Khẳng định tầm vóc lịch sử và giá trị thời đại của Cách mạng tháng Tám

Ngày 14/8, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam chủ trì phối phợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và thành phố Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn”.

Phát biểu khai mạc Hội thảo khoa học, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa xúc động nhớ lại, trước mùa Thu lịch sử năm 1945, đất nước ta chìm trong đêm dài nô lệ. Hơn tám mươi năm dưới ách thống trị tàn bạo của thực dân Pháp đã bóc lột Nhân dân ta đến tận xương tủy, làm cho đất nước ta kiệt quệ, tiêu điều. Quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc - những giá trị thiêng liêng của con người - bị chà đạp không thương tiếc.

Năm 1940, phát xít Nhật tràn vào Đông Dương, thực dân Pháp lập tức quỳ gối đầu hàng. Nhân dân Việt Nam rơi vào cảnh “một cổ hai tròng”, bị bóc lột đến cùng cực cả về thể xác lẫn tinh thần. Đỉnh điểm là nạn đói khủng khiếp cuối năm 1944, đầu 1945 đã cướp đi sinh mạng của hơn hai triệu đồng bào, để lại những bi thương không dễ xóa nhòa.

Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu khai mạc hội thảo.

Nhưng chính trong những ngày tháng đen tối ấy, ngọn lửa cách mạng vẫn âm ỉ cháy trong lòng dân tộc. Từ khi ra đời năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam dưới ánh sáng chủ nghĩa Mác - Lênin đã kiên trì, bền bỉ lãnh đạo Nhân dân kiên cường đấu tranh qua cao trào 1930 - 1931, cao trào đòi dân sinh dân chủ 1936 - 1939, cao trào giải phóng dân tộc 1939 - 1945, vừa xây dựng lực lượng chính trị, vừa hình thành lực lượng vũ trang, gây dựng căn cứ địa cách mạng, giác ngộ và tổ chức quần chúng, dự báo và sẵn sàng đón bắt mọi chuyển biến của thời cuộc.

Tháng Tám năm 1945, khi Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào hồi kết, phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, thời cơ “ngàn năm có một” xuất hiện. Chỉ trong vòng mười lăm ngày, dưới ngọn cờ cách mạng của Đảng và Bác Hồ, toàn dân tộc ta đã đồng loạt vùng dậy tiến hành Tổng khởi nghĩa thành công, đập tan xiềng xích nô lệ, giành chính quyền về tay Nhân dân.

Ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân đồng bào và toàn thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã trở thành một nước tự do độc lập…”.

Không chỉ có giá trị và ý nghĩa to lớn với cách mạng Việt Nam, Cách mạng tháng Tám thành công còn là sự kiện quan trọng của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới trong thế kỷ XX, là đòn quyết định phá tung một mắt xích quan trọng và thúc đẩy sự tan rã nhanh chóng của hệ thống thuộc địa, mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ.

Cách mạng tháng Tám cũng để lại những bài học lịch sử vô giá cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa: về vai trò lãnh đạo của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh - kim chỉ nam cho mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam, về nắm bắt thời cơ, về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc với niềm tin mãnh liệt, son sắt vào Nhân dân.

Để hội thảo thành công và đạt kết quả tốt đẹp, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận các vấn đề:

Thứ nhất, làm rõ và luận giải sâu sắc bối cảnh lịch sử, diễn biến và các nhân tố tạo nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, từ đó khẳng định tầm vóc lịch sử và giá trị thời đại của thắng lợi này. Cách mạng Tháng Tám thành công là kết quả của quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, liên tục, chủ động của Đảng ta, từ xây dựng lực lượng chính trị đến lực lượng vũ trang, từ giác ngộ quần chúng đến phát động cao trào cách mạng rộng khắp; chính quá trình ấy đã khẳng định con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là lựa chọn tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển của dân tộc Việt Nam và xu thế thời đại.

Quang cảnh hội thảo.

Thứ hai, tiếp tục kế thừa và phát huy giá trị lý luận, thực tiễn của thắng lợi Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Những bài học lớn, nhất là bài học về “ý Đảng - lòng dân” và nghệ thuật giành, giữ chính quyền, cần tiếp tục được vận dụng sáng tạo để củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của mỗi người Việt Nam, tạo nguồn lực nội sinh mạnh mẽ cho phát triển nhanh, bền vững.

Thứ ba, vận dụng giá trị và bài học của Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới. Trong bối cảnh thế giới và khu vực biến động nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo, đường lối đúng đắn của Đảng, niềm tin và sự đồng thuận xã hội là chìa khóa để tạo nên bước phát triển mang tính đột phá, hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đưa đất nước phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, vững bước sánh vai cùng các cường quốc năm châu.

Theo Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, 80 năm kể từ cách mạng Tháng Tám thành công đến nay, Nhân dân ta đã trải qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những thắng lợi ngày càng to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, tự do, thống nhất, hòa bình và phát triển. Với sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thắng lợi này là khởi đầu vĩ đại cho hành trình xây dựng cơ đồ, khẳng định vị thế và uy tín của đất nước. Hành trình ấy vẫn đang tiếp diễn, đòi hỏi chúng ta phải kiên định lý tưởng, vững vàng bản lĩnh, đồng thời giữ gìn và lan tỏa những giá trị cốt lõi đã làm nên sức mạnh Việt Nam.

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 là dịp để chúng ta tri ân các thế hệ lãnh đạo tiền bối, các tầng lớp Nhân dân và bạn bè quốc tế đã ủng hộ, giúp đỡ to lớn cho cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng là dịp cổ vũ, hiệu triệu toàn Đảng, toàn dân và toàn quân tiếp tục đồng lòng, chung sức, phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên mạnh mẽ của dân tộc.

Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa tin tưởng, những ý kiến tâm huyết, những kết quả nghiên cứu và luận cứ khoa học được trình bày tại Hội thảo hôm nay sẽ góp phần làm sáng rõ hơn giá trị lý luận và thực tiễn của Cách mạng Tháng Tám, khẳng định con đường cách mạng mà Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn cũng như vai trò lãnh đạo của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố nền tảng tư tưởng, nâng cao niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân, tạo sự thống nhất cao về ý chí và hành động để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, vững vàng bảo vệ Tổ quốc và đấu tranh làm thất bại mọi quan điểm sai trái, thù địch.

Từ ánh sáng của Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, chúng ta có thêm niềm tin mãnh liệt vào những kỳ tích trong công cuộc xây dựng, phát triển và hội nhập, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.