Tăng cường phối hợp phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố: Bước đi kịp thời và cần thiết

Việc Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 1947/QĐ-TTg ngày 9/9/2025, phê duyệt Quy chế phối hợp giữa các bộ, ngành và cơ quan thuộc Chính phủ trong công tác phòng, chống tội phạm rửa tiền và tài trợ khủng bố là một bước đi vừa kịp thời, vừa chiến lược trong việc hoàn thiện thể chế pháp lý và tăng cường hiệu quả triển khai thực tế.

Trong nhiều năm gần đây, Việt Nam liên tục được các tổ chức quốc tế như Nhóm Châu Á - Thái Bình Dương về chống rửa tiền (APG) khuyến nghị nâng cao hiệu quả hệ thống phòng, chống rửa tiền. Những cảnh báo này không chỉ đơn thuần là yêu cầu về mặt pháp lý mà còn liên quan trực tiếp đến niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài, an toàn của hệ thống tài chính và năng lực quản trị quốc gia trong bối cảnh dòng vốn đổ về khu vực Đông Nam Á ngày càng lớn.

Ảnh minh hoạ.

Ở chiều ngược lại, ngay trong nội tại, các cơ quan chức năng Việt Nam cũng đối mặt với thực tế: tội phạm rửa tiền ngày càng tinh vi, sử dụng công nghệ cao, lợi dụng kẽ hở trong hệ thống pháp luật và phối hợp lỏng lẻo giữa các ngành.

Do đó, một cơ chế phối hợp toàn diện, liên ngành và có tính bắt buộc là điều kiện tiên quyết để nâng cao hiệu quả đấu tranh với loại tội phạm đặc biệt nguy hiểm này.

Với 12 điều quy định cụ thể, Quy chế mới không chỉ dừng lại ở những nguyên tắc mang tính hình thức mà tập trung đi sâu vào nội dung, trách nhiệm, lộ trình và phương thức phối hợp giữa các bộ, ngành.

Đặc biệt, việc quy định rõ trách nhiệm của từng bộ ngành, từ Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Quốc phòng, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, đến các cơ quan truyền thông quốc gia, tạo nên một hệ sinh thái phòng, chống rửa tiền chặt chẽ và phân tầng.

Có thể thấy rõ, Bộ Công an tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong đấu tranh trực tiếp với tội phạm, xử lý các vụ việc cụ thể. Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước đóng vai trò là “mắt xích đầu tiên”, nơi phát hiện, phân tích và báo cáo các giao dịch đáng ngờ từ đó kết nối với lực lượng điều tra và các cơ quan chức năng.

Sự tham gia của Bộ Tư pháp, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học - Công nghệ… trong các đoàn kiểm tra liên ngành cũng khẳng định rằng: phòng, chống rửa tiền không chỉ là việc của ngành công an hay ngân hàng, mà là trách nhiệm liên ngành, xuyên suốt các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Điểm đáng chú ý trong Quy chế lần này là nhấn mạnh vai trò của truyền thông và kiểm tra, giám sát liên ngành.

Trong thời đại số, tội phạm không còn hoạt động công khai mà núp bóng trong các giao dịch điện tử, hoạt động từ thiện, hoặc các tổ chức “vỏ bọc” như doanh nghiệp kiều hối, đầu tư tài chính quốc tế. Vì vậy, cảnh báo cộng đồng và định hướng dư luận là vũ khí không thể thiếu để phòng ngừa hiệu quả.

Việc yêu cầu các cơ quan truyền thông lớn như VTV, VOV, TTXVN không chỉ đưa tin mà còn tham gia phản bác các luận điệu xuyên tạc về công tác phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố của Việt Nam là một bước tiến đáng ghi nhận, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong bối cảnh thông tin đa chiều và cạnh tranh ảnh hưởng đang gia tăng.

Song song, việc kiểm tra, giám sát không còn đơn lẻ, bị động, mà đã được nâng lên thành hành động phối hợp, có kế hoạch và tổ chức bài bản giữa các ngành, cả ở trung ương lẫn địa phương. Đây là yếu tố then chốt để đảm bảo pháp luật được thực thi nghiêm túc, không chỉ nằm trên giấy.

Việc ban hành Quy chế lần này không đơn thuần là để đáp ứng yêu cầu nội bộ mà còn là hành động thể hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế.

Trong các báo cáo đánh giá quốc gia của APG, OECD, IMF, hệ thống phòng, chống rửa tiền là tiêu chí quan trọng đánh giá mức độ minh bạch, lành mạnh và ổn định tài chính. Nếu không đạt yêu cầu, Việt Nam có thể bị xếp vào “danh sách xám” hoặc “danh sách đen”, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tín nhiệm tín dụng quốc gia, dòng vốn đầu tư và xuất khẩu tài chính ra thị trường quốc tế.

Do đó, Quyết định số 1947/QĐ-TTg không chỉ có ý nghĩa về mặt quản lý nhà nước mà còn là bản tuyên ngôn pháp lý thể hiện hình ảnh một Việt Nam trách nhiệm, minh bạch và sẵn sàng hội nhập sâu với thế giới.