao thừa khi khắp nơi tiếng pháo đón năm mới râm ran thì mẹ cụ Dương đứng lễ tạ ơn đất trời cầu xin cho một năm mới được nhiều may mắn, còn cụ Dương thì chạy ù sang cái máy nước bên đường gánh vội về nhà mấy gánh nước lấy may.

Có lẽ sáng mùng một là thời khắc mà cụ Dương mong đợi nhất, bởi hai chị em cụ được mặc bộ quần áo đẹp nhất, thường là áo dài tân thời. Sáng ra nhà ngoài chắp tay chào mẹ, thắp hương cho cha xong là được mẹ xoa đầu mừng tuổi đựng trong chiếc bao hồng điều. Ăn cơm xong cả nhà tất bật chuẩn bị bàn trà đón khách tới chúc tết. Bộ ấm chén cổ được mẹ cụ cho phép đem ra dùng mấy hôm tết.

Chè ướp sen thơm ngát, quả đựng mứt xếp gọn gàng các góc thứ nào ra thứ đó, có thêm cả cơi trầu cho mẹ tiếp mấy bà bạn thế nào tý cũng sang. Thế rồi người xông đất cũng đến nhà, tiếng cười nói chào hỏi ríu rít, ngày tết ai ai cũng tươi cười và nói những lời nhỏ nhẹ. Qua trưa thì chị em cụ được mẹ cho đi chúc tết nhà họ hàng.

Mẹ gọi hai chiếc xe kéo tay, mẹ ngồi một chiếc còn hai chị em bà ngồi một chiếc. Đường phố ngày mùng một tết vắng lắm, không khí ngày đầu năm thật trong lành. Chị em cụ đi đến nhà nào cũng được nhận quà mừng tuổi, ríu rít khoe nhau rồi đếm xem ai được nhiều hơn.

Cụ Dương còn nhớ như in cái cảm giác ngày tết năm xưa, ngày mùng hai tết mẹ cho hai chị em cụ đi chùa, thường thì mẹ hay sang chùa Thái Cam ngay bên đầu Hàng Gà trước, rồi mẹ ra chùa Quán Sứ, chùa Bà Đá… Hai chị em được qua Bờ Hồ nhìn thấy tháp Rùa cổ kính rêu phong xa mờ. Cụ bảo ngày ấy thấy Hồ Gươm to lắm, mênh mông lắm mà sao bây giờ thấy nhỏ tí?

“Sáng Mùng Ba mẹ lại làm mâm cơm cúng hóa vàng. Mẹ bảo làm cơm để tiễn các cụ tổ tiên về lại cõi âm. Mẹ thịt con gà nhốt từ hôm trước, cắt khoanh giò mới và bỏ nồi cá chép kho nhừ từ trong tết và nồi thịt bò kho gừng ra bày lên mâm cơm hóa vàng. Gần trưa cúng xong thì mẹ bắt hai chị em mang ra hè đốt hẳn một mâm vàng tiền to. Hóa vàng xong, hai chị em nhìn nhau ngẩn ngơ: vậy là hết tết rồi sao?”, cụ Dương bồi hồi nhớ lại.

Đã hơn 70 năm qua rồi, cụ Dương vẫn còn bồi hồi nhớ lại tết xưa. Nhà cụ bây giờ vẫn ở 91 Hàng Mã. Cái xưởng củi ngày xưa không còn thay vào đó là 3 ngôi nhà 5 tầng của các con cụ xây sau này. Chợ hoa Hàng Lược vẫn còn, phố Hàng Mã ngày giáp tết vẫn bày đủ các loại đồ cổ nhưng cụ bảo người ta bán toàn đồ Trung Quốc hay Bát Tràng giả cổ chứ không như ngày xưa là đồ thật.

Chợ hoa vẫn ngập tràn sắc đào và quất nhưng bây giờ hiếm thấy nhà nào cắm lọ hoa truyền thống như xưa như lay dơn, thược dược, đồng tiền, vi ô lét… mà thay vào đó người ta chơi lan Thái, địa lan Đà Lạt. Cũng chẳng còn thấy mùi trầm hương ngát thơm mà phảng phất mùi nhang hăng hắc.

Cụ Dương bắc ghế ngồi ra cửa ngắm dòng người qua lại, từ trong nhà, cô cháu gái đun nồi nước lá mùi già bay ra làm lòng cụ trùng xuống nôn nao nhớ tết xưa. Cụ quay vào nhà, đến trước bàn thờ gia tiên, thắp nén hương trầm như muốn níu lại hồn tết xưa trong lòng Hà Nội.

Bảo Thoa

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Vì sao doanh nghiệp phân bón “xin” chịu thuế giá trị gia tăng?

Vì sao doanh nghiệp phân bón “xin” chịu thuế giá trị gia tăng?

(LĐTĐ) Trong khi nhiều ngành hồ hởi bởi được bỏ ra khỏi danh sách phải chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT), thì ngành phân bón lại trông chờ được áp loại thuế này. Thực tế khi áp dụng Luật Thuế số 71/2014/QH13 về sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế (Luật Thuế 71) từ ngày 1/1/2015 để giảm gánh nặng giá phân bón cho nông dân, mục đích không những không đạt được mà còn gây tác dụng ngược khi giá thành phân bón bị tăng thêm 5 - 8%.
Gấp rút chuẩn bị nhân lực vận hành Sân bay Long Thành

Gấp rút chuẩn bị nhân lực vận hành Sân bay Long Thành

(LĐTĐ) Theo Cục hàng không Việt Nam, khi đưa vào khai thác giai đoạn 1 năm 2026, với công suất 25 triệu hành khách và 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm, sân bay quốc tế Long Thành cần hơn 13.700 người để vận hành. Công tác chuẩn bị nguồn nhân lực để vận hành “siêu dự án” này đang là yêu cầu gấp rút.
Tỷ lệ bao phủ Bảo hiểm y tế quận Tây Hồ đạt trên 94%

Tỷ lệ bao phủ Bảo hiểm y tế quận Tây Hồ đạt trên 94%

(LĐTĐ) Thời gian qua, công tác Bảo hiểm xã hội quận Tây Hồ có sự chuyển biến tích cực, các chính sách Bảo hiểm y tế ngày càng đi vào đời sống nhân dân, năm 2023, tỷ lệ bao phủ Bảo hiểm y tế đạt 94,3%.
Sợ sai, nhiều doanh nghiệp thẩm định "né" giá đất

Sợ sai, nhiều doanh nghiệp thẩm định "né" giá đất

(LĐTĐ) Trả lời tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 18/3, về tình trạng một số công ty thẩm định giá bị xử lý sai phạm, nhiều doanh nghiệp thẩm định giá lại sợ rủi ro, từ chối thẩm định giá đất gây khó khăn cho nền kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định, sai thì phải xử lý kỷ luật hoặc xử lý hình sự.
Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

(LĐTĐ) Ngày 19/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Hội nghị nói chuyện chuyên đề “Tư tưởng Hồ Chí Minh về hạnh phúc” và Trưng bày, giới thiệu sách với chủ đề “Hạnh phúc cho mọi người”.
Tăng trưởng xanh tạo đà cho bước nhảy vọt về phát triển kinh tế

Tăng trưởng xanh tạo đà cho bước nhảy vọt về phát triển kinh tế

(LĐTĐ) Với tiềm năng, vị thế địa kinh tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam đang đứng trước cơ hội rất lớn trong tăng trưởng xanh để có thể chuyển mình, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, đi tắt đón đầu và tạo đà cho một bước nhảy vọt về phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.
Tuổi trẻ Thanh Trì ra quân làm sạch môi trường

Tuổi trẻ Thanh Trì ra quân làm sạch môi trường

(LĐTĐ) Hơn 400 đoàn viên thanh niên huyện Thanh Trì đã đồng loạt ra quân hưởng ứng "Ngày Chủ nhật xanh" toàn quốc và “Ngày cao điểm tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới”. Đây là hoạt động ý nghĩa, thể hiện tinh thần xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, phát huy vai trò của thanh niên trong xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh, hiện đại nhân dịp 26/3.

Tin khác

Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

(LĐTĐ) Sáng 16/3, nhiều người dân trên địa bàn quận Ba Đình đã đến tham quan triển lãm "Đánh thức nét đẹp kiến trúc phố Châu Long qua góc nhìn ký họa đô thị". Gần 30 bức tranh tràn đầy cảm xúc về phố cổ Hà Nội gắn với những nét đẹp văn hóa, lịch sử và quá trình đô thị hóa đã được trưng bày tại Vườn hoa Vạn Xuân.
Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

(LĐTĐ) Hưởng ứng sáng kiến của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, từ tháng 11/2023, mô hình thí điểm "Sân chơi trên bãi rác Phúc Tân" với quy mô 1.000 m2 đã được thực hiện tại tổ 1, phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm với sự ủng hộ rất lớn từ địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về môi trường và hệ sinh thái, tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần, tạo không gian lành mạnh gắn kết người dân.
Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

(LĐTĐ) Sau sự kiện mang tính lịch sử về mở rộng địa giới hành chính, thành phố Hà Nội đã có bước chuyển mình chưa từng có. Tuy nhiên, để hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp, văn minh và hiện đại xứng tầm khu vực còn nhiều việc phải làm. Trong đó, đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối, lan tỏa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mang tính chiến lược.
Hoa bưởi đầu mùa tỏa hương khắp phố phường Hà Nội

Hoa bưởi đầu mùa tỏa hương khắp phố phường Hà Nội

(LĐTĐ) Những năm gần đây, hoa bưởi đã trở thành một thức quà không thể thiếu của người Hà Nội mỗi dịp Xuân về. Dịp này, dạo quanh phố phường Thủ đô, đâu đâu cũng bắt gặp những gánh hàng rong chất đầy hoa bưởi.
Tân binh huyện Thanh Trì tự hào lên đường nhập ngũ

Tân binh huyện Thanh Trì tự hào lên đường nhập ngũ

(LĐTĐ) Sáng 26/2, trong tiết trời mưa phùn lạnh giá, 179 thanh niên ưu tú của huyện Thanh Trì với tinh thần, nhiệt huyết của tuổi trẻ đã hăng hái lên đường nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ công an nhân dân. Trong hành trang về đơn vị, ngoài bộ quân phục trang nghiêm của người lính là sự quyết tâm phấn đấu, vững tin tiếp bước cha anh, tô thắm truyền thống quê hương.
Để văn hóa giao thông là "cuốn sách mở" về người Hà Nội văn minh

Để văn hóa giao thông là "cuốn sách mở" về người Hà Nội văn minh

(LĐTĐ) Đại thi hào Huy gô từng nói: "Thành phố là cuốn sách mở". Vì vậy, để du khách cảm nhận được nét văn hóa Việt Nam nói chung, về Hà Nội hào hoa, văn minh nói riêng, ngoài kiến trúc đô thị hãy bắt đầu bằng văn hóa giao thông.
Khai hội làng Giang Xá - Kỷ niệm 1.480 năm Lý Nam Đế xưng Vương và thành lập nước Vạn Xuân

Khai hội làng Giang Xá - Kỷ niệm 1.480 năm Lý Nam Đế xưng Vương và thành lập nước Vạn Xuân

(LĐTĐ) Sáng 21/2, tại cụm di tích Đền - Đình thôn Giang Xá, huyện Hoài Đức long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 1.480 năm Lý Nam Đế lên ngôi Hoàng đế và thành lập nước Vạn Xuân; khai hội làng Giang Xá Xuân Giáp Thìn 2024.
Văn hóa lễ hội - mạch nguồn xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch

Văn hóa lễ hội - mạch nguồn xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch

(LĐTĐ) Một trong những “không gian” để nét đẹp của người Hà Nội được thể hiện rõ nhất chính là lễ hội. Người Hà Nội có văn minh, thanh lịch hay không, phần nào đó thể hiện ở cách họ ứng xử với văn hóa dân gian truyền thống. Báo Lao động Thủ đô có cuộc trao đổi với Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phùng Hoàng Anh (Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam) xung quanh vấn đề này.
Những lễ hội đặc sắc sắp diễn ra trong Ngày hội “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc”

Những lễ hội đặc sắc sắp diễn ra trong Ngày hội “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc”

(LĐTĐ) Trong hai ngày 24-25/2, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra Ngày hội “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc” với nhiều hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc.
Xem thêm
Phiên bản di động