Lừa đảo trực tuyến vì sao còn “đất” sống?

Nhiều thủ đoạn tinh vi

Theo Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và truyền thông), trong tuần (từ 6/5 - 12/5) đã có hơn 200 trường hợp phản ánh lừa đảo do người dùng Internet Việt Nam thông báo về Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC) qua hệ thống tại địa chỉ https://canhbao.khonggianmang.vn.

Qua kiểm tra, phân tích, có nhiều trường hợp lừa đảo giả mạo website của ngân hàng, các trang thương mại điện tử, giả danh Công an… Điều đáng nói, đối tượng lừa đảo thường nhắm vào sự thiếu hiểu biết, không minh mẫn của người cao tuổi để ra tay lừa đảo. Không ít người đã trở thành nạn nhân của các thủ đoạn này với số tiền bị chiếm đoạt lên tới hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng tỷ đồng.

Sau khi bị lừa mất tiền, người dân đã đến cơ quan Công an trình báo. Ảnh minh họa

Điển hình như mới đây, ngày 5/4, bà N.M.P (sinh năm 1956, trú tại Hà Đông) nhận được điện thoại của một đối tượng tự xưng là cán bộ Công an. Đối tượng nói căn cước công dân của bà P có liên quan đến đường dây buôn bán ma túy, rửa tiền. Nếu bà P không chứng minh được mình không liên quan, thì vài ngày tới sẽ bắt bà. Do lo sợ nên bà P đã chuyển tiền vào tài khoản của các đối tượng để xác minh. Bà P đã thực hiện 32 lần chuyển khoản với tổng số tiền là 15 tỷ đồng. Sau đó, bà P biết mình bị lừa nên đã đến cơ quan Công an trình báo.

Theo cơ quan Công an, các trò lừa đảo trên không gian mạng hay qua các cuộc gọi điện thoại vẫn bùng phát. Không chỉ nhắm đến các đối tượng là người già kém minh mẫn, đối tượng lừa đảo còn “giăng bẫy” cả những người trẻ, phụ nữ nhẹ dạ cả tin…

Mới đây, Công an thành phố Hà Nội đã cảnh báo thủ đoạn lừa đảo khi tham gia đăng ký các khóa học “Trại hè kỹ năng - Học kỳ Công an nhân dân nhí”, “Trại hè Kỹ năng - Học kỳ Công an nhân dân”, “Trại hè quân đội”, “Trải nghiệm quân đội hè”… trên mạng xã hội facebook. Chị M (trú tại Hoàng Mai, Hà Nội) có lên mạng xã hội facebook để tìm cho con khóa học hè cho con. Chị thấy xuất hiện nhiều fanpage với các nội dung quảng cáo tham gia “Học kỳ trong quân đội 2024”… Khi thấy chị M có nhu cầu, đối tượng dẫn dụ nạn nhân cho số điện thoại và chuyển sang nhắn tin Zalo, Telegram. Để tránh sự nghi ngờ của nạn nhân, khi các thủ đoạn về “thực hiện nhiệm vụ” đã được các phương tiện thông tin đại chúng tuyên truyền nhiều, các đối tượng chuyển từ yêu cầu “thực hiện nhiệm vụ” sang yêu cầu “khảo sát”. Sau nhiều lần “khảo sát”, chỉ trong vòng 5 tiếng đồng hồ, chị M đã thực hiện các giao dịch chuyển tiền và bị các đối tượng chiếm đoạt hơn 1 tỷ đồng…

Chú trọng công tác tuyên truyền

Theo cơ quan Công an, dù thủ đoạn không mới, song cách thức các đối tượng tiếp cận nạn nhân ngày càng tinh vi, chuyên nghiệp (các đối tượng hoạt động hoặc đặt máy chủ ở nước ngoài), khó phát hiện, số lượng bị hại lớn trên khắp cả nước, việc này khiến loại tội phạm này vẫn hoạt động và công tác đấu tranh gặp khó khăn, hạn chế.

Công tác quản lý nhà nước còn thiếu chặt chẽ, nhất là tại các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ viễn thông, ngân hàng, những doanh nghiệp này thường chậm trong việc thực hiện đưa ra các yêu cầu tra cứu, xác minh địa chỉ IP, cung cấp thông tin về tài khoản ngân hàng để phục vụ công tác điều tra, xử lý tội phạm… đây là điều kiện phát sinh tội phạm. Ngoài ra, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật chưa hoàn thiện hoặc chưa có cơ chế quản lý, dẫn tới công tác phối hợp, áp dụng pháp luật giữa các đơn vị còn nhiều khó khăn.

Nhằm trấn áp tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an cho hay, sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan nghiệp vụ đẩy mạnh điều tra, tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm để đấu tranh, điều tra, khởi tố xử lý nghiêm loại tội phạm này, nhất là đối tượng chủ mưu cầm đầu; siết chặt quản lý các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới như Facebook, Google...; tăng cường công tác hợp tác quốc tế trong đấu tranh với các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao có yếu tố nước ngoài; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phòng ngừa tội phạm, thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả, dễ tiếp cận, nhất là đối với người dân ở khu vực nông thôn, miền núi.

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học - Cục Truyền thông Công an nhân dân (Bộ Công an), khuyến cáo, người dân cần cảnh giác, tuyên truyền đến người thân, bạn bè về thủ đoạn trên, tránh mắc bẫy của đối tượng xấu. Để làm việc với người dân, cơ quan Công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua Công an địa phương; tuyệt đối không yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng. Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo như trên, người dân cần báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất để giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật; không nên tìm đến các trang mạng xã hội giới thiệu có thể lấy lại tiền bị lừa, tránh để bị mắc bẫy của các đối tượng lừa đảo.

Minh Phương