Còn trăn trở với đổi mới thi tốt nghiệp

Với hai phương án Bộ GD-ĐT đưa ra, nhiều độc giả  đều chọn phương án 1. Tuy nhiên vẫn còn đó những trăn trở về phương án 2 với lý do Ngoại ngữ là môn học quan trọng trong thời kỳ hội nhập.

Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển, Ngoại ngữ là môn công cụ, là năng lực cần phải có trong thời kỳ hội nhập. Môn Ngoại ngữ sắp tới trong chương trình mới thì dạy và học ngoại ngữ sẽ là môn học bắt buộc đến lớp 12. Lúc đó không học ngoại ngữ như cũ. Dạy và học ngoại ngữ phải hướng tới sử dụng được ngoại ngữ. Nghĩa là không phải dạy về ngữ pháp là chính mà phải hướng tới năng lực giao tiếp. Như vậy cách thi và kiểm tra đánh giá phải khác. Hiện nay, Ngoại ngữ thi trắc nghiệm với 4 phương án chọn 1, nôm na là thí sinh chỉ cần gật với lắc thì không kiểm tra được năng lực. Trong đề án ngoại ngữ sắp tới, một trong những trọng tâm là thay đổi cách kiểm tra đánh giá.

Nên đưa Ngoại ngữ là môn tự chọn

Mặc dù Bộ GD-ĐT đã có những giải thích khá chi tiết về việc không đưa Ngoại ngữ là môn thi bắt buộc nhưng theo PGS Văn Như Cương - Hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội) cho rằng: Theo dự thảo của Bộ GD-ĐT, học sinh có thể đăng ký thi môn Ngoại ngữ (đề ra theo chương trình 7 năm hiện hành) để được cộng điểm khuyến khích vào điểm xét tốt nghiệp; dự kiến: bài thi môn Ngoại ngữ đạt 9,0 điểm trở lên được cộng 2,0 điểm; đạt 7,0 trở lên được cộng 1,5 điểm; đạt 5,0 trở lên được cộng 1,0 điểm.

Dự thảo về điều chỉnh thi tốt nghiệp THPT của Bộ GD-ĐT đang được dư luận đặc biệt quan tâm.

Với quy định như vậy chắc chắn các thí sinh đều đăng ký dự thi môn Ngoại ngữ để kiếm điểm cộng khuyến khích bởi nếu kết quả có kém cũng không ảnh hưởng đến việc xét tốt nghiệp. Mô hình chung chúng ta phải kéo thời gian thi sang ngày thứ 3 gây tốn kém, lãng phí.

“Theo tôi nên đưa môn Ngoại ngữ vào nhóm các môn tự chọn. Những thí sinh đạt điểm như quy định trên thì cộng điểm khuyến khích cho các em. Với cách làm này chúng ta vẫn chỉ cần tổ chức thi hai ngày và loại bớt những em không đủ năng lực ngoại ngữ nhưng vẫn cố thi để “cầu may” kiếm điểm cộng khuyến khích” – PGS Văn Như Cương đề xuất.

Cân nhắc dùng điểm trung bình cả năm lớp 12

Theo dự thảo của Bộ GD-ĐT, điểm xét tốt nghiệp được xác định bằng: (Điểm trung bình các bài thi + điểm trung bình cả năm lớp 12)/2 + Tổng điểm khuyến khích (nếu có)/số bài thi. Với cách xét tốt nghiệp như vậy thì điểm trung bình cả năm lớp 12 sẽ quyết định 50%.

Nhìn thì có vẻ sẽ tạo tiền đề để bắt buộc học sinh phải học toàn diện các môn nhằm có điểm tổng kết tốt. Tuy nhiên, đây cũng là kẻ hở để “cấy” tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT nếu quá trình đánh giá thiếu khách quan. Bên cạnh đó nó còn làm mất công bằng giữa các học sinh. Chẳng hạn, trường đánh giá nghiêm túc thì học sinh sẽ bị thiệt thòi so với trường đánh giá thiếu nghiêm túc. Nguy hiểm hơn, nó có thể khiến các trường THPT chạy đua bệnh thành tích với nhau.

Sở dĩ có tính trạng này là do chúng ta chưa có một hệ thống ngân hàng đề thi. Việc kiểm tra đánh giá học sinh chủ yếu là do các trường THPT thực hiện. Chính vì thế không khó để đưa điểm tổng kết của học sinh cao lên bằng cách ra đề thi dễ đi và ngược lại.

Nhìn kỹ công thức tính điểm xét tốt nghiệp THPT của Bộ không khó để nhận thấy việc đưa điểm trung bình cả năm lớp 12 là không cần thiết. Chính việc không đưa vào còn có khả năng đánh giá thực chất kết quả thi hơn và học sinh bắt buộc phải cố gắng hơn.

Như chúng ta đã biết, theo quy định một trong những điều kiện để được dự thi tốt nghiệp THPT đó là học sinh có học lực không bị xếp loại kém ở năm lớp 12, nghĩa là điểm trung bình cả năm lớp 12 đạt từ 5,0 trở lên. Do đó đưa tiêu chí này vào để xét tốt nghiệp gần như và là điều vô nghĩa. Nó thực sự chỉ có nghĩa khi khâu đánh giá của học sinh là thực chất và điều này chỉ có thể làm được khi học sinh cả nước cùng dùng chung hệ thống ngân hàng đề thi.

"Giải mã" con số 20% học sinh được miễn thi thật kỹ

Tại cuộc họp báo chiều 2/1, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho biết: “Cơ sở để đưa ra tính toán này là để bảo đảm miễn thi cho số học sinh khá giỏi. Kinh nghiệm các năm trước hơn 20% học sinh khá giỏi, vì thế lấy 20% để bảo đảm chặt chẽ. Miễn thi để các em không phải thi bởi các em này thi chắn chắn là đỗ, chúng ta sẽ tiết kiệm được 20% phòng thi”.

Phương thức nhìn chung theo hướng tính cực nhưng dự thảo lại quy định: Trong kì thi đầu tiên, tỷ lệ miễn thi chung cho mỗi sở giáo dục và đào tạo, Cục Nhà trường - Bộ Quốc phòng tối đa là 20%. Tỷ lệ này có thể được xem xét điều chỉnh trong các năm sau. Như vậy tỷ lệ miễn thi ở các trường THPT của mỗi tỉnh là khác nhau, thậm chí có trường THPT sẽ có số lượng miễn thi cao hơn nhiều so với con số 20%.

PGS Văn Như Cương cho rằng, với cách làm như vậy sẽ rất phức tạp và dễ phát sinh tiêu cực. Nói là thành lập Hội đồng xét miễn thi của trường để xét miễn thi theo phương án được phê duyệt nhưng liệu có đảm bảo khách quan. Chúng ta đã từng chứng kiến vụ việc tiêu cực của trường THPT Đồi Ngô (Bắc Giang) khi mà cả Hội đồng tham gia…

“Bộ cần phải có những biện pháp kỹ thuật kết hợp khác để đảm bảo làm sao việc miễn thi tránh được tiêu cực” - PGS Cương chia sẻ.

Nguồn Dân trí