Quốc hội xem xét sửa 11 luật về lĩnh vực quân sự, quốc phòng

Ngày 14/6, tiếp tục Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án 1 luật sửa 11 luật về lĩnh vực quân sự, quốc phòng, bao gồm: Luật Quốc phòng; Luật Sĩ quan Quân đội Nhân dân; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng; Luật Nghĩa vụ quân sự; Luật Biên phòng Việt Nam; Luật Phòng không Nhân dân; Luật Lực lượng dự bị động viên; Luật Phòng thủ dân sự; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Dân quân tự vệ; Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh.

Tham gia thảo luận, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) bày tỏ đồng tình, nhất trí cao với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật và thống nhất với Báo cáo giải trình, tiếp thu của Bộ Quốc phòng, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội.

Thảo luận tại nghị trường, đại biểu Nguyễn Quốc Duyệt (Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội) đồng tình và nhất trí rất cao với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về lĩnh vực quân sự, quốc phòng và thống nhất với Báo cáo giải trình, tiếp thu của Bộ Quốc phòng.

Đại biểu Nguyễn Quốc Duyệt (Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội). Ảnh: Quốc hội

Về tổ chức Ban chỉ huy phòng thủ khu vực, theo đại biểu, đây không phải là một cấp trung gian, đây là một tổ chức trực thuộc Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, là cánh tay nối dài của Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh để giúp chỉ đạo một số nhiệm vụ về quân sự, quốc phòng xuống cấp xã và giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp tỉnh thực hiện một số nhiệm vụ về tuyển sinh quân sự, thực hiện nghĩa vụ quân sự và một số nhiệm vụ khác.

“Nếu như chúng ta đưa cán bộ quân đội chính quy xuống 3.321 xã, quân số có lẽ tăng lên khoảng gần 2 vạn nên có thể chưa phù hợp với chủ trương tinh giản bộ máy trong hệ thống chính trị”, đại biểu nói.

Trong thời gian đầu tổ chức lại chính quyền địa phương cấp xã mà chúng ta chỉ bố trí 3 công chức làm nhiệm vụ quân sự ở cấp xã thì có thể có những khó khăn nhất định.

Về giải pháp này, đại biểu Nguyễn Quốc Duyệt cho biết, Bộ Quốc phòng đã có những phương án cụ thể: Tăng cường cán Bộ Quân sự cấp tỉnh, các đồng chí sĩ quan, cán bộ của Ban chỉ huy phòng thủ khu vực xuống cùng với cấp xã để thời gian đầu vận hành cho nhuần nhuyễn, sau đó sẽ tổ chức rút kinh nghiệm. Nếu quá trình lâu dài phát huy tốt, chúng ta tiếp tục nhân rộng, nếu chưa tốt có thể rút kinh nghiệm, tính toán và đề xuất tiếp theo với cấp có thẩm quyền...

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp). Ảnh: Quốc hội

Góp ý vào quy định sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dân quân tự vệ, về bổ sung quy định trung đội dân quân, phòng không không quân được tổ chức ở cấp xã, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, không nhất thiết xã nào cũng phải có trung đội lực lượng phòng không không quân, nếu có chỉ nên bố trí ở xã trọng điểm.

Đại biểu cũng đề nghị đánh giá tác động, chuyển thẩm quyền từ Ban chỉ huy quân sự cấp huyện sang Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự cho nhân viên làm việc ở tổ chức, cơ quan, đơn vị.

Đại biểu đề nghị giao thẩm quyền này cho Ban chỉ huy quân sự cấp xã thay vì Ủy ban nhân dân cấp xã. Vì nếu giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã nhưng thực tế Ban chỉ huy quân sự cấp xã cũng làm tham mưu cho Chủ tịch xã ký, như vậy sẽ qua khâu trung gian...

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh) phân tích, trong bối cảnh tổ chức lại hệ thống chính quyền địa phương theo mô hình không còn cấp huyện kể từ ngày 1/7/2025, dự thảo Luật đã đề xuất thành lập Ban chỉ huy phòng thủ khu vực trực thuộc Bộ chỉ huy quân sự tỉnh thay thế cho Ban chỉ huy quân sự cấp huyện trước đây.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh). Ảnh: Quốc hội

Mô hình mới này được kỳ vọng sẽ tiếp tục đảm nhiệm các chức năng quản lý quân sự, quốc phòng tại địa phương ở cấp trung gian, đóng vai trò là cầu nối giữa cấp tỉnh và cơ sở, bảo đảm sự thông suốt trong hệ thống chỉ huy lực lượng vũ trang. Việc thành lập Ban chỉ huy phòng thủ khu vực có thể xem là một giải pháp thích ứng trước sự thay đổi lớn về tổ chức chính quyền.

Theo đại biểu, việc thành lập Ban chỉ huy phòng thủ khu vực là cần thiết, song không thể dừng lại ở giải pháp tình thế mà cần được thiết kế đồng bộ và chặt chẽ cả về pháp lý lẫn tổ chức.

Cụ thể, cần luật hóa mô hình Ban chỉ huy phòng thủ khu vực hoặc ít nhất ban hành một nghị định hướng dẫn chi tiết về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, tổ chức bộ máy và mối quan hệ công tác giữa Ban chỉ huy phòng thủ khu vực với Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, chính quyền cơ sở và các lực lượng có liên quan.

Đồng thời cần xem xét thiết lập thêm các tổ chức phụ trách khu vực hoặc trạm chỉ huy quân sự tiền tiêu, đặc biệt là ở các cụm, xã xa trung tâm nhằm đảm bảo khả năng chỉ đạo sát thực tiễn, kịp thời và hiệu quả; bảo đảm có cơ quan tham mưu chuyên trách và đầy đủ điều kiện hậu cần, kỹ thuật tại Ban chỉ huy phòng thủ khu vực tương xứng với quy mô và nhiệm vụ được giao.

“Ban chỉ huy phòng thủ khu vực có thể trở thành giải pháp hiệu quả để duy trì hệ thống chỉ huy quốc phòng địa phương trong điều kiện không còn cấp huyện. Tuy nhiên, để mô hình này thực sự phát huy vai trò cần được xây dựng trên nền tảng pháp lý rõ ràng, tổ chức hợp lý và cơ chế vận hành linh hoạt thay vì chỉ đơn thuần là sự thay thế hình thức cho tổ chức cũ”, đại biểu Thạch Phước Bình nêu rõ.