Phong trào thể thao quần chúng: Triển vọng từ những bộ môn mới

Nhiều sân chơi mới

Trong những năm qua, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển thể dục, thể thao được quán triệt, triển khai đã có tác động mạnh mẽ, tích cực đến phong trào tập luyện thể dục, thể thao của nhân dân. Số người tập luyện thường xuyên ngày càng tăng. Các tỉnh, thành phố đã chú trọng hướng các hoạt động về cơ sở cấp xã, phường, thị trấn, thôn, bản, tổ dân phố với nhiều mô hình đa dạng, phong phú.

Tại Hà Nội, xác định sức khỏe là vốn quý của con người, Thành phố luôn phát triển đa dạng các loại hình tập luyện và hoạt động thể dục, thể thao mang tính phổ biến đối với mọi đối tượng, lứa tuổi, giúp người dân tự lựa chọn cho mình một môn thể thao yêu thích hoặc nội dung, hình thức tập luyện phù hợp để rèn luyện hằng ngày.

Các quận, huyện hưởng ứng Ngày chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân và Lễ phát động Giải chạy Báo Hànộimới.

Từ năm 2024 đến nay, trên địa bàn Thành phố đã có gần 2.000 giải thi đấu thể thao lớn, nhỏ được tổ chức từ cấp xã, phường, trường học, cơ quan, đến quận, huyện, Thành phố. Nhiều sự kiện thể dục, thể thao lớn được tổ chức với hình thức xã hội hóa như: Giải chạy Báo Hànộimới mở rộng lần thứ 50 - Vì hòa bình, Giải đua thuyền Hà Nội mở rộng, Giải đua xe đạp Hà Nội mở rộng, đường chạy di sản Hà Nội, Giải chạy VnExpress, Giải chạy Tây Hồ mở rộng, giải bơi các lứa tuổi, giải cầu lông da, Taekwondo, bóng rổ, bóng đá... thu hút hàng chục nghìn người tham gia, tạo nên một đời sống thể thao sôi nổi, rộng khắp.

Lãnh đạo Phòng Quản lý Thể dục thể thao (Sở Văn hóa, Thể thao Hà Nội) cho biết cho biết, những năm gần đây, không ít bộ môn thể thao mới du nhập vào Hà Nội và đã có sực lan tỏa phát triển nhanh chóng ở phong trào quần chúng. Trong đó có thể kể đến các môn như Yoga ngoài trời, bóng chuyền hơi, khiêu vũ và đặc biệt là chạy đường dài.

Từ đầu năm 2025 tới nay, Hà Nội tổ chức tám giải chạy chính thức, mỗi giải chạy thu hút từ 10.000-17.000 người tham gia, một con số không hề nhỏ. Trong số các vận động viên tham gia có khoảng 70% số người đến từ các tỉnh, thành phố khác và người nước ngoài.

Bên cạnh cải thiện sức khỏe, thúc đẩy phòng trào thể thể thao trong nhân dân, hầu hết các giải thi đấu thể thao, đặc biệt là Marathon đều lấy yếu tố văn hóa, di sản làm cốt lõi, qua đó góp phần nâng cao đời sống tinh thần cũng như quảng bá văn hóa thủ đô tới du khách trong và ngoài nước.

Là địa phương địa phương có thành tích nổi bật trong phong trào thể thao quần chúng, theo bà Ngạc Thị Lan - Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao quận Bắc Từ Liêm số người tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên của quận chiếm 48% dân số; số hộ gia đình thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao đạt 37% số hộ. Các môn thể thao được người dân tham gia nhiều nhất là: Bóng đá, bóng bàn, cầu lông, bóng rổ, bóng chuyền hơi, chạy bộ, pickleball.

Tại các phường, cơ quan, lực lượng vũ trang và trường học trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm đều có các câu lạc bộ thể dục theo sở thích với hàng trăm câu lạc bộ. Cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động thể thao được quan tâm đầu tư, nhiều điểm văn hóa - thể thao, trung tâm văn hóa - thể thao được sửa chữa, nâng cấp, xây mới đáp ứng nhu cầu tập luyện của nhân dân trên địa bàn.

Tương Tự, tại quận Cầu Giấy, huyện Đông Anh, phong trào thể thao quần chúng cũng đặc biệt được chú trọng, địa phương thường xuyên tổ chức các giải thi đấu cấp xã, phường, quận với đa dạng các bộ môn. Thông qua thi đấu lựa chọn vận động viên tham gia giải thể thao Thành phố tổ tạo khí thế thi đua sôi nổi.

Phát triển thể thao quần chúng bền vững

Bên cạnh chạy đường dài, trong các môn thể thao đang thu hút đông người tham gia ở phong trào quần chúng, không thể không nhắc tới pickleball. Dù mới được du nhập vào Việt Nam nói chung, Hà Nội nói riêng nhưng pickleball đã có sức hấp dẫn, lan tỏa nhanh tại các huyện, quận, thị xã trên địa bàn Thành phố, được đông đảo nhân dân ở nhiều độ tuổi đón nhận.

Dù mới du nhập vào nước ta chưa lâu nhưng bộ môn pickleball đang thu hút được sự quan tâm của nhiều dân.

Lý do pickleball được yêu thích là vì bộ môn này này thi đấu trên mặt sân nhỏ gọn hơn so với tennis nhưng vẫn giữ nguyên tính chiến thuật và di chuyển linh hoạt. Sân nhỏ không chỉ giảm áp lực về thể lục mà còn tăng cường sự tập trung vào kỹ thuật, giảm chấn thương, dễ chơi, phù hợp với mọi lứa tuổi.

Chị Vũ Hồng Anh (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) chia sẻ: “Mẹ tôi là người đầu tiên rủ cả nhà thử chơi pickleball. Với nhịp độ chơi vừa phải và yêu cầu vận động vừa sức, pickleball được xem là một lựa chọn lý tưởng cho người cao tuổi muốn duy trì hoạt động thể chất mà không lo lắng nhiều về nguy cơ chấn thương. Sau vài lần chơi cùng mẹ, cả gia đình đều bị cuốn hút”.

Nếu như các môn thể thao quần chúng như bóng đá, bóng bàn, cầu lông... đã đi sâu vào đời sống cộng đồng suốt nhiều năm qua thì những bộ môn mới, với tốc độ tăng số người chơi nhanh như chạy đường dài, pickleball... rất cần việc học kỹ thuật cơ bản bài bản, tránh những chấn thương không đáng có, thậm chí liên quan tính mạng.

Bác sĩ Thể thao Vũ Thành Luân nhận định, chấn thương, đột tử khi chơi thể thao không phải là hiện tượng hiếm gặp và có thể xảy ra ở bất cứ môn thể thao nào. Nguyên nhân dẫn đến những sự việc đáng tiếc trên chủ yếu là do người chơi chủ quan, không khởi động kỹ, không kiểm tra sức khỏe, gắng sức quá mức, đặc biệt với những người có bệnh nền tim mạch, huyết áp mà không biết.

Bên cạnh đó, việc chọn giày không phù hợp, không bổ sung nước và điện giải cũng làm tăng nguy cơ chấn thương và đột quỵ. Đáng lo là nhiều người mới chơi nhưng tập với cường độ cao như vận động viên chuyên nghiệp, dễ gây quá tải cơ thể.

Để chơi thể thao an toàn, vui khỏe, chuyên gia y tế khuyến cáo, người chơi cần trang bị kiến thức cơ bản về kỹ thuật, luật chơi và cách khởi động đúng cách trước khi tập luyện để giảm nguy cơ chấn thương. Ngoài ra, cần hiểu rõ về khả năng thể chất của bản thân, lựa chọn môn thể thao phù hợp với độ tuổi, sức khỏe và mục tiêu tập luyện.

Liên quan đến vấn đề này, theo lãnh đạo Phòng Quản lý Thể dục thể thao (Sở Văn hóa, Thể thao Hà Nội), để phát triển lâu dài các môn thể thao quần chúng mới, cần có sự kết hợp giữa đầu tư cơ sở vật chất, truyền thông nâng cao nhận thức và tổ chức các giải đấu phong trào. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ từ Nhà nước và khuyến khích khu vực tư nhân cùng tham gia phát triển. Thời gian tới sở sẽ tăng cường tổ chức các giải thể thao quần chúng nhằm tạo nhiều sân chơi hữu ích, góp phần đẩy mạnh công tác xã hội hóa, nâng cao chất lượng phong trào thể dục - thể thao của Thủ đô.