Kỳ cuối: Nâng tầm vóc, vị thế của Thủ đô trên trường quốc tế

Hành trình ngàn năm văn hiến của Thủ đô Hà Nội không chỉ là câu chuyện về một dân tộc anh hùng yêu chuộng hòa bình và hữu nghị, mà còn là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của một nền văn hóa luôn biết đổi mới, hội nhập. Hà Nội tự hào là địa phương sở hữu kho tàng di sản văn hóa phong phú nhất cả nước, nơi văn hóa Thăng Long ngàn năm giao thoa cùng những nét đặc sắc từ xứ Đoài, xứ Đông, Kinh Bắc, Sơn Nam Thượng...

Chương trình nghệ thuật của Nhà hát chèo Hà Nội và Nhà hát múa rối Thăng Long tại Lễ hội.

Sự giao thoa đa dạng ấy đã tạo nên một Hà Nội với bản sắc văn hóa độc đáo - vừa mang đậm bản sắc dân tộc, vừa cởi mở với thế giới; vừa giữ gìn truyền thống, vừa linh hoạt tiếp biến những tinh hoa văn hóa nhân loại. Đó chính là nguồn lực và động lực quan trọng cho sự phát triển văn hóa Thủ đô trong giai đoạn mới.

Trên nền tảng vững chắc đó, với tinh thần đổi mới xuyên suốt, Thành ủy Hà Nội qua nhiều nhiệm kỳ đã nhất quán vận dụng sáng tạo đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng vào thực tiễn phát triển của Thủ đô. Văn hóa và con người luôn được xác định là trọng tâm thông qua các Chương trình công tác lớn trong từng nhiệm kỳ Đại hội, từ đó tạo ra những bước phát triển mạnh mẽ cả về lý luận lẫn thực tiễn.

Cụ thể, chương trình số 06-CTr/TU tiếp tục là bước cụ thể hóa quan trọng tư duy đổi mới của Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố, xác định văn hóa và con người Thủ đô không chỉ là mục tiêu, động lực mà còn là nguồn lực mới quan trọng, trực tiếp quyết định sự phát triển bền vững Thủ đô.

Các đại biểu tại Lễ bế mạc Lễ hội Văn hoá Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất.

Đặc biệt, ngày 5/5/2022, Bộ Chính trị khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TW về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, nhằm mục tiêu đến năm 2030 Thủ đô Hà Nội là Thành phố "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", với những đặc trưng "Thủ đô văn hiến - kết nối toàn cầu - thanh lịch hào hoa - phát triển hài hòa - thanh bình thịnh vượng - chính quyền phục vụ - doanh nghiệp cống hiến - xã hội niềm tin - nhân dân hạnh phúc".

Thực hiện kết luận của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021, đồng thời triển khai thực hiện hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới; Luật Thủ đô sửa đổi - cơ sở pháp lý quan trọng cho sự phát triển đột phá của Thủ đô trong kỷ nguyên mới; Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, định hình tương lai phát triển bền vững, đây đều là điều kiện thuận lợi, thời cơ để Thành phố khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh, tạo sự đột phá trong phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

Trong bối cảnh đó, Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất đã khẳng định vai trò trung tâm của Thủ đô trong việc gìn giữ, lan tỏa và giao lưu văn hóa toàn cầu, đồng thời mở ra triển vọng phát triển thành sự kiện thường niên mang tầm quốc tế - một bước tiến quan trọng trên hành trình hiện thực hóa tầm nhìn "Thủ đô văn hiến - kết nối toàn cầu".

Qua ba ngày tổ chức, sự hiện diện của các đại sứ quán, cơ quan đại diện ngoại giao đã biến lễ hội thành một diễn đàn ngoại giao văn hóa thực sự, để giới thiệu bản sắc văn hóa riêng của mỗi nước và tìm kiếm những điểm chung, những giá trị chia sẻ trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Trao đổi với phóng viên Báo Lao động Thủ đô, TS. Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác Quốc tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của lễ hội: "Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội là một sáng kiến hết sức quan trọng để triển khai đường lối và chủ trương của Đảng và Nhà nước về chủ động hội nhập quốc tế một cách toàn diện, trong đó có văn hóa".

Theo TS Nguyễn Phương Hòa, ngay từ khi khởi động, lễ hội đã được ấp ủ với tầm nhìn xa: "Khát vọng của những người tổ chức lễ hội là xây dựng một thương hiệu thường niên cho Hà Nội, để Hà Nội trở thành điểm đến về văn hóa, nghệ thuật trên bản đồ thế giới, cũng như trở thành nơi hội tụ của các nền văn minh nhân loại. Đây không chỉ là cơ hội để giao lưu, gặp gỡ giữa các nghệ sĩ đến từ các nền văn hóa khác nhau, mà còn là cơ hội để truyền cảm hứng, tạo động lực tiếp cận với những trào lưu của văn hóa thế giới. Thông qua đó phát triển công nghiệp văn hóa và công nghiệp giải trí, đồng thời nâng cao mức hưởng thụ về đời sống văn hóa, nghệ thuật và tinh thần của người dân".

Phát biểu tại buổi lễ bế mạc tối 12/10, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cũng khẳng định, thành công của lễ hội lần đầu tiên đã mở ra triển vọng phát triển thành sự kiện thường niên mang tầm quốc tế. "Với sự quan tâm của Nhà nước Việt Nam, tình yêu văn hóa và khát khao phát triển văn hóa của người Việt Nam, của Bà Ngô Phương Ly - Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm, cùng sự ủng hộ, tham gia nhiệt tình của các đối tác quốc tế, Lễ hội Văn hóa thế giới tại Hà Nội trong những lần tiếp theo sẽ tiếp tục để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế", Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng bày tỏ sự tin tưởng.

Lễ hội đã nhận được sự tham dự của hàng trăm nghệ sĩ, nghệ nhân, nhà văn hóa trong nước và quốc tế, sự yêu thích và ủng hộ của hàng triệu lượt khán giả Việt Nam và quốc tế tham dự trực tiếp cũng như qua các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội.

TS. Nguyễn Phương Hòa cho biết sự hưởng ứng từ cộng đồng quốc tế rất tích cực: "Chúng tôi đã nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ các đại sứ quán, cơ quan đại diện ngoại giao cũng như du khách trong và ngoài nước. Nhiều đại sứ đã bày tỏ mong muốn lễ hội trở thành sự kiện thường niên và cam kết sẽ tham gia với quy mô lớn hơn, nội dung phong phú hơn trong các kỳ tới".

Tầm nhìn dài hạn không chỉ dừng lại ở việc tổ chức một lễ hội thường niên, mà là biến Hà Nội thành một trong những trung tâm văn hóa hàng đầu châu Á và thế giới, hiện thực hóa mục tiêu "Thủ đô văn hiến - kết nối toàn cầu" trong Nghị quyết số 15-NQ/TW. Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội sẽ là "hạt nhân" để phát triển chuỗi các sự kiện văn hóa quốc tế xuyên suốt cả năm, biến Hà Nội thành hệ sinh thái văn hóa sống động với nhiều hoạt động đa dạng, liên tục - như các thành phố văn hóa hàng đầu thế giới.

Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất đã khép lại, nhưng dư âm của nó vẫn còn vang vọng. Trong ba ngày, Hoàng thành Thăng Long đã trở thành "ngôi nhà chung" của thế giới, nơi âm nhạc, sắc màu, hương vị và cảm xúc giao hòa. Với khoảng 1 triệu lượt khách, 2,5 tỷ đồng quyên góp cho đồng bào bị thiên tai, lễ hội đã chứng minh rằng Hà Nội không chỉ là Thủ đô của Việt Nam mà còn là một thành phố của thế giới - nơi các nền văn hóa gặp gỡ, đối thoại và cùng nhau kiến tạo một tương lai tốt đẹp hơn.