Hiệp lực phòng bệnh sốt xuất huyết bằng giải pháp tích hợp

Sáng 14/6, Báo Sức khỏe & Đời sống (thuộc Bộ Y tế) phối hợp cùng Công ty TNHH Dược phẩm Takeda Việt Nam tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Hướng tới không còn ca tử vong do sốt xuất huyết: Hiệp lực phòng bệnh bằng giải pháp tích hợp”. Đây là hoạt động thiết thực nhằm hưởng ứng Ngày ASEAN phòng chống sốt xuất huyết (15/6).

Các chuyên gia tham gia tọa đàm.

Sốt xuất huyết Dengue hiện vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm gây gánh nặng lớn tại Việt Nam. Không chỉ số ca mắc dao động hàng trăm nghìn mỗi năm, bệnh còn diễn biến ngày càng khó lường: Xảy ra quanh năm, trên diện rộng và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong, nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.

Theo thông tin từ Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận 22.974 trường hợp mắc sốt xuất huyết Dengue với 5 ca tử vong tại Bình Dương, Bình Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Ninh Thuận. Điều này cho thấy rủi ro vẫn còn hiện hữu, nhất là trong bối cảnh nguy cơ “dịch chồng dịch” như sốt xuất huyết Dengue, tay chân miệng, và Covid-19 cùng gia tăng cục bộ ở một số địa phương.

Tại tọa đàm, các diễn giả cùng phân tích thực trạng dịch bệnh, thách thức mới và đề xuất các giải pháp tích hợp phù hợp với bối cảnh dịch tễ hiện tại. Từ góc độ cơ quan quản lý, Thạc sĩ, bác sĩ Võ Hải Sơn -Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế khẳng định: Trong phòng chống bệnh sốt xuất huyết Dengue, không lực lượng nào có thể đơn độc giải quyết mà cần triển khai đồng bộ.

Cơ quan quản lý nhà nước giữ vai trò điều phối và hoạch định chính sách; cộng đồng là tuyến đầu trong việc chủ động phát hiện, điều trị bệnh sớm và xử lý ổ dịch nhỏ bằng các phương pháp kiểm soát véc-tơ ngay tại hộ gia đình, đặc biệt trong những vùng có nguy cơ cao; doanh nghiệp góp phần cung ứng giải pháp y tế, truyền thông và đào tạo; còn báo chí là cầu nối đưa thông tin chính xác, kịp thời đến từng người dân.

“Chỉ khi các lực lượng này cùng hành động một cách chủ động, thống nhất và bền bỉ thì chiến lược kiểm soát dịch mới thực sự phát huy hiệu quả lâu dài. Đây là một loạt các giải pháp, để cùng hướng đến mục tiêu không còn ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue vào năm 2030 của WHO”, bác sĩ Sơn khẳng định.

Để giảm thiểu tử vong và kiểm soát dịch hiệu quả, các chuyên gia nhấn mạnh cần một chiến lược tổng thể, trong đó tiêm chủng giúp phòng ngừa chủ động và giảm nguy cơ bệnh chuyển nặng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Quang Thái - Phó Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương nhận định: “Bên cạnh cách tiếp cận quen thuộc là “phát hiện - phản ứng”, Việt Nam cần chuyển dịch sang mô hình “dự báo - phòng ngừa” để bắt kịp với sự thay đổi về chu kỳ và địa bàn dịch.

Khi dịch không còn theo mùa và có thể bùng phát bất cứ lúc nào, trong bất cứ thời điểm nào trong năm, việc đầu tư vào hệ thống giám sát chủ động, phân tích dữ liệu và cảnh báo sớm là yếu tố then chốt giúp kiểm soát dịch một cách hiệu quả và bền vững. Đây là một bài toán tổng thể về các biện pháp phòng chống chủ động bao gồm, kiểm soát muỗi và hạn chế lây nhiễm cộng đồng, tiếp đến là kiểm soát véc-tơ và tăng cường miễn dịch - chủ động tiêm chủng”.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ tại tọa đàm.

Ngoài yếu tố thời tiết cực đoan và đô thị hóa, sự chủ quan của người dân về mức độ nguy hiểm của bệnh cũng là vấn đề đáng lo ngại. Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Duy Cường chia sẻ: Nhiều người dân vẫn khá chủ quan, nghĩ rằng sốt xuất huyết Dengue chỉ nguy hiểm khi sốt cao hoặc xuất huyết, từ đó trì hoãn việc kiểm tra, điều trị tại bệnh viện, nhưng trên thực tế tiểu cầu hạ rất thấp mới xuất huyết.

Có những trường hợp không có triệu chứng rõ ràng, đến viện muộn khi đã sốc, suy đa tạng - giai đoạn có thể dẫn đến tử vong. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, bệnh hoàn toàn có thể cứu chữa.

“Với tư cách là y bác sĩ và cũng là người đã từng mắc bệnh sốt xuất huyết Dengue, tôi hiểu được những gánh nặng và biến chứng nghiêm trọng của dịch bệnh này đối với người dân. Hiện nay, tiêm chủng có thể được xem là biện pháp phòng bệnh chủ động mới đã được ứng dụng để đáp ứng với tính chất phức tạp của bệnh sốt xuất huyết Dengue”, bác sĩ Cường cho biết thêm.

Tọa đàm “Hướng tới không còn ca tử vong do sốt xuất huyết: Hiệp lực phòng bệnh bằng giải pháp tích hợp” cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của truyền thông cộng đồng không chỉ là cảnh báo, mà còn là công cụ hiệu quả giúp thay đổi hành vi. Khi người dân hiểu đúng về bệnh và chủ động hành động sớm sẽ góp phần giảm thiểu đáng kể các ca chuyển nặng, nhập viện muộn và tử vong.