“Điểm mặt” nguyên nhân khiến chất lượng không khí Hà Nội chạm ngưỡng xấu

Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội vừa có báo cáo gửi Ủy ban nhân dân Thành phố về chất lượng môi trường không khí trên địa bàn Thủ đô từ ngày 29/12/2020 đến ngày 5/1/2021.

Theo kết quả quan trắc tại 35 trạm trên địa bàn thành phố Hà Nội từ ngày 29/12/2020 đến 12 giờ ngày 5/1/2021, chỉ số chất lượng không khí (AQI) theo giờ bắt đầu có xu hướng tăng từ ngày 1/1/2021 và tăng mạnh vào sáng ngày 5/1, chạm ngưỡng rất xấu.

Để hạn chế ô nhiễm không khí, người dân cần tuân thủ, chấp hành đèn tín hiệu khi tham gia giao thông. Ảnh minh họa

Trong các ngày 29 - 31/12/2020, đa số các trạm đều có chất lượng không khí đạt mức tốt và trung bình, tuy nhiên từ ngày 1/1/2021 trở đi, chất lượng không khí có xu hướng giảm, một số địa điểm như Chi cục Bảo vệ Môi trường, Ủy ban nhân dân phường Minh Khai, Đại sứ quán Pháp thường duy trì mức kém, chạm ngưỡng xấu.

Đặc biệt sáng ngày 5/1, chất lượng không khí chạm ngưỡng rất xấu tại nhiều địa điểm (mức cảnh báo 5/6: mọi người đều bị ảnh hưởng tới sức khỏe nghiêm trọng, hệ thống quan trắc chất lượng không khí của thành phố Hà Nội không có trạm quan trắc không khí phát hiện chỉ số ở mức nguy hại AQI > 300). Chất lượng không khí suy giảm mạnh không chỉ riêng trong Thành phố mà còn suy giảm trong cả khu vực miền Bắc.

Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ rõ nguyên nhân của tình trạng trên là do trong giai đoạn đầu gió mùa đông bắc tăng cường, do ảnh hưởng của khối không khí lạnh tràn về với những đợt gió mạnh ghi nhận tốc độ gió cao tại các trạm, thúc đẩy khả năng khuếch tán chất ô nhiễm nên chất lượng không khí giữ ở mức tốt và trung bình.

Tuy nhiên khi khối không khí lạnh suy giảm, tốc độ gió thấp trên cả khu vực gây ra điều kiện lặng gió, nền nhiệt xuống thấp, về đêm và sáng sớm nhiệt độ giảm mạnh, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm lớn, sáng sớm và chiều muộn hình thành lớp sương mù dày đặc cản trở việc khuếch tán ô nhiễm, gây ô nhiễm cục bộ.

Ngoài ra do yếu tố về địa hình khu vực vùng Thủ đô, địa hình chủ yếu là đồng bằng, thấp từ Tây Bắc xuống Đông Nam theo hướng dòng chảy của sông Hồng, bao bọc xung quanh Thành phố tại các khu vực giáp ranh là các khu vực đồi núi và các khu, cụm công nghiệp tỉnh như Hưng Yên, Bắc Ninh, Hà Nam, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên đang phát triển mạnh do đó với điều kiện khí tượng sương mù sát mặt đất gây ra hiện tượng quẩn gió, các chất ô nhiễm không phát tán được và tích tụ ô nhiễm trong những ngày qua tại khu vực Hà Nội nói riêng và một số tỉnh vùng đồng bằng Bắc Bộ nói chung.

Bên cạnh đó một số tác động cục bộ do hoạt động giao thông tăng cao sau kỳ nghỉ Tết dương lịch, tình trạng rác thải ùn ứ không được vận chuyển đến bãi xử lý do thay đổi đơn vị thu gom vệ sinh môi trường trên địa bàn một số quận, huyện vào cuối năm 2020 làm gia tăng tình trạng đốt rác thải sinh hoạt tự phát gây ô nhiễm môi trường. Việc đốt rơm, rạ, các hoạt động xây dựng, lát đá vỉa hè và các hoạt động sản xuất cuối năm tăng cường để cung ứng hàng hóa trong dịp Tết nguyên đán... là những nguyên nhân phát thải ô nhiễm nội tại trên địa bàn Thành phố.

Thực hiện chỉ đạo của Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố tại Chỉ thị 19/CT-UBND ngày 25/12/2019 về các biện pháp khắc phục hạn chế ô nhiễm, cải thiện chỉ số chất lượng không khí AQI trên địa bàn Thành phố, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp các Sở, Ngành tiếp tục xác định các nguyên nhân gây ô nhiễm nội tại cũng như vấn đề ô nhiễm từ các nơi khác tác động tới Hà Nội, đồng thời nghiên cứu đề xuất và triển khai đồng bộ các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường không khí, ứng phó biến đổi khí hậu, cải thiện chỉ số AQI trên địa bàn Thành phố...