Giữ gìn và phát huy giá trị làng nghề sơn mài Hạ Thái

(LĐTĐ) Là 1 trong 7 điểm du lịch làng nghề của thành phố Hà Nội, trải qua hàng trăm năm, người làm nghề sơn mài làng Hạ Thái (xã Duyên Thái, huyện Thường Tín, Hà Nội) đã không ngừng tìm tòi, sáng tạo để làm ra những sản phẩm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong và ngoài nước. Đồng thời, gìn giữ, phát huy giá trị làng nghề truyền thống.
Sơn mài Hạ Thái: Hấp dẫn nhưng kén người mua Tăng cường Kết nối mạng lưới sản xuất và tiêu dùng bền vững ngành sơn mài Hà Nội năm 2019 Hạ Thái - Phát huy giá trị làng nghề trong xây dựng nông thôn mới

Nét đẹp từ làng nghề sơn mài

Cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 17km về phía Nam, xã Duyên Thái nổi tiếng với nghề sơn mài Hạ Thái. Đây vốn là một trong những nghề cổ đã và đang được người dân gìn giữ và phát triển cho đến ngày nay.

Những người dân trong làng Hạ Thái cũng không biết chính xác làng nghề sơn mài bắt đầu hình thành từ khi nào, chỉ biết rằng những bức hoành phi, câu đối trong đình do người làng làm ra, có ghi niên đại từ thế kỷ XVIII. Đến đầu thế kỷ XX, các nghệ nhân và thợ giỏi trong làng đã sáng tạo, nghiên cứu và cải tiến từ nghề sơn quang dầu (đồ nét) chuyển thành nghề sơn mài.

Giữ gìn và phát huy giá trị làng nghề sơn mài Hạ Thái
Làng nghề sơn mài Hạ Thái là một trong những nghề truyền thống đã và đang được người dân gìn giữ và phát triển.

Chất liệu làm sơn mài được sử dụng từ cây sơn, một loại cây được trồng nhiều ở vùng Phú Thọ. Sản phẩm sơn mài phản ánh quá trình lao động miệt mài, tỉ mỉ, chứa đựng nét tài hoa của những người thợ, toát lên vẻ đẹp lộng lẫy, óng ánh của các họa tiết mang đậm tính nghệ thuật tinh tế, kiêu sa, duyên dáng. Để ra đời một sản phẩm, người thợ phải thực hiện hoàn toàn thủ công, với nhiều công đoạn tỉ mỉ và tốn rất nhiều thời gian, có khi cả tháng mới xong một sản phẩm.

Theo những người dân tại địa phương, vào những năm đầu thế kỷ XX, làng Hạ Thái có nghệ nhân Đinh Văn Thành, là giảng viên Trường mỹ thuật Đông Dương, ông là người đầu tiên đưa bức tranh đi giới thiệu tại các hội chợ ở Paris (Pháp). Sau này, nghệ nhân đã cải tiến từ sơn dầu để đưa nghề sơn mài về làng… Trải qua hàng trăm năm, làng nghề vẫn phát triển và trở thành điểm du lịch, tham quan thu hút khách, đặc biệt là những khách quốc tế, khách ở phương xa.

Chủ tịch Hội làng nghề sơn mài Hạ Thái Nguyễn Thị Hồi cho biết, tranh sơn mài của làng nghề Hạ Thái sử dụng những vật liệu màu rất truyền thống của nghề sơn như sơn cánh gián, sơn then, các loại son, bạc thếp, vỏ trai, vàng thếp… và chủ yếu được vẽ trên nền vóc màu đen. Cộng thêm đưa kỹ thuật mài vào đã tạo nên một kỹ thuật sơn mài độc đáo và tạo dấu ấn riêng, làm nên một sản phẩm có thương hiệu và một địa danh làng sơn mài Hạ Thái nổi tiếng.

Sự khác biệt lớn nhất của làng nghề sơn mài Hạ Thái đó là mọi sản phẩm đều lấy cảm hứng từ thiên nhiên, nguyên liệu rất đơn giản, mộc mạc để tạo ra những sản phẩm phong phú. Đây là nét đặc trưng mà không phải làng nghề nào cũng có được, đó chính là nét đặc sắc của văn hóa Việt Nam.

Để làm nên một sản phẩm sơn mài hoàn chỉnh và mang dấu ấn riêng, người nghệ nhân phải trải qua 3 công đoạn, công phu và tỉ mỉ gồm: bó hom vóc, trang trí, mài và đánh bóng. Mỗi công đoạn đều được người thợ rất chăm chút, phối hợp từ chi tiết nhỏ nhất, và đa phần thực hiện bằng tay, do đó, người nghệ nhân còn phải am hiểu cả kiến thức về hội họa.

Bên cạnh những sản phẩm truyền thống, người Hạ Thái còn tạo ra nhiều mẫu sản phẩm hấp dẫn, đáp ứng thị hiếu, nhu cầu của khách hàng trong và ngoài nước như bát, đĩa, lọ hoa, khay, tranh sơn, tranh khảm...

Giữ “lửa” cho làng nghề

Từ xưa đến nay, chất liệu chính của sơn mài Hạ Thái là gỗ, tre, nứa, song mây, gần đây có thêm các chất liệu mới như, composite, gốm sứ… càng tạo nên sự độc đáo cho sản phẩm. Ngoài việc kế thừa kinh nghiệm truyền thống cha ông để lại, quá trình làm nghề những nghệ nhân trong làng phát hiện ra nhiều màu mới với nhiều sắc độ khác nhau.

Sản phẩm của làng nghề sơn mài Hạ Thái được trưng bày ở những hội chợ thủ công mỹ nghệ trong và ngoài nước. Các sản phẩm phong phú về màu sắc, kiểu dáng, chất liệu, không chỉ sơn son thếp vàng đồ thờ cúng, mà còn phát triển tranh sơn mài những đồ dùng, vật dụng trang trí phục vụ trong cuộc sống rất được ưa chuộng tại một số nước trên thế giới, như Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước Châu Âu.

Giữ gìn và phát huy giá trị làng nghề sơn mài Hạ Thái
Làng nghề sơn mài Hạ Thái là một trong những Điểm du lịch làng nghề của thành phố Hà Nội.

Những năm qua, trăn trở và tiếc nuối trước nguy cơ lụi tàn của sơn mài truyền thống, ông Vũ Huy Mến - nghệ nhân làng Hạ Thái vẫn âm thầm giữ lại cho mình dòng sản phẩm sơn mài truyền thống của các bậc tiền nhân để lại. Ông tâm niệm: Làm sơn mài truyền thống trước hết là để cho mình, sau là để bảo tồn, gìn giữ làng nghề truyền thống cho muôn đời sau.

Là thành viên Hội sơn mài Hạ Thái, ông Mến được giao nhiệm vụ bảo tồn, khôi phục dòng sản phẩm sơn mài truyền thống độc đáo của làng lại cho lớp trẻ, song trong ông luôn canh cánh một nỗi âu lo: Có thầy mà chưa tìm đâu ra trò… Với ông, khôi phục lại sơn mài truyền thống cũng chính là bảo tồn bản sắc văn hóa.

Tương tự, nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Hồi (Chủ tịch Hội làng nghề sơn mài Hạ Thái) chia sẻ, để giữ gìn và phát triển làng nghề, nhiều năm qua, bà cũng đã các mang sản phẩm truyền thống đến nhiều địa điểm giới thiệu cho du khách.

Theo nghệ nhân Nguyễn Thị Hồi, nhiều năm nay, các sản phẩm sơn mài Hạ Thái đã trở thành địa chỉ có uy tín, được xuất khẩu đến nhiều quốc gia trên thế giới. Các sản phẩm sơn mài với những hình dáng thanh thoát, mẫu vẽ đậm đà sắc thái dân tộc như: Bến nước cây đa, con đò lá trúc, chùa Một Cột... được khách nước ngoài ưa chuộng.

“Nhất là trong đợt SEA Games 31 vừa qua, các sản phẩm của làng nghề của sơn mài Hạ Thái cũng đã được đem giới thiệu, quảng bá với bạn bè trong nước và quốc tế. Đây là sự kiện thể thao lớn, thu hút hàng nghìn đại biểu, vận động viên, du khách quốc tế tham dự, cũng chính là cơ hội để quảng bá các sản phẩm làng nghề truyền thống Việt Nam nói chung, Hà Nội nói riêng”, nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Hồi khẳng định.

Bà Trần Thị Mai, Phó Trưởng Phòng Văn hóa huyện Thường Tín cho biết, UBND thành phố Hà Nội đã công nhận làng nghề sơn mài Hạ Thái là điểm du lịch làng nghề của Thành phố. Huyện Thường Tín cũng đã hoàn thành hệ thống tư liệu video và ảnh bằng công nghệ hiện đại về tiềm năng du lịch làng nghề sơn mài Hạ Thái. Trong thời gian tới, huyện sẽ tích cực tuyên truyền, quảng bá về đất danh hương, đất làng nghề. Đồng thời, tổ chức đưa các doanh nghiệp du lịch về khảo sát dịch vụ nhằm xây dựng tour, tuyến du lịch, trong đó có làng nghề sơn mài Hạ Thái.
K.Tiến

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Bán kết AFF Cup 2024, Singapore vs Việt Nam: Văn Toàn không thi đấu

Bán kết AFF Cup 2024, Singapore vs Việt Nam: Văn Toàn không thi đấu

(LĐTĐ) Theo lịch thi đấu, trận bán kết lượt đi giữa đội tuyển Việt Nam và đội tuyển Singapore sẽ diễn ra vào ngày 26/12 trên sân khách. Điều đáng tiếc trong trận đấu này tiền đạo Văn Toàn không thể thi đấu.
Dự báo giá vàng: Xu hướng tăng vẫn chi phối

Dự báo giá vàng: Xu hướng tăng vẫn chi phối

(LĐTĐ) Giá vàng trong nước ghi nhận xu hướng tăng mạnh vào chiều ngày 22/12, với cả vàng nhẫn và vàng miếng đều đạt ngưỡng 84,4 triệu đồng/lượng. Theo các chuyên gia, xu hướng tăng vẫn tiếp tục chi phối giá vàng trong tuần này.
Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 23/12: Sáng sớm có sương mù, ngày nắng

Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 23/12: Sáng sớm có sương mù, ngày nắng

(LĐTĐ) Dự báo khu vực Hà Nội ngày 23/12, trời có mây, đêm không mưa, sáng sớm có sương mù nhẹ, ngày nắng.
Cơ hội làm việc tại Australia cho lao động Việt Nam

Cơ hội làm việc tại Australia cho lao động Việt Nam

Trung tâm Lao động ngoài nước thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) vừa thông báo đợt tuyển chọn lao động đầu tiên đi làm việc tại Australia trong ngành Nông nghiệp.
Trường THPT Quang Trung: Điểm sáng trong công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi

Trường THPT Quang Trung: Điểm sáng trong công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi

(LĐTĐ) Với mục tiêu đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, những năm qua, cùng với việc đảm bảo và nâng cao chất lượng giáo dục đại trà, Trường THPT Quang Trung (huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng) luôn chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi. Nhờ sự nỗ lực, quyết tâm và đồng lòng của tập thể thầy và trò, số lượng và chất lượng giải tại các kỳ thi chọn học sinh giỏi các cấp của nhà trường ngày càng tăng, nhiều năm liền nằm trong Top 10 của thành phố.
Cải tạo một loạt chung cư cũ góp phần hạ nhiệt giá nhà

Cải tạo một loạt chung cư cũ góp phần hạ nhiệt giá nhà

(LĐTĐ) Tại Quyết định phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Chính phủ có đề cập tới nhiệm vụ của Hà Nội trong việc cải tạo các khu chung cư cũ, các khu nhà ở không bảo đảm tiêu chuẩn. Nhằm hiện thực hoá mục tiêu này, ngay trong năm 2024 Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội đã có nhiều hành động thể hiện quyết tâm đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Thành phố, đảm bảo chỗ ở cho người dân, góp phần hạ nhiệt giá chung cư.
Gắn kết tự nhiên và phát triển bền vững nhờ nông nghiệp sinh thái ở Tây Bắc

Gắn kết tự nhiên và phát triển bền vững nhờ nông nghiệp sinh thái ở Tây Bắc

Tại các tỉnh Sơn La, Điện Biên, mô hình nông nghiệp sinh thái đang giúp gắn kết chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên, mang lại giải pháp phát triển bền vững cho khu vực miền núi. Nhờ áp dụng các kỹ thuật nông lâm kết hợp, canh tác hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, người dân không chỉ cải thiện năng suất cây trồng mà còn bảo vệ đất đai, giảm thiểu ô nhiễm và bảo tồn đa dạng sinh học.

Tin khác

Hoài niệm về Hà Nội xưa qua không gian nghệ thuật ga Long Biên

Hoài niệm về Hà Nội xưa qua không gian nghệ thuật ga Long Biên

(LĐTĐ) Sau khi hoàn thành Dự án nghệ thuật công cộng ga Long Biên, cảnh quan khu vực đã hoàn toàn đổi khác với cụm tác phẩm nghệ thuật đa dạng như tranh 3D, sắp đặt điêu khắc và ánh sáng. Từ đây, ga Long Biên đã được làm mới, tạo sức hút hấp dẫn đối với người dân và du khách khi đến tham quan Thủ đô.
Độc đáo di sản cổ tự  2.000 năm tuổi

Độc đáo di sản cổ tự 2.000 năm tuổi

(LĐTĐ) Chùa Yên Phú có tên chữ là Thanh Vân tự, sau đổi thành Khánh Hưng tự - là một trong những ngôi chùa cổ nhất Việt Nam. Chùa cách trung tâm Hà Nội 18km về phía Nam, với bề dày lịch sử 2.000 năm và những câu chuyện ly kỳ xung quanh cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
Phở - Tinh hoa ẩm thực Hà thành trong kỷ nguyên số

Phở - Tinh hoa ẩm thực Hà thành trong kỷ nguyên số

(LĐTĐ) Với hơn một thế kỷ phát triển, phở Hà Nội đã chính thức được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2024. Đây không chỉ là niềm tự hào của người Hà Nội, mà còn là thành quả từ công sức của nhiều thế hệ nghệ nhân. Hiện phở truyền thống không chỉ được bảo tồn, mà còn phát triển, lan tỏa mạnh mẽ trong kỷ nguyên công nghệ số, và là sản phẩm sáng tạo của Hà Nội trong ngành công nghiệp văn hóa.
“Đêm Trúc Bạch” - Trải nghiệm Hà Nội qua lăng kính thời bao cấp

“Đêm Trúc Bạch” - Trải nghiệm Hà Nội qua lăng kính thời bao cấp

(LĐTĐ) Hưởng ứng các chương trình xúc tiến, quảng bá du lịch, nhằm thúc đẩy và phát triển đa dạng, đặc sắc các sản phẩm du lịch đêm trên địa bàn thành phố Hà Nội, Sở Du lịch Hà Nội và Ủy ban nhân dân quận Ba Đình phối hợp tổ chức chương trình xúc tiến, quảng bá du lịch đêm với chủ đề “Đêm Trúc Bạch”.
Báo Lao động Thủ đô giành giải Ba cuộc thi viết về Bảo vệ môi trường Hà Nội năm 2024

Báo Lao động Thủ đô giành giải Ba cuộc thi viết về Bảo vệ môi trường Hà Nội năm 2024

(LĐTĐ) Ngày 28/11, Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức Lễ Tổng kết và Trao giải Chương trình truyền thông về Bảo vệ môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2024. Đáng chú ý, vượt qua hàng nghìn tác phẩm, loạt bài viết "Phát triển kinh tế làng nghề - làm sao để “được nhiều hơn mất”?" của Báo Lao động Thủ đô đã giành giải Ba cuộc thi viết Bảo vệ môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Sông Đáy thuở xưa

Sông Đáy thuở xưa

(LĐTĐ) Mỗi lần nghe những giai điệu da diết chứa chan tình quê của người nhạc sĩ tài hoa Hoàng Hiệp, trong tôi lại trào dâng niềm thương nhớ dòng sông tuổi thơ quê mình: “Trong tim ai cũng có một dòng sông riêng mình/ Tim tôi luôn gắn bó với dòng sông tuổi thơ/ Con sông tôi tắm mát, con sông tôi đã hát/ Con sông cho tôi đậm một tình yêu nước non quê nhà”… Có lẽ đúng là vậy, không chỉ riêng tôi mà trong trái tim mỗi người, ai cũng có một dòng sông để thương, để nhớ.
Huyện Thường Tín: Khai thác giá trị văn hóa để phát triển du lịch

Huyện Thường Tín: Khai thác giá trị văn hóa để phát triển du lịch

(LĐTĐ) Những năm gần đây, huyện Thường Tín (Hà Nội) chú trọng việc định hình thương hiệu và phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù nhằm khai thác tối đa lợi thế về văn hóa và tự nhiên.
Tổ chức thành công Đại hội Hội Khuyến học quận Bắc Từ Liêm nhiệm kỳ 2024 - 2029

Tổ chức thành công Đại hội Hội Khuyến học quận Bắc Từ Liêm nhiệm kỳ 2024 - 2029

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Hội Khuyến học quận Bắc Từ Liêm tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ III, nhiệm kỳ 2024 -2029 để tổng kết đánh giá công tác khuyến học khuyến tài, xây dựng xã hội học tập nhiệm kỳ 2019 -2024 và đề ra phương hướng, nhiệm vụ công tác Hội nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Lan tỏa những hành động nhân ái từ cộng đồng

Lan tỏa những hành động nhân ái từ cộng đồng

(LĐTĐ) Thời gian qua, mô hình “Cụm dân cư nhân ái” và “Gian hàng nhân đạo” trên toàn địa bàn huyện Ứng Hòa (thành phố Hà Nội) đã phát huy được hiệu quả, góp phần giúp các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong cuộc sống.
Cầu nối giữa các doanh nghiệp khởi nghiệp với các nhà đầu tư

Cầu nối giữa các doanh nghiệp khởi nghiệp với các nhà đầu tư

(LĐTĐ) Tại Bảo tàng Hà Nội, ngày 17/11, Thành đoàn Hà Nội tổ chức “Ngày hội quảng bá sản phẩm và kết nối đầu tư", bán kết “Cuộc thi thử thách khởi nghiệp Việt toàn cầu lần thứ VII”.
Xem thêm
Phiên bản di động