Người chuyên “vá” những trái tim tật nguyền

Mối duyên trời định

“Ai sinh ra cũng muốn có một trái tim khỏe, nhưng vì một lý do nào đó họ phải mang trong mình một trái tim tật nguyền thì đó là điều đáng buồn. Song không vì thế vĩnh viễn họ phải chấp nhận sống chung với nó. Cũng bởi lý do ấy, tôi chọn nghề này”- PGS.TS Lê Ngọc Thành mở đầu cuộc trò chuyện với phóng viên Lao động Thủ đô về chuyện đời, chuyện nghề của mình.

Mối lương duyên với ngoại khoa và chuyên ngành phẫu thuật tim của bác sĩ Lê Ngọc Thành dường như trời định. Bởi sau khi đỗ ĐH Y khoa Hà Nội, cậu tân sinh viên Thành mới biết việc mình thuận tay trái đồng nghĩa với việc không thể phẫu thuật. Song quyết tâm theo đuổi ngoại khoa, anh đã kỳ công luyện tay phải thành tay thuận. Bốn năm trời tập đánh răng, rồi cầm kéo, rồi cầm kim tiêm đều bằng tay phải, dù ban đầu lóng ngóng, rơi vỡ nhiều. Bác sĩ Thành vừa cười vừa nói: “Nghĩ lại mà thấy thương những bệnh nhân từng bị tôi tiêm bắp lúc tôi luyện tay thuận! Chắc họ đau lắm mà không dám kêu ca!”.   

Sau bao khổ luyện, rồi cũng đến ngày bác sĩ Thành chính thức nhận biên chế phòng 1B (cách gọi khoa Tim mạch của Bệnh viện Việt - Ðức) đầy danh giá đã có cơ hội trở thành người trẻ nhất theo học nội trú tại Pháp. Sau này, bác sĩ Thành còn may mắn được trở lại Pháp vài lần để nghiên cứu và bồi dưỡng chuyên môn. Tất cả những lần tu nghiệp đó, ông đều dành phần lớn thời gian nghiên cứu chữa bệnh tim bẩm sinh.  

Bác sĩ Thành đang khám bệnh

Bệnh tim bẩm sinh có thể chữa khỏi

Hàng năm nước ta có thêm 16.000- 20.000 trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh (TBS)  như thông liên thất, thông liên thất, suy tim, tăng áp lực động mạch phổi…. Nhưng mỗi năm các trung tâm tim mạch cả nước cũng chỉ phẫu thuật được cho 4.000 trường hợp. Chi phí một ca phẫu thuật thường từ 35 đến 60 triệu đồng. Do vậy, đối với những trẻ mắc bệnh TBS có hoàn cảnh khó khăn thì cơ hội được chữa bệnh lại càng mong manh hơn. Đặc biệt, với những bé gái nếu bị tim bẩm sinh thì cơ hội lấy chồng, sinh con là điều không thể! “Song tôi phải khẳng định đây là quan điểm sai lầm. Bởi với những kỹ thuật mới ứng dụng trong phẫu thuật tim ngày nay, cũng như nếu làm tốt được công tác khám sàng lọc sớm ở tuyến cơ sở thì bệnh tim bẩm sinh không còn là căn bệnh nan y không chữa được. Những em bé gái sau khi mổ tim hoàn toàn có thể lấy chồng sinh con bình thường”- bác sĩ Thành khẳng định.

Phải đặt mình vào địa vị của cha mẹ những đứa trẻ nghèo không may chào đời với trái tim dị tật hay tâm trạng của người bệnh phải chung sống với quả tim ốm yếu từng ngày mới hiểu được niềm hạnh phúc vỡ òa khi có được trái tim khỏe mạnh. Nhắc đến bác sĩ Thành và đội ngũ y bác sĩ Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E, bà Nguyễn Thị Nhị (TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình) đã không giấu được sự xúc động và nhắc đi nhắc lại hai từ “tuyệt vời” và “không thể tin đó là sự thật”. Bà Nhị có đứa cháu nội không may bị mắc bệnh tim bẩm sinh. Nhưng oái oăm thay, cô bé lại bị nhiễm HIV từ người mẹ. Đó là lý do mà dù biết bệnh cần phải chữa sớm nhưng cháu không được cơ sở y tế nào nhận mổ vì e ngại... Sau một lần bệnh của cháu tái phát nặng, bà Nhị đánh liều viết thư gửi Bộ trưởng Bộ Y tế kêu cứu và rồi được giới thiệu tới bác sĩ Thành. Ngay lập tức, cháu nội bà được bác sĩ Thành mổ khẩn cấp. Biết hoàn cảnh khó khăn của hai bà cháu, bác sĩ Thành và cán bộ nhân viên Trung tâm đã quyên góp ủng hộ gần trăm triệu đồng cho ca mổ cùng quá trình điều trị sau đó. “Thượng đế đã ban phép lạ cho bà cháu tôi được gặp những “ông tiên thời hiện đại” như bác sĩ Thành và các y bác sĩ tại trung tâm này. Hạnh phúc thực sự đến với bà cháu tôi sau 1 tháng gặp họ”.  

Đây chỉ là một trong số hàng trăm, hàng nghìn ca phẫu thuật từ thiện dành cho trẻ em nghèo bị tim bẩm sinh của bác sĩ Thành và đội ngũ y bác sĩ nơi đây. Rất nhiều người cha, người mẹ từng đem con đến khoa nhi Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E vui sướng, rớm nước mắt khi các y bác sĩ ở đây đã đem lại sức sống cho những trái tim tật nguyền của con em họ.

Một cánh én nhỏ chẳng làm nên mùa xuân

Không chỉ trực tiếp cầm dao mổ, bác sĩ Thành còn luôn đau đáu với vấn đề đào tạo và nâng cao chất lượng đội ngũ y, bác sĩ tuyến cơ sở để giúp sàng lọc sớm bệnh. Chính vì thế, không chỉ tự nguyện dùng những ngày nghỉ cuối tuần quý giá về với bệnh nhân, ông còn vận động được đội ngũ y bác sĩ trẻ cùng chung chí hướng dành thời gian về với đồng nghiệp vùng sâu, vùng xa để trao đổi kinh nghiệm khám sàng lọc phát hiện bệnh sớm cho dân. Bác sĩ Thành chia sẻ: “Với tôi, việc đau đáu là làm sao khám sàng lọc càng nhiều càng tốt, càng sớm càng tốt cho tất cả các cháu có nguy cơ bị tim bẩm sinh, nó còn quan trọng hơn là việc tôi mổ được bao nhiêu ca. Bởi nhiều cháu nhỏ đến viện khi bệnh đã quá nặng do cha mẹ thiếu thông tin và hiểu biết về căn bệnh. Điều này không chỉ xảy ra với vùng sâu vùng xa mà với những người sống ngay tại Hà Nội. Thứ hai nữa là bây giờ tất cả các BV ở Hà Nội quá tải, cơ hội cho người bệnh tiếp xúc với chúng tôi hoăc chúng tôi tiếp xúc với các BS các tỉnh hết sức hiếm. Vì thế có những chuyến đi khám sàng lọc như thế này là cơ hội giao lưu rất quý giữa các đồng nghiệp, đặc biệt là người bệnh được tư vấn.

Gần cuối buổi trò chuyện, tác giả bài viết khá bất ngờ khi biết, ông còn là một trong những tác giả thắp lên đốm lửa đầu tiên để cùng cả xã hội chung tay vì một “Trái tim cho em” - chương trình nhân đạo đã có được hiệu ứng xã hội rất lớn sau nhiều năm hoạt động.  Bà Robin King Austin- Giám đốc điều hành của VinaCapital Foundation – một trong những nhà tài trợ đầu tiên của chương trình “Trái tim cho em”cho biết, tôi gặp bác sĩ Thành chính trong quá trình làm chương trình này. Tôi có thể nói ông là một người bác sĩ “thần kì” (incredible) trong lĩnh vực tim mạch của Việt Nam và châu Á mà tôi được biết”.

“Một cánh én chẳng đủ làm nên mùa xuân”- PGS, TS Lê Ngọc Thành hiểu rất rõ điều đó. Vì thế, tất cả những gì mà ông đã và đang ấp ủ cho ngành phẫu thuật tim mạch Việt Nam chính là để  ngày một có thêm nhiều cánh én như ông. Ðể những cánh chim hy vọng đủ sức chở cả mùa xuân tươi sáng về vá lành cho mọi trái tim tật nguyền.

K.Thoa