Nỗ lực gìn giữ và phát huy di sản

(LĐTĐ) Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám có nên chỉ dừng lại ở một địa điểm tham quan du lịch? Trong bối cảnh hiện đại, Văn Miếu - Quốc Tử Giám cần phát huy giá trị di tích theo hướng nào để nơi đây trở thành một trung tâm văn hoá thực thụ? Những trăn trở trên đã được những người làm quản lý, những chuyên gia tâm huyết với di sản trả lời tại toạ đàm trực tuyến “Đánh thức tiềm năng văn hoá Việt” vừa qua.
Giữ gìn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể khu phố cổ Thăng Long - Hà Nội Không thể thiếu vai trò của truyền thông

Phục vụ cộng đồng tốt hơn

Tại toạ đàm trực tuyến “Đánh thức tiềm năng văn hoá Việt” do Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp Dự án phi lợi nhuận về Văn hóa và Giáo dục Gavisto Diplomat tổ chức ngày 26/9, ông Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử khẳng định, đã hơn 10 thế kỷ trôi qua, đến nay, Văn Miếu - Quốc Tử Giám vẫn luôn là “địa chỉ đỏ” trên bản đồ du lịch của Hà Nội và đất nước. Tuy nhiên, có những thời điểm di tích này bị xuống cấp nặng nề. Để có một Văn Miếu - Quốc Tử Giám được tu bổ đẹp, khang trang như hôm nay là một hành trình dài gìn giữ và rất mẫu mực trong bảo tồn phát huy giá trị di sản.

Nỗ lực gìn giữ  và phát huy di sản
Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám vắng vẻ trong những ngày giãn cách.

Ví như, năm 1903 khi đại dịch hạch xảy ra ở Hà Nội thì Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã trở thành nơi cách ly cho bệnh nhân. Người Pháp đã từng có ý định xây dựng một bệnh viện trên Văn Miếu - Quốc Tử Giám, di dời Văn Miếu đi chỗ khác. Nhưng cuối cùng, giá trị của Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã chiến thắng.

Đến năm 1988, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám được thành lập. Cái tên đã biểu thị định hướng cho di tích. Đây không phải Ban quản lý di tích mà là một đơn vị có trách nhiệm tổ chức các hoạt động để phát huy giá trị của di tích. Trong thời gian hơn 30 năm, với sự nỗ lực, cố gắng của các thế hệ người làm việc tại đây và sự giúp đỡ của các cơ quan, đơn vị, cá nhân, di tích từ chỗ xuống cấp nặng nề như nhà dột, khu Thái Học là bãi hoang… đã được tu bổ, xây dựng và có diện mạo, cảnh quan đẹp. Đó là thành quả có ý nghĩa trong quá trình tu bổ, tôn tạo, bảo tồn phát huy di sản của Hà Nội và Việt Nam.

Nhiều năm gần đây, để thu hút du khách, Trung tâm Văn hoá Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng đã có nhiều đổi mới để tiếp cận công chúng, đặc biệt là người trẻ, từ làm mới logo cho đến không gian trong di tích…

Đặc biệt, những người làm di sản tiếp tục nỗ lực gìn giữ và phát huy di tích ngay cả trong thời gian Thành phố thực hiện giãn cách xã hội khi Văn Miếu không thể đón khách, đường đi mọc rêu, nguồn thu không có. Họ vẫn luôn băn khoăn, trăn trở để đánh thức giá trị không gian văn hoá đặc biệt này nói riêng, di sản văn hoá nói chung. Mặc dù, hiện việc đón khách tham quan, nghiên cứu học tập phải tạm dừng nhưng Văn Miếu vẫn không ngừng các hoạt động. Văn Miếu vẫn “mở cửa” phục vụ online, tổ chức nghiên cứu, chuẩn bị các hoạt động, sản phẩm để sau khi hoạt động trở lại sẽ phục vụ tốt hơn các nhu cầu của công chúng.

Đánh thức giá trị truyền thống bằng những hình thức mới

Tại toạ đàm, ông Trương Quốc Toàn - Cố vấn các hoạt động phát huy giá trị du lịch của Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã đưa ra giải pháp để phát huy di tích. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, khách du lịch theo xu hướng cá nhân, tự tổ chức các chuyến đi, tham quan với sự hỗ trợ của các dịch vụ trực tuyến. Nhu cầu tham quan sẽ theo hướng chuyên biệt. Vì vậy, sản phẩm, cách phục vụ cũng phải thay đổi. Thay vì phục vụ mang tính đại chúng cho đoàn 40-50 người thì cần đưa ra sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhiều nhu cầu, trình độ khác nhau, hướng tới tăng tính trải nghiệm. Làm di tích phải có tư duy mới nhằm “phá bỏ tường rào” trong không gian số, chủ động đưa giá trị di sản đến với người xem chứ không chờ người xem tìm đến. Chúng ta phải làm sao để khách đến một lần rồi mong muốn được quay trở lại nhiều lần nữa. Hiện nay, xu hướng số hoá là tất yếu trong bảo tồn, phát huy giá trị di tích. Tuy nhiên, yếu tố công nghệ chỉ chiếm 30%, còn 70% phải là nội dung thông tin, cách thức trình bày.

“Làm sao để đưa di tích trở thành nơi sinh hoạt chung của những người yêu văn hoá Việt. Làm sao để những chữ, những con số, những tấm bia đá có thể kể câu chuyện lịch sử của mình” - ông Trương Quốc Toàn trăn trở. Cố vấn các hoạt động phát huy giá trị du lịch của Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng hy vọng tạo ra một cộng đồng “Văn Miếu và những người bạn”, có thể làm thẻ thành viên với rất nhiều ưu đãi cho những bạn trẻ thường xuyên đến với Văn Miếu. Qua đó, khuyến khích họ đến Văn Miếu hàng tuần, hàng tháng chứ không chỉ 1, 2 lần trong năm. Bởi thực tế, nhiều bạn trẻ tìm đến Văn Miếu chỉ để chụp kỷ yếu, cầu may trước kỳ thi, xin chữ đầu năm.

Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng khẳng định, Văn Miếu không đổi mới theo hướng làm mới giá trị truyền thống. Chỉ những vấn đề mà du khách nhận diện chưa đúng thì phải làm cho khách hiểu đúng (ví dụ như việc sờ đầu rùa cầu học tốt, lễ bia hạ mã...). Văn Miếu luôn cố gắng giữ gìn những gì thuộc về truyền thống và chỉ cố gắng đánh thức các giá trị truyền thống của di tích bằng những hình thức mới mẻ hơn. Tuy nhiên, việc chuyển tải những giá trị rất trừu tượng như tinh thần hiếu học, truyền thống tôn sư trọng đạo… đến công chúng vẫn còn nhiều thách thức. Để đưa những giá trị cốt lõi của di tích đến công chúng, để khách tham quan tiếp cận giá trị của không gian văn hoá Văn Miếu nói riêng, các không gian văn hoá của cả nước nói chung và nuôi dưỡng tình yêu với di sản thì còn rất nhiều việc phải làm, cần có thời gian, sự hỗ trợ, đồng hành của rất nhiều người.

Toạ đàm cũng đã giới thiệu Dự án “Không gian Văn hóa Quốc Tử Giám” do Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Dự án phi lợi nhuận về Văn hóa và Giáo dục Gavisto Diplomat và các đơn vị liên quan phối hợp thực hiện, như một câu trả lời cho việc đánh thức tiềm năng văn hoá Việt ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Chỉ trong chưa đầy một tháng, Dự án đã nhận được sự tương tác của 1.500 người. Các thông tin đăng tải về lịch sử, văn hoá, đạo học, truyền thống khoa bảng… nhận được rất nhiều sự yêu thích. Đây chính là một trong những tìm tòi mới của những người làm quản lý để di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám đến gần hơn với công chúng.

Bà Hoàng Đoan Trang - Đồng chủ nhiệm Dự án “Không gian Văn hoá Quốc Tử Giám” chia sẻ, Dự án là một lời khẳng định về sức trường tồn của “nhân, nghĩa, lễ, nhạc” trong đời sống dân tộc Việt Nam. Dự án mong muốn duy trì và tái hiện văn hóa lịch sử giàu truyền thống của dân tộc Việt luôn đau đáu trong lòng những người có tình yêu với văn hoá Việt. Cụ thể, Dự án sẽ quảng bá các hoạt động văn hóa giao lưu tại không gian văn hóa Quốc Tử Giám, cũng như cung cấp các thông tin về lịch sử Việt Nam trung đại tới công chúng. Bên cạnh các hoạt động văn hóa chung, Dự án cũng tập trung thực hiện các hoạt động văn hóa, nghệ thuật gần gũi với người trẻ trong và ngoài nước; các chương trình trò chuyện chia sẻ về giá trị và sức sống của giáo dục xưa trong bối cảnh xã hội hiện đại...

“Trong những ngày Văn Miếu chưa được mở cửa đón khách, đây sẽ là nơi tập trung cho những hoạt động truyền thông của Văn Miếu. Đặc biệt, nơi để các bạn tích luỹ kiến thức, chia sẻ văn hoá Việt Nam như truyền thống học tập của Việt Nam, tầng lớp trí thức, khoa bảng đã trưởng thành từ ngôi trường Văn Miếu... Những nét đẹp của văn hoá truyền thống sẽ được truyền tải đến các bạn trẻ một cách trực quan, lý thú và sinh động” – bà Hoàng Đoan Trang cho biết. Hy vọng, đây sẽ là thành không gian mở, nơi sinh hoạt chung của nhiều ý tưởng yêu di sản để Văn Miếu – Quốc Tử Giám mãi luôn được bảo vệ, gìn giữ, xứng đáng là Trung tâm giáo dục, văn hoá tiêu biểu của cả nước./.

Phương Bùi

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

(LĐTĐ) Chiều 29/3, tại kỳ họp thứ 15, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội khoá XVI xem xét, quyết nghị nội dung về Điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công năm 2024; cập nhật, điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021 - 2025 cấp Thành phố và phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án sử dụng vốn đầu tư công.
Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội tiến hành miễn nhiệm và bầu bổ sung Ủy viên Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố; cho thôi nhiệm vụ đại biểu HĐND Thành phố đối với một số cán bộ đã điều chuyển công tác khác.
Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

(LĐTĐ) Tiếp tục đà tăng trưởng từ cuối năm 2023, quý I/2024, sản xuất công nghiệp trong ước tính tăng 6,18% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 0,73%), đóng góp 2,02 điểm phần trăm vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế. Qua đó, đưa tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I/2024 ước tính tăng 5,66% so với cùng kỳ.
Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

(LĐTĐ) “Nhà nước có vai trò điều tiết, đưa ra công thức, trên công thức đó doanh nghiệp tự tính toán trên cơ sở các chi phí thực tế để đưa ra mức giá phù hợp, nhưng không vượt giá trần”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ về đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu.
LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 29/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Thành phố Hà Nội do đồng chí Phạm Quang Thanh - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã đến thăm, học tập, trao đổi kinh nghiệm công tác Công đoàn với LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh.
Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, sau một ngày làm việc khẩn trương, tập trung, nghiêm túc, dân chủ và hiệu quả, kỳ họp chuyên đề - kỳ họp thứ 15 Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.
Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) của thành phố Hà Nội.

Tin khác

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

(LĐTĐ) Chiều 29/3, tại kỳ họp thứ 15, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội khoá XVI xem xét, quyết nghị nội dung về Điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công năm 2024; cập nhật, điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021 - 2025 cấp Thành phố và phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án sử dụng vốn đầu tư công.
Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội tiến hành miễn nhiệm và bầu bổ sung Ủy viên Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố; cho thôi nhiệm vụ đại biểu HĐND Thành phố đối với một số cán bộ đã điều chuyển công tác khác.
Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, sau một ngày làm việc khẩn trương, tập trung, nghiêm túc, dân chủ và hiệu quả, kỳ họp chuyên đề - kỳ họp thứ 15 Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.
Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) của thành phố Hà Nội.
Giao ông Nguyễn Đình Hưng phụ trách, điều hành Sở Y tế Hà Nội

Giao ông Nguyễn Đình Hưng phụ trách, điều hành Sở Y tế Hà Nội

(LĐTĐ) Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh giao ông Nguyễn Đình Hưng, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Hà Nội phụ trách, điều hành Sở Y tế sau khi bà Trần Thị Nhị Hà được điều động đến nhận công tác tại Ban Dân nguyện, thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Gắn biển công trình chào mừng Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận Tây Hồ lần thứ VII

Gắn biển công trình chào mừng Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận Tây Hồ lần thứ VII

(LĐTĐ) Sáng 29/3, Ủy ban nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận Tây Hồ tổ chức lễ gắn biển công trình nâng cấp, cải tạo Trường Trung học cơ sở (THCS) Quảng An. Đây là công trình được quận Tây Hồ lựa chọn gắn biển chào mừng Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận Tây Hồ lần thứ VII - nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

(LĐTĐ) Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội thống nhất điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án với tổng diện tích 53,21ha; điều chỉnh giảm diện tích đất thu hồi tại 11 dự án với tổng diện tích 33,18ha.
Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

(LĐTĐ) Mới đây, Công an quận Nam Từ Liêm trang trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất và chào mừng 10 năm ngày thành lập Công an quận (1/4/2014 - 1/4/2024).
Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

(LĐTĐ) Góp ý Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đại biểu cho rằng, việc lấy sông Hồng là trung tâm phát triển, gắn với lịch sử văn hóa Thủ đô là điểm nhấn quan trọng. Tuy nhiên, phải quan tâm đến quy hoạch tuyến đường ven sông, kết nối với các cây cầu và lan ra các tuyến đường theo 5 trục động lực.
HĐND thành phố Hà Nội xem xét bổ sung biên chế viên chức ngành giáo dục

HĐND thành phố Hà Nội xem xét bổ sung biên chế viên chức ngành giáo dục

(LĐTĐ) Kỳ họp thứ 15, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội xem xét, quyết định các nội dung quan trọng như: Bổ sung biên chế viên chức giáo dục của Thành phố; quy định mức thu học phí, dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo; chế độ chăm sóc sức khoẻ cán bộ; giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh…
Xem thêm
Phiên bản di động