Cử nhân thất nghiệp tăng mạnh: Hệ quả “chọn trường trước, chọn nghề sau”

Theo Bản tin cập nhật thị trường lao động Việt Nam quý II/2017do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Tổng cục Thống kê vừa công bố, số lao động có trình độ đại học trở lên thất nghiệp trong quý là hơn 183.000 người, tăng 44.200 người so với quý I/2017. 
cu nhan that nghiep tang manh he qua chon truong truoc chon nghe sau Nhóm nghề kế toán-kiểm toán có số người tìm việc nhiều nhất
cu nhan that nghiep tang manh he qua chon truong truoc chon nghe sau Tổ chức phiên giao dịch việc làm cho lao động thất nghiệp

Nguyên nhân được chỉ ra không chỉ là hệ quả của chất lượng đào tạo, mà cốt lõi vấn đề đến từ nhiều phía, trong đó có nhà trường, phụ huynh và học sinh chưa tập trung trang bị kỹ năng định hướng nghề nghiệp.

Làm trái ngành, trái nghề

Sau hơn 2 tháng tốt nghiệp cử nhân Khoa Văn (Đại học Sư phạm Hà Nội), Nguyễn Ánh Linh (quê Thanh Hóa) lựa chọn công việc làm truyền thông cho một trường mầm non, với mức lương 3,5 triệu đồng/tháng. Trước đó, khi chưa tìm được việc, Linh đã phải chấp nhận về quê nghỉ một thời gian, đây cũng là giai đoạn khó khăn của Linh do “sốc” vì thất nghiệp.

cu nhan that nghiep tang manh he qua chon truong truoc chon nghe sau
Định hướng nghề nghiệp tốt sẽ tìm được nhiều cơ hội việc làm tốt. Ảnh Mai Phương

“Lúc đi học, em làm thêm công việc gia sư, ra trường em muốn tìm công việc ổn định hơn nên “sang” lớp cho một người bạn. Không ngờ mọi thứ quá khó khăn, đã có thời điểm em chán nản tới mức không muốn gặp gỡ ai, chỉ đóng cửa ngồi trong nhà”- Linh buồn bã nói.

Sự dư thừa về lao động có trình độ không chỉ xảy ra ở sinh viên vừa tốt nghiệp mà ngay cả sinh viên tốt nghiệp lâu năm, thậm chí thạc sĩ cũng lâm vào tình trạng làm trái ngành đào tạo, hoặc làm lao động giản đơn, không yêu cầu bằng cấp.

Chị Đinh Thị Lan (24 tuổi) đang theo học thạc sĩ tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền tâm sự: “Sau khi ra trường tôi về quê với hy vọng xin được vào biên chế huyện nhà. Tuy nhiên, bộ máy nhân sự của địa phương đã đủ người và không có nhu cầu tuyển dụng thêm. Tôi quyết định đi học thêm lên thạc sĩ với hy vọng học xong sẽ có lợi thế hơn trong khi đi xin việc”.

Trái với mong đợi của chị Lan, sau hai năm hiện địa phương nơi chị sinh sống vẫn chưa có thông tin thi tuyển công chức. Trong khi đó, để có tiền trang trải cho học tập, vị thạc sĩ tương lai đã phải đi làm thêm công việc PG (tiếp thị) các loại sản phẩm dân dụng gia đình, mỹ phẩm… “Hy vọng sắp tới tôi có thể kiếm được công việc văn phòng tại Hà Nội hoặc viết bài cho các Fanpage nhờ vào vốn tiếng Anh sẵn có”- chị Lan lo lắng nói.

Tốt nghiệp Sư phạm giáo dục thể chất (Đại học Hải Phòng) đã 10 năm nhưng anh Nguyễn Viết Hậu (quê Thái Nguyên) vẫn chưa thể ổn định công việc. Theo lời kể của anh Hậu, sau khi tốt nghiệp đại học anh về quê dạy học từ năm 2007-2016 với mức lương hợp đồng từ 500.000 đồng/tháng, sau đó lên 1.050.000 đồng/tháng.

Hàng ngày, trước khi lên lớp dạy học, anh phải dậy từ lúc 4 giờ sáng đi phụ đun nước, cạo lông, làm lòng… cho 1 cơ sở bán thịt lợn. Cuối cùng không thể kiên nhẫn được với nghề vì không có tiền mua sữa cho con trai 3 tuổi, anh Hậu sốt ruột nên nghỉ việc. Xuống Hà Nội, anh Hậu mưu sinh bằng nhiều công việc không liên quan tới nghề sư phạm.

“Đầu tiên tôi xin làm phục vụ ở tiệm bánh mì, sau đó nhận chở gas, dù lương cao nhưng việc rất vất vả, có thể ảnh hưởng tới sức khỏe khi về già. Sau 1 lần bị va chạm giao thông tôi chuyển sang chạy grap cho chủ động thời gian”- anh Hậu trải lòng.

Mơ hồ về định hướng nghề nghiệp

Nhớ lại lý do chọn ngành sư phạm, Nguyễn Ánh Linh kể lại mình đăng ký học vì thích các cô giáo dạy Văn, thích học Văn nhưng không nghĩ sau này sẽ có cơ hội làm giáo viên vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có lý do tài chính kinh tế.

Theo các chuyên gia về hướng nghiệp, bên cạnh việc thị trường lao động cùng lúc phải tiếp nhận 1 lượng lớn sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học, thì nguyên nhân khác khiến tỉ lệ cử nhân ra trường dễ bị thất nghiệp là do thiếu định hướng nghề nghiệp.

Tại buổi Hội thảo “Định hướng nghề nghiệp sớm: Tư duy nào để con đột phá?” vừa diễn ra tại Hà Nội, ông Benjamin Aw- chuyên gia huấn luyện cao cấp về Định hướng phát triển nghề nghiệp từ Singapore cho biết: “Định hướng nghề nghiệp là một khía cạnh rất quan trọng trong cuộc đời của mỗi cá nhân, quyết định tới khả năng thành công hay thất bại của sự nghiệp trong tương lai.Tuy nhiên, điều đáng tiếc là đa số các bạn trẻ hiện nay không thực sự ý thức được tầm quan trọng của định hướng nghề nghiệp, đặc biệt là hướng nghiệp sớm. Điều này khiến các bạn thường không có hoặc có rất ít nhận thức, kỹ năng và thời gian chuẩn bị để định hướng nghề nghiệp một cách đúng đắn”.

Trong khi đó, ông Dominic Franiel- Giám đốc tuyển dụng của Ernst & Young cũng cho rằng, khả năng thành công của một ứng viên đến từ sự kết hợp giữa hành vi và kinh nghiệm, thay vì từ các bằng cấp đã đạt được trước đó. Báo cáo tuyển dụng từ Google cũng cho thấy quan điểm tương tự: Điểm số trung bình của các ứng viên không đóng vai trò quá lớn để quyết định thành công trong tương lai.

Tại buổi hội thảo, các chuyên gia đã chỉ ra số liệu hơn 183.000 cử nhân thất nghiệp không chỉ là hệ quả của chất lượng đào tạo, mà cốt lõi vấn đề đến từ nhiều phía, trong đó có nhà trường, phụ huynh và học sinh chưa thực sự tập trung trang bị kỹ năng lựa chọn ngành nghề cho học sinh sinh viên.

Với phương thức chọn nghề nghiệp theo cách truyền thống “chọn trường trước, chọn nghề sau” đã dẫn đến tình trạng nhiều thế hệ sinh viên theo học những ngành bản thân không yêu thích. Hội thảo đưa ra số liệu, tại Việt Nam có đến 50% sinh viên sau khi ra trường phải lựa chọn công việc không liên quan đến ngành học trước đó.

Ông Benjamin Aw cho biết thêm, hiện nay việc cạnh tranh trên thị trường lao động ngày càng gay gắt, thực tế có rất nhiều bạn trẻ khao khát và yêu thích cùng một công việc. Nhưng không phải ai cũng đủ tự tin, năng lực và sự chuẩn bị để có thể tham gia cuộc đua có quá nhiều đối thủ. Do đó, những lao động trẻ cần phải hiểu được nội dung và môi trường làm việc mà bản thân lựa chọn như yêu cầu từ nhà tuyển dụng, môi trường làm việc thực sự khác biệt so với tưởng tượng ban đầu.

Ngoài ra, lao động trẻ cần chuẩn bị thêm kiến thức, kỹ năng và thậm chí mối quan hệ xã hội rộng rãi khác thông qua một phần của định hướng nghề nghiệp sớm.

Mai Phương

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Thông tin cần biết khi muốn gửi tiết kiệm online

Thông tin cần biết khi muốn gửi tiết kiệm online

(LĐTĐ) Trong thời đại 4.0 hiện nay, gửi tiết kiệm online trở thành xu hướng được đông đảo người tiêu dùng lựa chọn bởi sự tiện lợi và an toàn.
Tài tử Will Smith tái xuất

Tài tử Will Smith tái xuất

(LĐTĐ) Will Smith sẽ trở lại màn ảnh với phim “Bad Boys 4”, sau scandal đánh Chris Rock ở Oscar 2022.
Hé lộ quá trình làm phim bom tấn "Godzilla x Kong: Đế chế mới"

Hé lộ quá trình làm phim bom tấn "Godzilla x Kong: Đế chế mới"

(LĐTĐ) Sau thành công của phần phim "Godzilla đại chiến Kong", đạo diễn Adam Wingard và ê-kíp của ông sẽ trở lại với màn hợp sức của hai siêu quái trong "Godzilla x Kong: Đế chế mới". Với một quy mô đồ sộ hơn, quá trình chế tác bộ phim ẩn giấu nhiều sự thật thú vị cùng những con số cực kỳ ấn tượng.
24 thủ đoạn tội phạm công nghệ cao hay sử dụng để lừa đảo

24 thủ đoạn tội phạm công nghệ cao hay sử dụng để lừa đảo

(LĐTĐ) Trước các diễn biến phức tạp, liên tục thay đổi phương thức để lừa đảo của tội phạm công nghệ cao, Công an thành phố Hà Nội đã liệt kê 24 thủ đoạn mà tội phạm công nghệ cao thường hay sử dụng để người dân nêu cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa, tự bảo vệ bản thân.
Đề xuất lắp camera phạt nguội trên đường Vành đai 3

Đề xuất lắp camera phạt nguội trên đường Vành đai 3

(LĐTĐ) Chiều 28/3, tại cuộc họp báo của UBND thành phố Hà Nội, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng - Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, đã thông tin về việc đề xuất, báo cáo Bộ Công an lắp đặt hệ thống camera phạt nguội trên tuyến đường Vành đai 3.
Urenco Hà Nội nỗ lực nâng cao thu nhập cho người lao động

Urenco Hà Nội nỗ lực nâng cao thu nhập cho người lao động

(LĐTĐ) Sáng 28/3, Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) tổ chức Hội nghị đại biểu người lao động năm 2024.
Tăng cường quản lý thực hiện chương trình tích hợp, liên kết với nước ngoài

Tăng cường quản lý thực hiện chương trình tích hợp, liên kết với nước ngoài

(LĐTĐ) Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa có Công văn số 1421/BGDĐT-GDTrH gửi các Sở GD&ĐT về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước về thực hiện chương trình tích hợp, liên kết với nước ngoài trong cơ sở giáo dục.

Tin khác

Vì sao người thất nghiệp ngại học nghề?

Vì sao người thất nghiệp ngại học nghề?

(LĐTĐ) Một trong những quyền lợi của lao động thất nghiệp là đào tạo, dạy nghề để chuyển đổi nghề nghiệp. Tuy nhiên, trên thực tế, rất nhiều người lao động thất nghiệp chỉ quan tâm đến tiền trợ cấp thất nghiệp để giải quyết khó khăn trước mắt chứ không mặn mà với việc học nghề, tính kế lâu dài.
Thi nâng ngạch công chức tại Thành phố Hồ Chí Minh

Thi nâng ngạch công chức tại Thành phố Hồ Chí Minh

(LĐTĐ) Dự kiến trong tháng 6/2024, Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ tổ chức kỳ thi nâng nâng ngạch công chức năm 2023 tại Học viện Cán bộ TP.HCM (quận Bình Thạnh).
Khai mạc Tuần Nghề nghiệp và Việc làm - NEU Career Week 2024

Khai mạc Tuần Nghề nghiệp và Việc làm - NEU Career Week 2024

(LĐTĐ) Ngày 22/3, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức khai mạc Tuần Nghề nghiệp và Việc làm - NEU Career Week 2024 với chủ đề “Nguồn nhân lực thích ứng với toàn cầu hóa”.
Phát huy nguồn vốn chính sách để phát triển sản phẩm làng nghề

Phát huy nguồn vốn chính sách để phát triển sản phẩm làng nghề

(LĐTĐ) Trong những năm qua, huyện Thanh Trì luôn chú trọng phát huy nguồn vốn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để đồng hành và giúp nông dân xã Hữu Hòa duy trì, phát triển sản phẩm miến dong, bánh đa của làng nghề.
Khởi động đào tạo nhân lực chất lượng cao

Khởi động đào tạo nhân lực chất lượng cao

(LĐTĐ) Cùng với cuộc đua vào đại học, thời gian này, tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn Hà Nội, mùa tuyển sinh cũng bắt đầu được khởi động. Nhằm thu hút người học và bắt kịp nhu cầu mới của thị trường lao động, hầu hết các cơ sở dạy nghề đều tăng nhu cầu tuyển sinh ở những ngành “hot”, mở thêm các mã ngành nghề mới, nhất là ở những nhóm ngành mà thị trường lao động đang “khát” nhân lực.
Không có “việc nhẹ, lương cao” khi đi lao động ở nước ngoài

Không có “việc nhẹ, lương cao” khi đi lao động ở nước ngoài

(LĐTĐ) Trước thực trạng công dân Việt Nam, nhất là đối với thanh, thiếu niên bị lừa đi ra nước ngoài làm việc, bị cưỡng bức lao động, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng, cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến để thanh, thiếu niên hiểu rằng không có “việc nhẹ, lương cao” khi đi lao động ở nước ngoài.
Tăng cơ hội kết nối, thúc đẩy phát triển thị trường lao động

Tăng cơ hội kết nối, thúc đẩy phát triển thị trường lao động

(LĐTĐ) Tham gia Phiên giao dịch và tư vấn việc làm quận Nam Từ Liêm 2024, người lao động có cơ hội ứng tuyển vào 1.620 chỉ tiêu việc làm đa dạng các vị trí, ngành nghề, với mức lương hấp dẫn của 30 đơn vị, doanh nghiệp.
Hơn 5.200 vị trí việc làm cho khối ngành kinh tế tại Thành phố Hồ Chí Minh

Hơn 5.200 vị trí việc làm cho khối ngành kinh tế tại Thành phố Hồ Chí Minh

(LĐTĐ) Ngày 15/3, Trung tâm Hợp tác Doanh nghiệp phối hợp cùng Khoa Tài chính - Thương mại, Khoa Quản trị - Kinh doanh và Khoa Marketing - Kinh doanh Quốc tế, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH) tổ chức Ngày hội tuyển dụng khối ngành kinh tế năm 2024.
Gần 42.000 cơ hội việc làm tại Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 10 tỉnh, thành phố

Gần 42.000 cơ hội việc làm tại Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 10 tỉnh, thành phố

(LĐTĐ) Tham gia Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 10 tỉnh, thành phố diễn ra ngày 14/3 có 154 đơn vị, doanh nghiệp, với nhu cầu tuyển dụng gần 42.000 lao động.
Xu hướng “khởi nghiệp, tự tạo việc làm” gia tăng: Đáng mừng hay đáng lo?

Xu hướng “khởi nghiệp, tự tạo việc làm” gia tăng: Đáng mừng hay đáng lo?

(LĐTĐ) Chuyên gia dự báo nhân lực Trần Anh Tuấn cho biết, năm 2024, xu hướng lao động “khởi nghiệp, tự tạo việc làm” gia tăng là một tín hiệu đáng mừng về việc dám nghĩ, dám làm, dám khởi nghiệp, tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều vấn đề đáng lo ngại cần phải quan tâm.
Xem thêm
Phiên bản di động