Hà Nội sau 1 năm thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị: Thay đổi tích cực trong ứng xử công vụ

Dần bỏ “văn hóa” chờ và đợi

Gặp chúng tôi ở bộ phận “một cửa” phường Cổ Nhuế 1, khi vừa làm xong một số thủ tục xác nhận lý lịch, anh Nguyễn Đình Thanh thẳng thắn chia sẻ: “Chẳng phải “nịnh” đâu, nhưng bây giờ trình độ và thái độ công chức phường chuyên nghiệp, tốt hơn hẳn. Nói năng hòa nhã, hướng dẫn rõ ràng, hẹn giờ chuẩn, bản thân mình không còn tâm lý ngại khó khăn khi ra cơ quan công quyền như trước”. Đó là cũng cảm nhận chung của nhiều người dân khi đến làm thủ tục tại bộ phận “một cửa” phường Cổ Nhuế 1.

Chia sẻ với phóng viên, một số người dân tại phường Cổ Nhuế 1 cho hay, với họ hài lòng không chỉ vì thời gian giải quyết công việc được nhanh mà quan trọng họ cảm thấy được tôn trọng khi mình đúng là chủ thể thực sự. Các cụ xưa từng nói, “một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”, giờ đây đến chính quyền làm thủ tục, chưa biết kết quả ra sao, nhưng đến bộ phận một cửa, nhận được những nụ cười thân thiện cũng cảm thấy ấm lòng.

Nhanh, hài lòng là cảm nhận của người dân khi đến cơ quan cấp xã, phường làm thủ tục.

Không phải ngẫu nhiên mà phường Cổ Nhuế 1 thu hút được nhiều tổ chức, cá nhân ở ngoài địa bàn phường đến giải quyết thủ tục hành chính. Ông Chu Thanh Hà, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) phường chia sẻ: “Tập thể cán bộ, công chức phường luôn tin tưởng, với tinh thần sẵn sàng phục vụ, đặt mình vào vị trí của người dân sẽ giúp mang đến lợi ích thiết thực cho người dân, tổ chức và doanh nghiệp trên địa bàn”.

Có mặt tại bộ phận “một cửa” phường Vĩnh Phúc, quận Ba Đình để làm giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, chị Nguyễn Thanh Nga bày tỏ sự phấn khởi khi chỉ chờ đợi trong thời gian ngắn đã nhận được kết quả. Chị Nga cho biết, UBND phường cùng với đoàn thanh niên bố trí người hướng dẫn, hỗ trợ người dân đăng ký dịch vụ công trực tuyến, từng bước tạo thói quen ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính, giúp giảm thời gian đi lại của công dân.

“Để đảm bảo nguyên tắc “5 tại chỗ”, UBND phường đã bố trí lực lượng dân quân sẵn sàng làm công tác luân chuyển hồ sơ trình lãnh đạo ký, phê duyệt trong trường hợp các đồng chí lãnh đạo UBND phường vì lý do khách quan không có mặt tại UBND như tham gia các cuộc họp, các chương trình đào tạo, tập huấn… để người dân không mất công đi lại”, chị Nga nói.

Ông Nguyễn Văn Hoà sinh sống tại phường Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm cho biết, qua 1 năm triển khai thực hiện thí điểm, chính quyền đô thị có rất nhiều ưu điểm. Các thủ tục hàh chính được công khai trên UBND phường để nhân dân đến liên hệ có điều kiện nghiên cứu, từ đó triển khai thực hiện theo yêu cầu, nguyện vọng của mình. Cổng thông tin của UBND phường cũng đã được niêm yết công khai. Các thủ tục giấy tờ về mặt hành chính được giảm thiểu rất nhiều, thời gian trả kết quả cho cán bộ nhân dân đến làm thủ tục hành chính đều rất ngắn gọn.

Hồ sơ được trả luôn giúp người dân không phải đi lại nhiều lần, chỉ cần đến UBND phường một lần để thực hiện các thủ tục, giảm thiểu thời gian chờ đợi và đi lại. Ngoài ra, người dân được hướng dẫn đăng ký thông tin, kê khai trực tuyến trên điện thoại thông minh, kết nối với cổng dịch vụ công quốc gia.

Ông Lê Minh Đức, Chủ tịch UBND phường Hàng Bồ đánh giá: “Điểm nổi bật khi thực hiện chính quyền đô thị mà người dân được hưởng là khi người dân đến làm các thủ tục hành chính tại phường rút ngắn được thời gian đi lại. Nhiều thủ tục hành chính giải quyết được ngay vì chúng tôi cũng đã ủy quyền cho đồng chí công chức tư pháp hộ tịch làm công tác ký chứng thực các giấy tờ, văn bản theo quy định. Điều này giúp tinh gọn bộ máy và giúp cải cách thủ tục hành chính, hướng tới người dân là trung tâm”.

Lấy khẩu hiệu làm phương châm hành động

Trong quá trình thực hiện thí điểm chính quyền đô thị, nhiều đơn vị đã triển khai những mô hình, sáng kiến mới, và khi áp dụng vào thực tiễn đã tạo nên những dấu ấn nổi bật, làm thay đổi căn bản văn hóa ứng xử nơi công sở. Tiêu biểu như mô hình “Ngày không chờ” tại bộ phận “một cửa” UBND phường Quán Thánh, quận Ba Đình, được thực hiện vào thứ năm hằng tuần (với 18 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực lao động - thương binh và xã hội; hộ tịch; chứng thực), công dân được trả kết quả ngay.

Nụ cười luôn nở trên môi đối với công chức, viên chức khi giao tiếp với người dân.

Công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” tại quận Hoàng Mai cũng được quan tâm thực hiện. UBND quận đã rà soát, kiến nghị đơn giản hóa về quy trình, thủ tục, hồ sơ với 17 thủ tục, kiến nghị rút ngắn thời gian giải quyết với 2 thủ tục. Quận cũng duy trì hiệu quả việc áp dụng công nghệ thông tin trong cung ứng dịch vụ công theo mức độ 3 với 122 thủ tục hành chính tại quận và 88 thủ tục hành chính tại phường; theo mức độ 4 với 27 thủ tục hành chính tại quận và 5 thủ tục hành chính tại phường. Kết quả, tỷ lệ giải quyết hồ sơ hành chính đúng hẹn đạt 99,91%.

Trong công tác giải quyết các thủ tục hành chính, quận Hoàn Kiếm được coi là điểm sáng trên địa bàn thành phố Hà Nội khi thực hiện thí điểm chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” tại các phường. Người dân chỉ cần đến một lần, đợi vài phút để nhận kết quả. Nhờ thực hiện giải quyết thủ tục nhanh gọn nên người dân trên địa bàn quận Hoàn Kiếm chỉ cần đi lại một lần và mang được kết quả về ngay.

Các thủ tục hành chính thực hiện trong chuyên đề này có tính chất đơn giản, được tiếp nhận trực tiếp tại bộ phận “một cửa” của UBND phường, không có giấy hẹn và được giải quyết, trả ngay kết quả cho công dân. Có 5 thủ tục hành chính không chờ gồm: Chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản (áp dụng cho cả trường hợp chứng thực điểm chỉ và trường hợp người yêu cầu chứng thực không thể ký, không thể điểm chỉ được); chứng thực bản sao từ bản chính giấy tờ, văn bản do cơ quan tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận; cấp bản sao trích lục hộ tịch; đăng ký kết hôn; đăng ký khai tử. Thời gian thực hiện chuyên đề từ ngày 1/5 đến 31/10/2022.

Để bảo đảm việc thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” tại UBND 18 phường đi vào nền nếp, nâng cao hiệu quả phục vụ, đem lại sự hài lòng cho công dân, tổ chức, ngay trong những ngày đầu triển khai thực hiện, Phòng Nội vụ quận Hoàn Kiếm đã tổ chức kiểm tra công vụ đột xuất tại UBND 18 phường. Qua kiểm tra cho thấy, cơ bản UBND các phường đã triển khai thực hiện nghiêm túc chuyên đề; 18/18 phường đã xây dựng, ban hành kế hoạch về việc triển khai thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” tại đơn vị.

Sau hơn 2 tháng triển khai thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” tại bộ phận “một cửa” của UBND 18 phường trên địa bàn quận Hoàn Kiếm đã có khoảng 10.000 hồ sơ hành chính được giải quyết, trả kết quả ngay cho công dân. Sáng kiến cải cách hành chính này đang nhận được sự phản hồi tích cực, bởi mang lại “lợi ích kép”, vừa nâng cao ý thức trách nhiệm thực thi công vụ của đội ngũ công chức phường, vừa thuận tiện cho công dân.

Nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, nhất là nâng cao ý thức, trách nhiệm thực thi công vụ của đội ngũ công chức phường, đồng thời thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền đô thị, từ đầu tháng 5/2022, UBND quận Hoàn Kiếm đã tổ chức triển khai thực hiện chuyên đề trên tại UBND 18 phường thuộc quận. Trước đó, mô hình này được triển khai thí điểm 1 năm tại UBND phường Hàng Bài đã đưa ra các giải pháp hữu hiệu trong cải cách hành chính, mang lại thuận lợi cho người dân…

Theo Chủ tịch UBND phường Hàng Trống Đặng Minh Tuấn, hiệu quả rõ ràng khi thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” đó là đã giảm được giấy tờ in ấn, giấy tờ biên nhận, phiếu hẹn, đặc biệt là công dân không phải đi lại nhiều lần, nếu đầy đủ hồ sơ thì chỉ cần đợi từ 5 phút đến tối đa là 30 phút là nhận được kết quả. Người dân rất vui mừng, phấn khởi với cách làm đổi mới này.

Là người trực tiếp thực hiện việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ và trả kết quả ngay cho công dân, bà Nguyễn Diễm Quỳnh, công chức Tư pháp - Hộ tịch UBND phường Hàng Trống cho biết: “Thực hiện giải quyết các thủ tục hành chính không chờ là lượng công việc trong ngày tăng lên, áp lực lớn hơn, đòi hỏi chuyên môn nghiệp vụ, trách nhiệm của cán bộ, công chức cũng phải nâng cao hơn. Tuy nhiên, chúng tôi luôn cố gắng để mang lại sự thuận tiện cho công dân. Sau hơn 2 tháng triển khai đã có 387/387 hồ sơ thực hiện theo thủ tục hành chính không chờ được trả ngay, đạt tỷ lệ 100%”.

Tương tự, tại các phường Hàng Mã, Hàng Gai, Hàng Bài,… việc triển khai thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” cũng được thực hiện nghiêm túc, đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức tới tổ chức, công dân. Ông Nguyễn Thanh Tùng, phường Hàng Mã chia sẻ: “Tôi thấy phấn khởi khi đi làm thủ tục hành chính lĩnh vực tư pháp và nhận được kết quả ngay. Đây là sự cải cách thực sự vì người dân rất đáng ghi nhận và cần nhân rộng ra nhiều lĩnh vực khác”.

Tiếp tục xây dựng nền hành chính dân chủ, vì dân

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hoàn Kiếm Nguyễn Anh Quân, việc thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ”, hướng tới chính quyền điện tử là rất phù hợp, giảm được những khâu thừa, công dân không phải đến cơ quan hành chính nhiều lần, mang lại nhiều lợi ích. Quận Hoàn Kiếm luôn tạo các điều kiện thuận lợi, khuyến khích những ý tưởng đột phá, thử nghiệm mới để cung cấp cho công dân những tiện ích, dịch vụ tốt nhất.

Hướng dẫn người dân làm thủ tục.

Ông Phạm Tuấn Long - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm cũng cho biết, đặc điểm của quận Hoàn Kiếm là cư dân sinh sống trên địa bàn quận hầu hết có thời gian ăn, ở, sinh hoạt rất lâu. Có rất nhiều các loại giấy tờ cần phải xác minh, xác nhận. “Chúng tôi cũng đã yêu cầu đội ngũ cán bộ của quận phải nắm chắc hồ sơ lưu trữ; hiểu rõ trách nhiệm của mình trong giai đoạn hiện nay; tinh thần thái độ phục vụ người dân phải thay đổi từ việc tiếp nhận xử lý, quy trình giải quyết phải đảm bảo chặt chẽ nhưng phải tuân thủ thời gian đáp ứng yêu cầu mà Ban Chỉ đạo Thành phố cũng như Ban Chỉ đạo quận đã lập ra”, ông Long nói.

Theo ông Phạm Tuấn Long, áp dụng thí điểm mô hình chính quyền đô thị, việc giải quyết các thủ tục liên quan đến chính quyền đô thị là hoàn toàn phù hợp với tình hình hiện nay. Sẽ có rất nhiều tình huống mới, có rất nhiều vấn đề mà chính quyền cần phải giải quyết ngay lập tức. Việc giảm được các văn bản, giảm được các chỉ đạo trung gian giúp giải quyết nhanh hơn, nhất là những nhu cầu bức xúc của người dân và việc quản trị trong đô thị sẽ hiệu quả hơn so với mô hình trước đây.

Là đơn vị 3 năm liên tiếp dẫn đầu khối quận, huyện, thị xã về Chỉ số Cải cách hành chính; đứng đầu về Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của các cơ quan hành chính của Hà Nội, quá trình triển khai thực hiện công tác cải cách hành chính của quận Cầu Giấy luôn có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ quận tới cơ sở.

Chủ tịch UBND quận Cầu Giấy Bùi Tuấn Anh cho biết, UBND quận chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn và UBND các phường tăng cường tập trung thực hiện công tác cải cách hành chính trên địa bàn gắn với thực hiện thí điểm quản lý theo mô hình chính quyền thông minh theo chỉ đạo của thành phố. Đặc biệt đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu mỗi đơn vị trong việc triển khai công tác cải cách hành chính.

Quận ủy - Hội đồng nhân dân - UBND quận thường xuyên quan tâm đến xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Xác định đây là một trong những nội dung trọng tâm và khâu đột phá của công tác cải cách hành chính, quận tích cực đổi mới chương trình, nội dung, phương thức đào tạo, bồi dưỡng phù hợp yêu cầu, đảm bảo việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức các phường có kỹ năng nghiệp vụ cao, có tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, có phẩm chất đạo đức, có đủ năng lực để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị của quận và cơ sở.

Qua đó, thủ trưởng cơ quan và các phòng, ban, đơn vị, Chủ tịch UBND các phường ý thức được tầm quan trọng của công tác cải cách hành chính, luôn nêu cao vai trò, trách nhiệm chỉ đạo, triển khai và kiểm tra việc thực hiện cải cách hành chính tại cơ quan, đơn vị mình; đôn đốc kịp thời việc thực hiện các kế hoạch cải cách hành chính của quận, để chính quyền thực sự là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, từng bước xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, năng động, phục vụ nhân dân.

Hàng năm, quận có kế hoạch thanh tra, kiểm tra định kỳ, đột xuất đối với các phòng chuyên môn, các đơn vị sự nghiệp và UBND các phường, trong đó tập trung kiểm tra sâu việc thực hiện kỷ cương hành chính, văn hóa công vụ, bộ quy tắc ứng xử và việc thực hiện chủ đề năm công tác để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa các biểu hiện sai trái, sách nhiễu, tiêu cực. Đồng thời, biểu dương, khen thưởng kịp thời những công chức hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Việc cải thiện, nâng cao sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của các cơ quan hành chính từ quận đến phường; đẩy mạnh thực hiện việc cải thiện, nâng cao Chỉ số Hiệu quả quản trị và Hành chính công cấp tỉnh. Do thực hiện tốt công tác tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hành chính, UBND quận và UBND các phường đã tiếp nhận, giải quyết đảm bảo 100% đúng hẹn./.