Canh cánh nỗi lo bị quấy rối tình dục

87% phụ nữ và trẻ em gái từng bị quấy rối tình dục

Khảo sát “ Thành phố an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái - Nơi giấc mơ thành sự thật” được ActionAid Việt Nam và Trung tâm nghiên cứu giới, gia đình và môi trường trong phát triển ( CGFED) phối hợp thực hiện năm 2014 đã cho thấy nhiều tồn tại. Khảo sát thu thập ý kiến của hơn 2.000 cư dân tại các địa bàn ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh về thái độ và trải nghiệm cá nhân trong vấn đề quấy rối tình dục nơi công cộng. Bà Phạm Thị Minh Hằng, PGĐ CGFED cho biết: Kết quả khảo sát cho thấy, 45% mẫu ở cả hai nhóm đều đồng tình, so với các rủi ro khác như tai nạn giao thông, cướp giật và móc túi, quấy rối tình dục là vấn đề có nguy cơ xảy ra cao nhất đối với phụ nữ và trẻ em gái nơi công cộng tại các vùng đô thi. Xâm hại tình dục và hiếp dâm theo đó cũng là mối lo lớn đối với 17% phụ nữ và trẻ em gái.

Bà Hằng cho biết thêm, đa số người được hỏi ở cả hai nhóm đều đã từng chứng kiến hay phải đối mặt với một số hình thức quấy rối tình dục ở nơi công cộng.  Đáng lưu ý có tới 87% phụ nữ và trẻ em gái đã từng bị quấy rối tình dục. Nguyễn Ngọc M. ( học sinh trường THPT Minh Khai, Bắc Từ Liêm, HN) chia sẻ: Em thường xuyên đi xe bus đi học. Một hôm đang mơ màng ngủ trên xe thì cảm thấy ai đó cứ liên tục cọ xát vào người. Lén nhìn lên, em phát hiện người đàn ông đang cố tình chạm “ cái đó” vào vai, vào nách em. Tưởng ông ta nghĩ em đang ngủ nên em liền điều chỉnh tư thế ngồi thẳng lên. Thế nhưng, không dừng lại, ông ta càng áp sát em hơn. Quá sợ, em cầu cứu những người bên cạnh nhưng họ đều lờ đi, không một ai lên tiếng.

Theo bà Hằng, trường hợp M. không còn là hiếm. Mỗi nhóm nghề nghiệp và mỗi nhóm tuổi khác nhau thường gặp phải những hành vi quấy rối tình dục khác nhau. Nghiên cứu chỉ ra rằng, 73% học sinh, sinh viên trong độ tuổi 16 – 23 thường gặp phải hành vi huýt sáo, trêu ghẹo. Trong khi đó công chức nhà nước thường bị bình luận về hình thức bên ngoài hoặc về cơ thể họ. Đặc biệt, nhân viên văn phòng chủ yếu bị quấy rối bằng những tin nhắn, email, hình ảnh và đôi khi bằng lời nói có mục đích ve vãn, tán tỉnh. Số liệu khảo sát cũng cho thấy phụ nữ và trẻ em gái có khả năng gặp phải hành vi quấy rối vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Trong đó hơn nửa nhóm phụ nữ và trẻ em gái ( 51%) chia sẻ rằng họ từng bị quấy rối vào ban ngày hơn 3 lần trong đời.  Điều đáng lưu ý là 16% phụ nữ và trẻ em gái cho rằng họ thường xuyên gặp phải những hành vi quấy rối. Số liệu cũng chỉ ra rằng phụ nữ và trẻ em gái ở tất cả các nhóm nghề nghiệp đều đã từng bị quấy rối tình dục từ 2 đến 5 lần trong đời.

Im lặng, chấp nhận

Điều đáng ngại là có tới 67% phụ nữ và trẻ em gái không có bất kỳ hành động nào họ gặp phải các hành vi quấy rối tình dục. Nguyên nhân của tình trạng không phản ứng lại hành vi đáng lên án này, theo bà Hằng là do các hành vi quấy rối tình dục nơi công cộng thường xảy ra nhanh, khó có bằng chứng. Bên cạnh đó, nạn nhân/người chứng kiến cũng thường cho rằng sự việc chưa đủ mức độ nghiêm trọng để tố cáo nêncó rất ít cách để ngăn chặn. Hành vi này, vô tình tiếp tay cho nhưng con “ dê cụ” có đất sống.

Ngoài ra, sự thiếu tin tưởng với lực lượng chức năng cũng là một nguyên nhân dẫn đến sự bị động của nạn nhân và những người xung quanh. Khảo sát cho thấy 34% phụ nữ có chung suy nghĩ việc khai báo với công an về các hành vi quấy rối cũng không mang lại thay đổi gì. Bên cạnh đó, thủ tục khai báo vẫn còn rườm rà, mệt mỏi và phức tạp. Trong nhiều trường hợp phụ nữ cảm thấy xấu hổ, thậm chí bị xã hội kỳ thị nếu họ khai báo các hành vi quấy rối tình dục, bởi suy nghĩ đổ lỗi cho phụ nữ vì đã có hành vi sai trái gì đó nên mới bị đàn ông quấy rối tình dục. Điều này lý giải vì sao phần đông phụ nữ và trẻ em gái có tâm lý dễ bỏ qua trong khi một số khác lại sợ tìm đến công an nhờ giúp đỡ.

Theo TS xã hội học Trịnh Hoà Bình thì  đối với trường hợp những trẻ em gái bị lạm dụng tình dục, xét ở bất kỳ mức độ nào thì các em cũng có mặc cảm tội lỗi. Dường như các em nghĩ mình cũng là tội phạm, đành phải nín nhịn. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển tâm sinh lý về sau. Các em nhìn nhận sự gần gũi xác thịt là nỗi tủi nhục, dẫn đến mặc cảm, không xứng đáng tiếp nhận tình cảm với người khác giới, sống thu mình. Tiếp đến sẽ suy nghĩ mình tầm thường, rẻ rúng đến mức không khao khát kiếm tìm thứ tình cảm trai gái trong tương lai.

N. Huyền