Mùa vàng

Có thể nói trong cuộc đời của mình, cây lúa được hiến mình đến tận cùng. Từ những hạt thóc chín đẫy nảy mầm sẽ trở thành những cây mạ non xanh ngát. Khi lớn lên hạt vàng trĩu xuống cũng là lúc con người gặt về cơ man nào là thóc, phần thân lá được phơi khô thành rơm. Rơm ủ ấm chuồng trại, rơm đốt trở thành phân xanh. Rơm làm thức ăn cho trâu bò khi giá lạnh. Rơm làm mồi nhen lên bếp lửa quê sớm hôm ấm nồng.

Những hạt ngọc trời khi được gặt về, phơi khô rộm dưới nắng giòn rồi thổi tách lép. Sau đó sẽ được người nông dân đổ đầy vào bao và cất lên chạn hoặc trong sập gỗ. Đến khi cần thì những bao vàng ấy sẽ được lấy xuống và đem đi xay thành gạo. Hạt thóc được xay xát sẽ thành những hạt gạo béo mẩy, trắng tinh, thơm nồng mùi cơm mới. Ông tôi thường gọi tên những hạt gạo thơm thảo ấy là những hạt ngọc trời: ngọc quý trời ban.

Cũng như vậy, những đứa con trưởng thành, không chỉ từ công sinh thành, còn có công dưỡng dục. Trong công dưỡng dục, khó nhất chính là chỉ ra điểm yếu để sửa tâm, sửa tính, sửa mình. Vậy mới nói, cây cối vươn lên vẫn phải trải qua sự đào thải khốc liệt của tự nhiên. Hạt gạo trắng ngần phải vượt qua giã sàng mấy bận. Một bài văn có thể đẹp đẽ, cần nhất chính là sự gột rửa tinh tế từ “công dưỡng dục” của những bậc tri nhân, tri giao.

Mỗi bài văn là một đứa con tinh thần mà mỗi câu văn chính là huyết mạch. Bản thân có thể tự mình sửa một câu văn cũng khó như tự mình cắt đi những huyết mạch ban đầu, ấy nên vẫn là nhờ tay người sàng gạo, nhờ trí người biên soạn mà thành. Những tác phẩm được chắp cánh, không chỉ là từ đôi tay người sáng tạo, đó còn là từ tâm trí những văn sĩ tri giao. Một bài văn, cũng như một con người, nếu hoang sơ mà phóng túng, hẳn không thành một “hạt ngọc thơm”.

Tôi lại tưởng như có thể sờ nắn được vết đau của gạo khi bung ra từ chiếc vỏ áo vàng rộm kia. Sự trưởng thành trong đời, nếu không có những lần “lột vỏ kén” liệu có thể tỏa nắng ươm tơ. Bất giác trong tâm thức hiện ra những câu thơ của Bác Hồ :

“Gạo đem vào giã bao đau đớn.

Gạo giã xong rồi trắng tựa bông.

Sống ở trên đời người cũng vậy.

Gian nan rèn luyện mới thành công”.

Trong mắt tôi lại dàn trải mênh mông sắc vàng của lúa, của nắng, của rơm. Lại nghĩ đến những hạt ngọc trời, để thêm yêu những hạt ngọc đời!

Trần Hiền