Cuộc đại phẫu vì một Hà Nội văn minh - thanh lịch

Đến xây dựng người Hà Nội thanh lịch

“Chẳng thơm cũng thể hoa nhài/Không thanh lịch cũng là người Tràng An”- Hà Nội xưa thanh lịch là vậy, song cùng với quá trình đô thị hóa và tốc độ di dân ngày càng tăng theo con số cơ học mà Hà Nội ngày nay trở thành nơi hội tụ của mọi vùng miền, bởi thế văn hóa hòa quện. Trong dòng chảy của kinh tế đang chuyển đổi, bên cạnh những mặt được thì nhiều giá trị văn hóa đang bị đảo lộn. Để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, đặc biệt là văn hóa giao tiếp vì một Hà Nội văn minh- thanh lịch, Thành phố đã ban hành nhiều chế tài và 02 Bộ quy tắc ứng xử trong cộng đồng rất quan trọng.
den xay dung nguoi ha noi thanh lich Sôi nổi Hội thi Quy tắc ứng xử nơi công cộng
den xay dung nguoi ha noi thanh lich Tập trung xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh

Văn hóa ứng xử đang bị dung tục hóa

Chưa bao giờ người ta thấy, không ít giới trẻ, thậm chí cả những người ở tuổi trung niên lại giao tiếp với nhau bằng những văn hóa khá dung tục như bây giờ. Cách cư xử giữa người với người ở chốn công cộng còn thiếu văn minh, nảy sinh bao lực; hàng quán mọc khắp nơi đáp ứng việc ăn nhậu của nhiều bộ phận người dân thuộc nhiều lứa tuổi gây ra tình trạng lộn xộn trong giao tiếp; người tham gia giao thông, sử dụng dịch vụ công cộng thì chen lấn, xô đẩy, không nhường nhịn nhau… đó là những thực trạng diễn ra hàng ngày gây nhức nhối về văn hóa ứng xử.

Quán bia hơi, quán trà đà… văn hóa ứng xử mà những từ trước đây các cụ vốn coi là “tục tĩu”, cần phải “xấu kín” thì cứ mặc sức “văng ra” trong lơi nói. Ngay giờ tan trường cũng vậy. Hãy thử cùng PV một vòng phố phường. Nào, ở quá cóc vỉa hè 18 giờ 45 tối, những người chơi lô, đề dù trúng hay không cũng mở đầu bằng câu “đ… mẹ lại trượt”; Trong quán bia hơi, không ít công chức, viên chức, nhân viên công ty cũng “đ… mẹ Văn Quyết đá dở thế trong trận tranh Cúp Vinaphone thế mà cũng được gọi lên tuyển”; cổng trường học, không ít nam thanh, nữ tú tan trường cũng: “đ… con mẹ mày. Đi đâu qua gọi đ… nghe”. Đây là sự thực chứ không phải cổ xúy hay tô hồng. Sự thực đáng báo động.

den xay dung nguoi ha noi thanh lich
Chiến sĩ CSGT dẫn các cháu bé qua đường, một cử chỉ đẹp thể hiện văn hóa Người Hà Nội. ảnh LĐ

Văn hóa ứng xử của người Việt đã được hình thành trong quá trình giao tiếp qua hơn 4.000 năm dựng nước và giữ nước. Cái đẹp trong văn hóa ứng xử được ông cha ta lưu giữ, truyền lại từ đời này sang đời khác. Ngày nay mặc dù xã hội đã có nhiều thay đổi nhưng giao tiếp ứng xử vẫn có tầm quan trọng đặc biệt. Nó tạo nên mối quan hệ đẹp có văn hóa, có đạo đức trong cộng đồng dân cư, trong tình bạn, trong tình yêu, tình gia đình, trong nhà trường, trong kinh doanh, đàm phán…

Giao tiếp ứng xử có văn hóa, có đạo đức là cơ sở để có những mối quan hệ thân thiện trong cộng đồng. Vậy nên mới có câu: “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”, hay “Ăn phải nhai, nói phải nghĩ”. Vì vậy văn hóa ứng xử phải đặt lên hàng đầu. Thế nhưng ngày nay, chúng ta không còn xa lạ gì và cũng có thể là khá dễ dàng bắt gặp chuyện các bạn trẻ chửi thề, nói tục và có vẻ như khó để cứu chữa bởi những ngôn từ ấy đã trở thành một thói quen, đã ăn sâu vào tiềm thức của họ.

Không chỉ ở ngoài đời sống, những lời nói dung tục, chửi thề xuất hiện nhan nhản trên các diễn đàn, mạng xã hội, những hình ảnh phản cảm, thiếu văn hóa được đăng lên thường xuyên kèm với những “tút” khiến người đọc phải đỏ mặt. Hiện tượng này không chỉ xuất hiện ở những người trẻ tuổi mà ngay cả những tài khoản mạng xã hội của những người làm công chức, giáo viên, bác sỹ, kỹ sư… cũng dùng những ngôn ngữ “trần trụi”.

“Người với người sống để yêu nhau”. Hà Nội đẹp không chỉ phong cảnh nên thơ, cổ kính mà Hà Nội sẽ đẹp hơn khi du khách đặt chân đến đây cảm thấy nể phục và ấm lòng khi tận mắt nhìn, nghe cách ứng xử của người Hà Nội thực sự thanh lịch. Không có chỗ cho những câu dung tục.

Nhiều chuyên gia văn hóa hay những người dân yêu Hà Nội đã không khỏi cảm thấy đau lòng khi phải chứng kiến nhiều hành vi ứng xử thiếu văn hóa của một bộ phận cư dân sinh sống ở Hà Nội. Đó là những nhà hàng sẵn sàng mắng, chửi khách không tiếc lời, thậm chí còn “đốt vía” nếu khách vô tình mở hàng mà không mua. Đi ra đường, một va chạm dù nhỏ, người ta cũng dễ dàng nổi khùng, chửi bới, dẫn đến xô xát. Nhiều dịch vụ công cộng của nhà nước, người có công quyền hách dịch, hất hàm, nói trống không với cả khách lớn tuổi.

Nhiều người xả rác bừa bãi ở bất cứ nơi nào, bất kỳ thời điểm nào. Nơi công cộng biến thành những tiện ích khác: Chiếm dụng vỉa hè, công viên cây xanh thành nơi bán hàng, bàn ghế ngổn ngang, cản trở người đi lại. Ghế đá công viên thành “giường trời” cho không ít cặp tình nhân, nhiều người thản nhiên hút thuốc lá, gạt tàn nơi công cộng, khạc nhổ bừa bãi bất cứ chỗ nào. Một bộ phận dân cư Hà Nội thiếu tôn trọng những giá trị đạo đức truyền thống. Đặc biệt gần đây, văn hóa công cộng lại gióng lên hồi chuông nhức nhối khi đôi nam nữ trẻ vô tư coi rạp chiếc là “phòng the”…

Bên cạnh đó, thói quen uống rượu, bia đi kèm với những địa điểm nhậu vô tội vạ, không giới hạn khiến cho bộ mặt đô thị trở nên méo mó. Uống rượu bia say xỉn gây tai nạn giao thông, quán nhậu tập trung đông làm xấu đi bộ mặt của các tuyến phố, thế nhưng câu chuyện về văn minh uống rượu bia vẫn không có hồi kết.

Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa, xã hội, kể cả cơ quan quản lý văn hóa cũng thừa nhận, chưa có thời điểm nào, vấn đề văn hóa ứng xử ở Hà Nội và người Hà Nội được đặt ra cấp thiết như hiện nay. Những hiện tượng tiêu cực gần đây trong văn hóa ứng xử đã trở nên đáng báo động, ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh của một Thủ đô có bề dày văn hóa, lịch sử đang hội nhập mạnh mẽ với cả khu vực và trên thế giới.

Cuộc cách mạng khôi phục nét đẹp văn hóa ứng xử

Có nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân của tình trạng này là do người Hà Nội hiện đại đang ngày càng sống vội vã và gấp gáp. Thêm vào đó, là ngày càng có nhiều người ở nhiều địa phương chuyển về sinh sống làm việc, làm mất dần đi những nét văn minh, thanh lịch của người Tràng An gốc. Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, điều “cốt lõi” sâu xa nhất chính là từ nhận thức của mỗi con người đang sinh sống và làm việc tại đây chứ không phải là người gốc Hà Nội mới văn minh, còn nơi khác thì không.

Do đó, để thay đổi, cần phải tạo sự chuyển biến từ trong nhận thức, ý thức của người Thủ đô mới có thể giải quyết tận gốc vấn đề. Nhưng muốn bảo tồn và phát triển được văn hóa người Hà Nội thanh lịch, thì không chỉ là việc của một cá nhân, tổ chức, mà nó cần được chuẩn hóa, tuyên truyền và thấm nhuần vào mọi hoạt động của người dân, tổ chức, cơ quan công quyền hoạt động ở thành phố để hình thành nét văn hóa ứng xử xứng tầm của một thành phố nghìn năm tuổi.

Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, là động lực phát triển. Vì vậy, để tiếp tục khắc phục những “lỗ hổng” văn hóa của người Hà Nội, Thành phố đã đề ra nhiều chế tài xử phạt, chỉ thị, quy tắc, các chương trình hành động thiết thực liên quan đến văn hóa ứng xử của toàn bộ người dân Thủ đô. Chương trình 04 của Thành ủy đến nay cơ bản đã khắc phục phần nào vấn đề văn minh đô thị, văn hóa ứng xử, khơi dậy được nhiều nét văn hóa truyền thống tốt đẹp nhân dân.

Cụ thể là Kế hoạch 169/KH-UBND về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 5/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính các cấp. Trong đó, nghiêm cấm việc sử dụng rượu, bia, đồ uống có cồn trong giờ làm việc, giờ nghỉ trưa của ngày làm việc, ngày trực; không được đánh bạc dưới mọi hình thức…, hay việc cho ra đời 2 Bộ quy tắc ứng xử nơi công sở và công cộng.

Và xét trên bình diện cả nước, Hà Nội là thành phố tiên phong xây dựng, ban hành 2 bộ Quy tắc ứng xử, đến nay đã triển khai được hơn 1 năm, thể hiện sự quyết liệt của Đảng bộ, chính quyền thành phố trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh. Hiện 2 bộ Quy tắc ứng xử đã bước đầu đã đi vào cuộc sống. Cụ thể, ngay sau khi Chủ tịch UBND Thành phố ban hành 2 bộ Quy tắc ứng xử, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội cũng đã ra 6 văn bản hướng dẫn để triển khai 2 bộ Quy tắc ứng xử này.

Vẫn biết, Bộ Quy tắc ứng xử không thể một sớm một chiều đi vào cuộc sống, nhưng người dân Hà Nội vẫn đang rất nỗ lực để phát huy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, trách nhiệm, tâm huyết, có lối sống lành mạnh, tinh thần tương thân tương ái, làm những việc có ích. Đó cũng là nhân tố bảo đảm cho Bộ Quy tắc ứng xử nơi công cộng, công sở của Hà Nội nhanh chóng phát huy giá trị trong cuộc sống.

B.Thoa- H.P Kỳ 3: Sức lan tỏa của 2 bộ quy tắc ứng xử

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Tìm Xuân bên dòng Nho Quế

Tìm Xuân bên dòng Nho Quế

(LĐTĐ) Cùng với Mã Pì Lèng hiểm trở, sông Nho Quế đã trở thành huyền thoại, đi vào thơ ca và là một trong những biểu tượng của Hà Giang. Đến với Hà Giang vào những ngày tháng 3, thấy nơi đây dường như không có Hạ, Thu, Đông, chỉ có mùa Xuân luôn hiện hữu trong màu xanh của sông, của núi.
Tiếp tục triệu tập hàng nghìn bị hại trong vụ án Tân Hoàng Minh

Tiếp tục triệu tập hàng nghìn bị hại trong vụ án Tân Hoàng Minh

(LĐTĐ) Theo Chủ tọa phiên tòa Nguyễn Xuân Văn, Tòa án đã triệu tập 6.630 nhà đầu tư được xác định là người bị hại trong vụ án. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có gần 1.000 bị hại có mặt tại Tòa.
Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm một Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm một Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Thực hiện nhiệm vụ phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở, mới đây, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Gia Lâm đã ra quyết định thành lập và chỉ đạo tổ chức Lễ ra mắt Công đoàn cơ sở Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Gia Lâm.
Vì sao doanh nghiệp phân bón “xin” chịu thuế giá trị gia tăng?

Vì sao doanh nghiệp phân bón “xin” chịu thuế giá trị gia tăng?

(LĐTĐ) Trong khi nhiều ngành hồ hởi bởi được bỏ ra khỏi danh sách phải chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT), thì ngành phân bón lại trông chờ được áp loại thuế này. Thực tế khi áp dụng Luật Thuế số 71/2014/QH13 về sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế (Luật Thuế 71) từ ngày 1/1/2015 để giảm gánh nặng giá phân bón cho nông dân, mục đích không những không đạt được mà còn gây tác dụng ngược khi giá thành phân bón bị tăng thêm 5 - 8%.
Gấp rút chuẩn bị nhân lực vận hành Sân bay Long Thành

Gấp rút chuẩn bị nhân lực vận hành Sân bay Long Thành

(LĐTĐ) Theo Cục hàng không Việt Nam, khi đưa vào khai thác giai đoạn 1 năm 2026, với công suất 25 triệu hành khách và 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm, sân bay quốc tế Long Thành cần hơn 13.700 người để vận hành. Công tác chuẩn bị nguồn nhân lực để vận hành “siêu dự án” này đang là yêu cầu gấp rút.
Tỷ lệ bao phủ Bảo hiểm y tế quận Tây Hồ đạt trên 94%

Tỷ lệ bao phủ Bảo hiểm y tế quận Tây Hồ đạt trên 94%

(LĐTĐ) Thời gian qua, công tác Bảo hiểm xã hội quận Tây Hồ có sự chuyển biến tích cực, các chính sách Bảo hiểm y tế ngày càng đi vào đời sống nhân dân, năm 2023, tỷ lệ bao phủ Bảo hiểm y tế đạt 94,3%.
Sợ sai, nhiều doanh nghiệp thẩm định "né" giá đất

Sợ sai, nhiều doanh nghiệp thẩm định "né" giá đất

(LĐTĐ) Trả lời tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 18/3, về tình trạng một số công ty thẩm định giá bị xử lý sai phạm, nhiều doanh nghiệp thẩm định giá lại sợ rủi ro, từ chối thẩm định giá đất gây khó khăn cho nền kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định, sai thì phải xử lý kỷ luật hoặc xử lý hình sự.

Tin khác

Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

(LĐTĐ) Sáng 16/3, nhiều người dân trên địa bàn quận Ba Đình đã đến tham quan triển lãm "Đánh thức nét đẹp kiến trúc phố Châu Long qua góc nhìn ký họa đô thị". Gần 30 bức tranh tràn đầy cảm xúc về phố cổ Hà Nội gắn với những nét đẹp văn hóa, lịch sử và quá trình đô thị hóa đã được trưng bày tại Vườn hoa Vạn Xuân.
Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

(LĐTĐ) Hưởng ứng sáng kiến của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, từ tháng 11/2023, mô hình thí điểm "Sân chơi trên bãi rác Phúc Tân" với quy mô 1.000 m2 đã được thực hiện tại tổ 1, phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm với sự ủng hộ rất lớn từ địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về môi trường và hệ sinh thái, tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần, tạo không gian lành mạnh gắn kết người dân.
Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

(LĐTĐ) Sau sự kiện mang tính lịch sử về mở rộng địa giới hành chính, thành phố Hà Nội đã có bước chuyển mình chưa từng có. Tuy nhiên, để hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp, văn minh và hiện đại xứng tầm khu vực còn nhiều việc phải làm. Trong đó, đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối, lan tỏa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mang tính chiến lược.
Hoa bưởi đầu mùa tỏa hương khắp phố phường Hà Nội

Hoa bưởi đầu mùa tỏa hương khắp phố phường Hà Nội

(LĐTĐ) Những năm gần đây, hoa bưởi đã trở thành một thức quà không thể thiếu của người Hà Nội mỗi dịp Xuân về. Dịp này, dạo quanh phố phường Thủ đô, đâu đâu cũng bắt gặp những gánh hàng rong chất đầy hoa bưởi.
Tân binh huyện Thanh Trì tự hào lên đường nhập ngũ

Tân binh huyện Thanh Trì tự hào lên đường nhập ngũ

(LĐTĐ) Sáng 26/2, trong tiết trời mưa phùn lạnh giá, 179 thanh niên ưu tú của huyện Thanh Trì với tinh thần, nhiệt huyết của tuổi trẻ đã hăng hái lên đường nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ công an nhân dân. Trong hành trang về đơn vị, ngoài bộ quân phục trang nghiêm của người lính là sự quyết tâm phấn đấu, vững tin tiếp bước cha anh, tô thắm truyền thống quê hương.
Để văn hóa giao thông là "cuốn sách mở" về người Hà Nội văn minh

Để văn hóa giao thông là "cuốn sách mở" về người Hà Nội văn minh

(LĐTĐ) Đại thi hào Huy gô từng nói: "Thành phố là cuốn sách mở". Vì vậy, để du khách cảm nhận được nét văn hóa Việt Nam nói chung, về Hà Nội hào hoa, văn minh nói riêng, ngoài kiến trúc đô thị hãy bắt đầu bằng văn hóa giao thông.
Khai hội làng Giang Xá - Kỷ niệm 1.480 năm Lý Nam Đế xưng Vương và thành lập nước Vạn Xuân

Khai hội làng Giang Xá - Kỷ niệm 1.480 năm Lý Nam Đế xưng Vương và thành lập nước Vạn Xuân

(LĐTĐ) Sáng 21/2, tại cụm di tích Đền - Đình thôn Giang Xá, huyện Hoài Đức long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 1.480 năm Lý Nam Đế lên ngôi Hoàng đế và thành lập nước Vạn Xuân; khai hội làng Giang Xá Xuân Giáp Thìn 2024.
Văn hóa lễ hội - mạch nguồn xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch

Văn hóa lễ hội - mạch nguồn xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch

(LĐTĐ) Một trong những “không gian” để nét đẹp của người Hà Nội được thể hiện rõ nhất chính là lễ hội. Người Hà Nội có văn minh, thanh lịch hay không, phần nào đó thể hiện ở cách họ ứng xử với văn hóa dân gian truyền thống. Báo Lao động Thủ đô có cuộc trao đổi với Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phùng Hoàng Anh (Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam) xung quanh vấn đề này.
Những lễ hội đặc sắc sắp diễn ra trong Ngày hội “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc”

Những lễ hội đặc sắc sắp diễn ra trong Ngày hội “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc”

(LĐTĐ) Trong hai ngày 24-25/2, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra Ngày hội “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc” với nhiều hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc.
Xem thêm
Phiên bản di động