Đại biểu đề xuất giải pháp xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính

Gửi quyết định xử phạt bằng phương thức điện tử là phù hợp

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương đề nghị cân nhắc quy định về lập biên bản xử lý vi phạm hành chính tại Điều 58.

Đại biểu cho rằng, dù biên bản vi phạm hành chính được lập theo phương thức truyền thống hay phương thức điện tử, thì việc quy định biên bản xử lý vi phạm hành chính chỉ cần chữ ký của người lập biên bản là đều không phù hợp.

Điều này ảnh hưởng đến sự khách quan, minh bạch của việc lập biên bản vi phạm hành chính, thiếu đi cơ chế kiểm soát đối với người được trao quyền lập biên bản, dễ dẫn tới việc biên bản được lập dựa vào ý chí chủ quan của người lập biên bản.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương. Ảnh: Quốc hội

“Do vậy, tôi đề nghị, vẫn cần quy định có chữ ký bổ sung cùng với chữ ký của người lập biên bản trong trường hợp này để đảm bảo sự khách quan trong công tác xử lý vi phạm hành chính”, nữ đại biểu nêu rõ.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, việc bổ sung hình thức gửi quyết định xử phạt bằng phương thức điện tử là phù hợp, cần thiết và tất yếu. Tuy nhiên, việc gửi quyết định bằng phương thức điện tử là hình thức mới, Nhân dân vẫn đang trong giai đoạn tiếp cận và làm quen, chưa nhiều người dân thực sự đã thành thạo việc sử dụng công nghệ thông tin, rất nhiều người dân hiện nay vẫn chưa có thói quen sử dụng email hay các tài khoản để tiếp nhận thông tin, tài liệu điện tử.

Vì vậy, giai đoạn đầu, nên quy định việc gửi quyết định xử phạt hành chính điện tử là một hình thức bổ sung, song song cùng các hình thức truyền thống khác. Giai đoạn sau mới coi là hình thức độc lập.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga tán thành cần tăng cường tính nghiêm minh và răn đe trong công tác xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên, việc nâng mức phạt tiền lên mức cao đối với từng hành vi cụ thể cần được cân nhắc thận trọng và kỹ lưỡng.

“Việc nâng mức phạt cần dựa trên những tiêu chí cụ thể, rõ ràng và mang tính thực tiễn cao. Thứ nhất, cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn, đặc biệt là thu nhập trung bình của người dân, bởi có thể dẫn đến hệ lụy như trốn tránh, chống đối, hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm.

Thứ hai, cần đánh giá mức độ nguy hiểm, tính chất, hậu quả của từng hành vi vi phạm. Những hành vi có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội, tài sản của Nhà nước và Nhân dân thì cần bị xử phạt nghiêm khắc ở mức phạt cao.

Ngược lại, những hành vi vi phạm mang tính chất vi phạm lần đầu, lỗi vô ý hoặc hậu quả không lớn thì nên áp dụng các hình thức xử lý phù hợp, mang tính giáo dục, răn đe nhưng không gây gánh nặng không cần thiết cho người dân.

Thứ ba, có thể cân nhắc nghiên cứu tạo điều kiện cho những đối tượng không có khả năng chấp hành xử phạt vi phạm hành chính bằng hình phạt tiền ở mức quá cao so với thu nhập trong một số trường hợp và hành vi cụ thể được xem xét áp dụng thay thế một phần các hình thức bổ sung khác như: cảnh cáo, buộc khắc phục hậu quả, giáo dục tại cộng đồng, công khai vi phạm”, đại biểu phân tích.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hoà). Ảnh: Quốc hội

Đề xuất giữ nguyên thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hoà) đề cập đến quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với lĩnh vực giao thông đường bộ sẽ được tăng lên 3 năm thay vì 1 năm như quy định hiện hành.

Đại biểu cho rằng, hướng sửa đổi này có thể không phù hợp, bởi lẽ theo khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 có nêu nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính bao gồm: Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến hành nhanh chóng.

Trong khi đó, việc tăng thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính có thể dẫn đến tình trạng chậm trễ, thiếu trách nhiệm của các chủ thể có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm.

Việc xử phạt vi phạm hành chính nhanh chóng, kịp thời đóng vai trò răn đe và giáo dục người vi phạm cũng như cộng đồng. Trong khi tình trạng vi phạm giao thông vẫn phổ biến, việc tăng thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính có thể làm giảm hiệu quả răn đe, giáo dục của loại chế tài này.

“Do đó, tôi đề xuất giữ nguyên thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự giao thông đường bộ là 1 năm như quy định hiện hành, trong trường hợp việc điều chỉnh là cần thiết thì thời hiệu xử phạt tối đa không quá 2 năm”, đại biểu nói.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An). Ảnh: Quốc hội

Khó khăn về tạm giữ, tịch thu tang vật, phương tiện

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An) cho biết thực tiễn thời gian qua, việc áp dụng quy định tạm giữ, tịch thu tang vật, phương tiện trong trường hợp hết thời hạn tạm giữ mà người vi phạm, chủ sở hữu không đến nhận, gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, do phải tạm giữ tang vật, phương tiện với thời hạn hơn 1 năm, sau đó mới ban hành quyết định tịch thu xử lý tang vật, phương tiện vi phạm.

“Thời hạn tạm giữ 1 năm là quá dài, dẫn đến tang vật, phương tiện vi phạm bị hư hỏng, mất giá trị, gây lãng phí xã hội, nhiều trường hợp cơ quan có thẩm quyền chỉ thực hiện việc thanh lý tài sản (bán phế liệu) sau khi có quyết định tịch thu.

Ngoài ra, việc tạm giữ quá lâu cũng gây tình trạng tồn đọng số lượng tang vật, phương tiện vi phạm, dẫn đến phát sinh nhiều chi phí kho bãi để bảo quản, cũng như tiềm ẩn nhiều rủi ro cho lực lượng làm nhiệm vụ (tang vật hư hỏng, xuống cấp, giảm giá trị, nguy cơ cháy nổ,…).

Đối với các tang vật vi phạm là hàng cấm như thuốc lá, pháo nổ, đường, rượu, quần áo… thì gần như là người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp sẽ không đến nhận. Trong khi đó, việc thông báo 2 lần trên phương tiện thông tin đại chúng cũng mang tính hình thức, người dân chưa tiếp cận được nguồn thông tin này, cũng không đến cơ quan chức năng để nhận lại tài sản...

Do đó, đại biểu đề xuất quy định lại như Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 là giảm thời hạn tạm giữ 1 năm đối với trường hợp nêu trên, hoặc căn cứ vào kết quả thẩm tra xác minh hồ sơ của cơ quan có thẩm quyền để xem xét xử lý tang vật, phương tiện mà không phải chờ hết thời hạn 1 năm theo quy định.