Mức thu BHXH mới: Nên quy định với từng loại doanh nghiệp

	Phối hợp bảo vệ quyền lợi của người lao động
	Chế độ BHXH với đối tượng tinh giản biên chế

NLĐ chưa quan tâm đến lợi ích tương lai

Theo Luật BHXH 2014 (sửa đổi), bắt đầu từ năm 2016 Luật BHXH mới chính thức có hiệu lực, trong đó việc tính mức đóng BHXH cho NLĐ sẽ được thực hiện theo hai giai đoạn: Giai đoạn 1 chính thực được thực hiện vào ngày 1/1/2016, theo đó mức đóng BHXH cho người lao động sẽ được thu trên mức lương cơ bản và phụ cấp nếu có trong hợp đồng lao động, đều phải cộng vào để đóng BHXH; giai đoạn hai sẽ chính thức được thực hiện từ ngày 1/1/2018, thời điểm này mức đóng BHXH sẽ được thu trên tổng thu nhập của NLĐ, gồm tất cả những khoản thu nhập bổ sung ngoài lương mà người lao động được chi trả.

Mức thu BHXH mới khiến một số doanh nghiệp sử dụng nhiều LĐ trong ngành may mặc, giày da e ngại

Trước sự đổi mới trong mức tính thu BHXH này, nhiều NLĐ, đặc biệt là những người hiện đang được hưởng mức lương hưu theo cách tính cũ của Luật BHXH tỏ ra đồng tình. Tuy nhiên, không ít NLĐ hiện đang làm việc tại các công ty, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp ngoài nhà nước lại không mấy mặn mà. Theo chia sẻ của bà Nguyễn Thị Tú, cán bộ hưu trí tại Viện Nông hóa Việt Nam, với mức tăng trưởng kinh tế như hiện nay, lương của nhiều NLĐ không đủ sống so với mặt bằng thực tế và mức lương hưu chỉ hưởng tối đa 75%. Vì thế, việc BHXH thu cả phần thu nhập ngoài lương là hợp lý, như vậy mới công bằng, tránh được nhiều trường hợp lương ít, phụ cấp nhiều. Điều quan trọng nhất vẫn là việc giám sát các doanh nghiệp, buộc họ phải “trung thực” hơn trong việc nộp BHXH cho NLĐ.

Việc thay đổi cách tính BHXH theo cách mới chắc chắn sẽ mang lại lợi ích cho NLĐ về lâu về dài, tuy nhiên, nếu áp dụng theo cách thu mới này chắc chắn mức thu nhập hàng tháng của NLĐ sẽ bị cắt giảm trực tiếp và việc điều chỉnh của doanh nghiệp sẽ có tác động ít nhiều đến các nguồn thu của NLĐ. Bởi lẽ, hiện nay với tư duy của người lao động, mà cụ thể là những lao động đang làm việc tại các công ty, doanh nghiệp ngoài quốc doanh, họ thường không quan tâm nhiều đến vấn đề lợi ích tương lai.

Chị Nguyễn Thị Hòa, công nhân Cty may Tiến Phát (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) tỏ ra e ngại trước mức thu BHXH theo luật mới: “Hiện cuộc sống của chúng tôi chủ yếu sống dựa vào mức lương thực tế được hưởng và một phần phụ cấp là số tiền tăng ca, làm thêm giờ. Theo mức thu BHXH mới, tiền phụ cấp tăng ca của chúng tôi cũng sẽ bị tính thu BHXH, tương lai nếu về hưu thì tốt, nhưng nếu doanh nghiệp không có điều chỉnh gì về lương, phụ cấp mới thì chúng tôi sẽ khó khăn hơn”.

Doanh nghiệp không mặn mà

Bà Cao Thị Thành, PGĐ Cty CP may Sơn Hà (Phú Nghĩa, Hà Đông) cho biết, hiện tại Cty chị đang sử dụng và đóng BHXH cho gần 2.000 công nhân may, theo Luật BHXH mới, mặc dù phần trăm phải đóng giữa doanh nghiệp và NLĐ không thay đổi (NLĐ 8%, người sử dụng LĐ 14%), song, NLĐ sẽ chỉ phải đóng thêm mức % tăng lên của phụ cấp là rất ít, nhưng phía doanh nghiệp sẽ phải trả thêm một khoản chi phí tăng lên nữa cho BHXH với các khoản phụ cấp của tất cả NLĐ. Tính theo Luật BHXH mới chi phí Cty Sơn Hà sẽ tăng khoảng hơn 400 triệu đồng/1 tháng. Vì thế, doanh nghiệp sẽ bị tăng thêm áp lực về vấn đề tiền lương đối với công nhân.

Theo ông Nguyễn Nam Cường, GĐ Cty CP XD&TM Cường Đạt, đối với tất cả các doanh nghiệp sản xuất cách tính mức thu BHXH mới đều sẽ bị ảnh hưởng. Khi doanh nghiệp tính chi phí đầu ra bao giờ cũng căn cứ vào tổng chi phí, trong đó có lương trả cho công nhân. Vì vậy, khi chi phí của BHXH tức là tính thu theo lương cố định và phụ cấp, thì buộc sẽ phải điều chỉnh giá thành tăng lên, cuối cùng người tiêu dùng lại là người bị ảnh hưởng.

Với cách tính thu mới của BHXH, về cơ bản NLĐ là CNVC nhà nước sẽ không bị ảnh hưởng bởi phần lớn số tiền đóng BHXH đều dựa trên mức lương thực tế, còn phụ cấp chỉ với những người có chức vụ mới được hưởng, tuy nhiên NLĐ thuộc diện này hầu hết đã thực hiện việc đóng BHXH cho cả phần phụ cấp từ lâu. Vì thế, Luật BHXH mới ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến thu nhập của NLĐ thuộc các doanh nghiệp, công ty ngoài quốc doanh.

Đánh giá về vấn đề này chuyên gia kinh tế, giảng viên Nguyễn Thị Hà (Khoa kinh tế, trường CĐ Kinh tế đối ngoại) cho rằng, với quy định này tiêu cực là điều khó tránh khỏi ở các doanh nghiệp, cụ thể là doanh nghiệp may mặc, giày da sử dụng lao động lớn nhưng lại thường xuyên có sự thay đổi. Vì thế chúng ta nên có lộ trình phù hợp với từng doanh nghiệp khác nhau, không thể thực hiện một cách đồng loạt và đánh đồng với tất cả các doanh nghiệp được. Đặc biệt, phía cơ quan chức năng cũng cần nâng cao giám sát việc đóng BHXH, hợp đồng lao động, đặc biệt cần theo dõi mức độ ảnh hưởng của từng đối tượng, từng ngành nghề để điều chỉnh cho phù hợp.

Đạt Đỗ