Nhịp cầu kết nối văn hóa và con người Hà Nội

Đồng hành xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh

Lịch sử văn hiến hơn 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội đã hun đúc nên giá trị cốt cách của người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Nét thanh lịch này thể hiện trong lối sống, sinh hoạt gia đình và cộng đồng, trong giao tiếp, ứng xử, trong văn hóa ẩm thực và đặc biệt là trong mối quan hệ giữa con người với con người.

Trong tiến trình lịch sử ấy, báo chí đã thể hiện sứ mệnh cao cả trong việc lưu giữ những ký ức văn hóa quý báu này. Thông qua ngòi bút của các nhà báo, những câu chuyện về bảo tồn di sản văn hóa hay những ứng xử tinh tế của người Hà Nội đã được ghi lại và truyền tải đến thế hệ trẻ. Mỗi bài viết, mỗi phóng sự không chỉ là thông tin mà còn là những mảnh ghép quý giá tái hiện bức tranh văn hóa Hà Nội đa sắc màu.

Báo chí góp phần lan tỏa nét đẹp người Hà Nội.

Ths. Nguyễn Ngọc Thanh - Vụ trưởng, Trưởng ban Nhân Dân điện tử Báo Nhân Dân cho biết: “Vừa là bộ phận của văn hóa, vừa là phương tiện truyền tải, phổ biến văn hóa tới công chúng, vì thế bên cạnh chức năng phản ánh, tuyên truyền, báo chí còn có vai trò định hướng, hình thành, lan tỏa chuẩn mực văn hóa ứng xử.

Xác định vai trò như vậy, trước tình trạng lệch chuẩn trong văn hóa ứng xử của một bộ phận người dân, đồng hành cùng Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội trong việc tuyên truyền người dân thực hiện Bộ quy tắc ứng xử nơi công cộng, Báo Nhân Dân đã có nhiều bài viết phản ánh kịp thời, phân tích, cảnh báo thiết thực, góp phần chấn chỉnh hành vi thiếu chuẩn, xây dựng văn hóa ứng xử trong xã hội ở Thủ đô Hà Nội nói riêng và trên cả nước nói chung”.

Theo đó, một loạt các bài viết trên Báo Nhân Dân như “Ứng xử văn minh, thân thiện trong vận tải hành khách công cộng”, “Gìn giữ nét thanh lịch của người Hà Nội”, “Hành vi ứng xử văn hóa trong giới trẻ”, “Văn hóa xếp hàng”… đã phản ánh kịp thời hiện tượng ứng xử thiếu văn hóa, phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội như: Bệnh thờ ơ, vô cảm, lối sống vị kỷ, ứng xử lệch chuẩn, phản văn hóa, kém văn minh... qua đó rung lên hồi chuông báo động về sự xuống cấp trong văn hóa ứng xử, rộng hơn là sự xuống cấp về đạo đức xã hội.

Hay các bài “Những mô hình kiểu mẫu thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng”, “Nhân rộng những mô hình văn hóa tiêu biểu”, “Những làng văn hóa kiểu mẫu”… đã góp phần tuyên truyền các mô hình đẹp, cách làm hay để xây dựng nếp sống văn minh, là bài học cho các địa phương, các đơn vị khác tham khảo và thực hiện, đồng thời giúp định hướng hành vi ứng xử cho người dân.

“Báo Nhân Dân với vai trò là cơ quan ngôn luận của Đảng, là tiếng nói của Nhân Dân, đã, đang và sẽ luôn tiên phong trong công tác tuyên truyền xây dựng chuẩn mực văn hóa ứng xử tốt đẹp hơn cho người dân Thủ đô và một nếp sống văn minh, văn hóa ở thành phố Hà Nội nói chung và trên cả nước nói riêng”, Ths. Nguyễn Ngọc Thanh cho hay.

Tương tự, tại Báo Tuổi trẻ Thủ đô, từ nhiều năm qua, bám sát chỉ đạo lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành, đoàn thể trong việc xây dựng con người Việt Nam và con người Hà Nội phát triển toàn diện; bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối sống và nhân cách, gắn với việc định hướng phát đất nước, Thủ đô giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Ban Biên tập Báo Tuổi trẻ Thủ đô cũng đã xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, định hướng tuyên truyền trên các ấn phẩm và các nền tảng mạng xã hội rõ nét, kịp thời, qua đó, báo có nhiều bài viết chất lượng, kịp thời.

Là nhà báo chuyên về mảng văn hóa Hà Nội, nhà báo Phạm Hương Giang, Báo Tuổi trẻ Thủ đô cho hay: “Thời gian qua, tôi cùng các đồng nghiệp đã có nhiều tuyến bài tập trung về các hoạt xây dựng đời sống văn hóa ở địa bàn dân cư, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp. Bên cạnh đó, phản ánh việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; 2 Bộ quy tắc ứng xử, xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh, nhất là trong việc cưới, việc tang, lễ hội... và việc thực hiện các cuộc vận động, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”...

Đổi mới phương thức hoạt động trong thời đại số

Bên cạnh các tuyến bài, báo chí nói chung và báo chí Thủ đô nói riêng cũng đã có những bước tiến đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động tuyên truyền về văn hóa ứng xử. Từ báo in truyền thống, báo chí đã mở rộng sang báo điện tử, phát thanh, truyền hình và đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội. Việc sử dụng đa dạng các hình thức truyền thông từ video clip, podcast, story trên mạng xã hội đến các chương trình tương tác trực tuyến đã giúp báo chí tiếp cận được nhiều đối tượng độc giả, khán giả khác nhau, đặc biệt là thế hệ trẻ - những người sẽ là chủ nhân tương lai của Thủ đô.

Báo chí hiện đại không còn đơn thuần là kênh truyền tin một chiều mà đã trở thành sân chơi tương tác, nơi mọi người dân có thể tham gia đóng góp ý kiến, chia sẻ câu chuyện về văn hóa Hà Nội. Các diễn đàn trực tuyến, các cuộc thi viết, các chương trình giao lưu đã tạo ra không gian để người dân cùng nhau xây dựng và phát triển văn hóa Thủ đô.

Đặc biệt, từ năm 2018, Thành ủy đã phát động và tổ chức Giải Báo chí chuyên đề về "Phát triển và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh" hàng năm, thu hút đông đảo cơ quan báo chí Trung ương, Bộ ngành, các tỉnh, thành phố và báo chí Thủ đô tham dự. Sự phát triển của Giải qua các năm thể hiện rõ sức hút và tầm quan trọng của chủ đề này. Các bài viết tại Giải đã mang lại nhiều giá trị trong công tác tuyên truyền, góp phần giúp Đảng bộ, chính quyền và các cấp ngành Thành phố có thêm nhiều kinh nghiệm từ thực tiễn trong triển khai chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội.

Có thể khẳng định, sau nhiều năm nỗ lực, báo chí Hà Nội nói riêng và Trung ương nói chung đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Nhiều chương trình, chuyên trang, chuyên mục đã được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc xây dựng môi trường sống văn minh, hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc truyền thống. Trong sự nghiệp phát triển thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại" từ nay đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, vai trò của báo chí như nhịp cầu kết nối văn hóa và con người Hà Nội càng trở nên quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết.

Báo chí không chỉ là người ghi chép, phản ánh hiện thực mà còn là người định hướng, giáo dục, truyền cảm hứng và thúc đẩy sự thay đổi tích cực trong xã hội. Với sự đồng hành, trách nhiệm và tâm huyết của các cơ quan báo chí, văn hóa và con người Hà Nội sẽ thực sự trở thành giá trị tinh thần to lớn, nguồn lực nội sinh quan trọng quyết định sự phát triển bền vững của Thủ đô. Đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành báo chí mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội trong việc xây dựng một Hà Nội xứng tầm là trái tim của cả nước.