Làng nghề tăm hương hối hả vào vụ Tết

Theo các cụ cao niên trong làng, nghề làm hương và tăm hương ở xã Quảng Phú Cầu đã có khoảng 100 năm. Ban đầu nghề chỉ tập trung ở thôn Phú Lương Thượng nhưng vài năm trở lại đây nghề đã được mở rộng ra các thôn còn lại của xã như: Xà Cầu, Quảng Nguyên, Phú Lương Hạ, Cầu Bầu và Đạo Tú.

Vốn chỉ xuất phát là nghề phụ, làm khi nông nhàn nhưng do nhu cầu, sản phẩm được ưa chuộng, nghề sản xuất tăm hương phát triển mạnh, trở thành nghề chính, thu hút khoảng 70% số hộ dân tham gia.

Những que tăm đạt chất lượng được phân loại và sắp xếp thành từng bó. (Ảnh: N. Hoa)

Nghề làm hương được sản xuất quanh năm nhưng vào dịp cuối năm, không khí làm việc ở làng nghề trở nên khẩn trương hơn. Về xã Quảng Phú Cầu vào những ngày này, trên khắp con đường đều thoang thoảng mùi hương thơm ngào ngạt. Đi đến đâu cũng bắt gặp cảnh người người, nhà nhà đang tập trung cao độ sản xuất tăm hương cho vụ Tết Nguyên đán Tân Sửu.

Hàng ngàn bó hương, tăm hương được xếp cẩn thận, bung xòe như đóa hoa, tạo thành một con đường hoa đủ sắc màu. Mọi con đường lớn nhỏ ở xã đều đỏ rực chân hương, tăm hương, ô tô xe máy tấp nập ra vào lấy hàng.

Bà Như Thị Nhi, công nhân có nhiều năm làm nghề chẻ tăm hương cho biết: Những ngày này, ở các xưởng mọi người tập trung ngồi chẻ vầu, tấp nập, đông vui như hội. Tết càng đến gần, mọi người làm càng khẩn trương. Có những hôm để kịp đơn hàng đặt của khách phải làm hơn 10 tiếng/ngày để kịp sản phẩm.

Theo bà Nhi, để làm tăm hương phải trải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên, vầu được pha thanh, sấy (phơi) khô rồi được đưa vào hệ thống máy chẻ tự động để cho ra những chiếc tăm hương tròn đều tăm tắp. Tiếp theo, chúng được đem đi phân lớp, những que tăm chất lượng thì được mang đi nhuộm chân hương rồi phơi khô, còn những que chất lượng kém hơn thì sẽ dùng để tái chế.

Sau khi được nhuộm đỏ, tăm hương được đem phơi khô. (Ảnh: N. Hoa)

Sản phẩm tăm hương được bán buôn cho tiểu thương các tỉnh, thành để se hương thành phẩm, phân phối tại các thị trường trong, ngoài nước. Hiện tại, xã Quảng Phú Cầu cũng có vài hộ se hương, tuy nhiên, đây là công đoạn khá phức tạp nên người dân chủ yếu tập trung sản xuất sản phẩm thô, rồi cung cấp cho tiểu thương ở các nơi khác.

Trước đây làng nghề nơi đây còn nổi tiếng với nghề làm hương đen, nhưng ngày nay trong làng rất ít hộ còn duy trì nghề, bởi đây là sản phẩm thủ công nên mất nhiều thời gian, chi phí nhân công lớn, sản phẩm thu được thấp... khó đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Không đành lòng nhìn nghề của cha ông bị mai một, ông Nguyễn Tiến Thi, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất hương làng nghề Xà Cầu đã mạnh dạn áp dụng công nghệ vào sản xuất hương đen nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Ông Thi đã nghiên cứu và đầu tư cải tiến lại hệ thống máy móc, đến nay, hầu hết các công đoạn sản xuất hương đen đã thay thế bằng máy móc hiện đại, giúp giảm sức lao động, chi phí sản xuất. Đặc biệt, công đoạn xe hương bằng máy giúp hương sáng bóng, đều và đẹp hơn. Nhờ đó, sản phẩm hương đen của Hợp tác xã được nhiều khách hàng tin dùng bởi giá cả hợp lý, chất lượng đảm bảo.