Theo Sở Y tế, những khó khăn của các bệnh viện trong chi trả thu nhập tăng thêm là hệ quả của tự chủ bệnh viện chưa bền vững, đặc biệt là ở thời điểm hiện nay, một số bệnh viện không đứng vững được sau giai đoạn nỗ lực chống dịch Covid-19, số lượt khám chữa bệnh giảm sâu và nguồn thu của bệnh viện giảm sút theo.
Đánh giá kết quả sau 20 năm chuyển đổi từ cơ chế ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động sang cơ chế tự chủ chi thường xuyên (từ thực hiện tự chủ theo Nghị định 10/2002 cho đến Nghị định 43/2006 và hiện nay chuẩn bị thực hiện theo Nghị định 60/2021), kết quả đạt được rõ nét nhất là ngân sách TP.HCM chi cho lĩnh vực y tế đã giảm từ 7% vào năm 2016 xuống còn 2% vào năm 2020. Một số bệnh viện phát triển tốt cả về chuyên môn kỹ thuật lẫn chất lượng phục vụ người bệnh.
 |
| Nhiều bệnh viện trên địa bàn TP.HCM thiếu nhân viên y tế. |
Bên cạnh đó, vẫn còn rất nhiều bệnh viện gặp khó khăn với sự xuất hiện những khoảng cách giữa các bệnh viện công lập với nhau và khoảng cách này ngày càng rõ nét hơn. Cụ thể, khoảng cách về tỷ trọng nguồn thu từ khám chữa bệnh BHYT. Nếu như các bệnh viện đa khoa có tỷ trọng nguồn thu từ khám chữa bệnh BHYT là chủ yếu (trên 70%), còn nguồn thu từ khám chữa bệnh theo yêu cầu chỉ chiếm tỷ trọng thấp (dưới 30%), các bệnh viện chuyên khoa lại có tỷ trọng ngược lại, ít lệ thuộc nhiều vào khám chữa bệnh BHYT (dưới 50%).
Do đó, nếu cơ chế thanh toán khám chữa bệnh BHYT chưa thật sự ổn định thì các bệnh viện đa khoa luôn chịu tác động nhiều hơn các bệnh viện chuyên khoa.
Tiếp đó là khoảng cách về Quỹ phát triển sự nghiệp giữa các bệnh viện công lập với nhau. Bên cạnh một số bệnh viện chuyên khoa có số dư quỹ phát triển sự nghiệp (từ nguồn chênh lệch thu chi theo quy định) ngày càng lớn thì còn rất nhiều bệnh viện đa khoa gặp khó khăn trong việc trích lập quỹ này, thậm chí có bệnh viện không có nguồn để trích lập. Việc này dẫn tới khó khăn khi bệnh viện muốn sửa chữa nâng cấp cơ sở hạ tầng, mua sắm, sửa chữa trang thiết bị, đào tạo nhân viên…
Trong khi đó, khoảng cách về mức thu nhập tăng thêm giữa nhân viên y tế công lập đang công tác tại các bệnh viện trực thuộc Sở Y tế cũng là một vấn đề. Theo đó, tổng thu nhập tăng thêm trung bình dao động từ 7 triệu đồng đến 39 triệu đồng/tháng, trong đó, các bệnh viện đa khoa thường có mức thu nhập tăng thêm bình quân thấp hơn các bệnh viện chuyên khoa.
Khoảng cách về tần suất nghỉ việc của nhân viên y tế giữa các bệnh viện đa khoa cao gấp 2 lần so với các bệnh viện chuyên khoa (8% so với 4% theo số liệu năm 2019). Khoảng cách về tần suất nhân viên y tế nghỉ việc là hệ quả của sự chênh lệch về thu nhập tăng thêm của nhân viên y tế giữa các bệnh viện công lập, do thu nhập không đủ trang trải cho cuộc sống buộc nhân viên y tế nghỉ việc để chuyển đổi sang bệnh viện tư hoặc chuyển đổi nghề.
