Chủ động phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm

Gia tăng bệnh truyền nhiễm

Theo Bộ Y tế, trong năm 2024, tình hình các bệnh truyền nhiễm trên phạm vi cả nước cơ bản được kiểm soát. Các bệnh truyền nhiễm lưu hành như sốt xuất huyết, tay chân miệng, sốt rét giảm mạnh so với năm 2023. Không ghi nhận các trường hợp mắc các bệnh nguy hiểm nhóm A (Ebola, MERS-CoV, cúm A/H7N9) xâm nhập vào Việt Nam.

Tiêm vắc xin phòng chống bệnh sởi.

Đặc biệt, năm 2024 xảy ra cơn bão Yagi lớn nhất từ trước đến nay, đã gây ra nhiều hậu quả nặng nề, nhưng công tác phòng, chống dịch bệnh đã được chuẩn bị sẵn sàng, chủ động, nên các bệnh truyền nhiễm thường xảy ra sau thiên tai, bão lũ được kiểm soát tốt, không để xảy ra các ổ dịch lớn tại các địa bàn bị ảnh hưởng.

Mặc dù vậy, năm 2024, trên phạm vi toàn quốc, một số bệnh truyền nhiễm có số mắc tăng cao như sởi, ho gà, dại, một số bệnh như sốt xuất huyết, bạch hầu tăng cao cục bộ tại một số địa phương. Cụ thể, theo thống kê số ca mắc sốt xuất huyết từ đầu năm ghi nhận 141.000 ca mắc, giảm 16,7% so với năm 2023; 28 người tử vong giảm 17 ca so với năm 2023. Trong đó, Hải Phòng có số ca mắc cao nhất là hơn 23.000 ca mắc, Thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận hơn 14.000 ca mắc.

Đặc biệt, trong năm 2024, bệnh sởi có diễn biến phức tạp, số ca mắc sởi tăng nhanh so với năm trước. Số ca sốt phát ban nghi sởi là 38.364, tăng hơn 94 lần so với năm 2023 và số ca dương tính với sởi là 6.725 ca, tăng hơn 130 lần so với năm 2023. Các tỉnh, thành phố có số ca mắc cao, như: Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Cà Mau… Đến nay, cả nước đã ghi nhận 13 ca tử vong do sởi, trong đó chủ yếu là trẻ em do bệnh chồng bệnh, người già có bệnh nền.

Theo Tiến sĩ, Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), nguyên nhân khiến dịch sởi gia tăng tại một số địa phương thời gian qua là do miễn dịch cộng đồng không đạt yêu cầu do công tác tiêm chủng bị gián đoạn bởi đại dịch Covid-19. Bên cạnh đó, còn nhiều yếu tố khác như: Ý thức phòng bệnh của người dân còn hạn chế; thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế diễn ra cục bộ; kinh phí bố trí cho công tác phòng, chống dịch hằng năm hạn chế, chậm...

Còn đối với bệnh cúm mùa, trong năm 2024 cả nước ghi nhận 287.548 trường hợp mắc, 8 ca tử vong; so với năm 2023, số mắc giảm 18,6%, số tử vong tăng 5 ca. Một số địa phương có số mắc cao như Thanh Hóa, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Sơn La…

Cần sự chung tay của cộng đồng

Theo Bộ Y tế, dự báo năm 2025, tình hình bệnh truyền nhiễm còn diễn biến phức tạp. Trong đó, sốt xuất huyết là thách thức y tế công cộng trên phạm vi toàn cầu với các yếu tố nguy cơ do biến đổi khí hậu, giao thương, du lịch phát triển, đô thị hóa, di dân gia tăng và sự đa dạng các vật chứa mầm bệnh, kiểm soát véc tơ hạn chế.

Bên cạnh đó, tay chân miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tình trạng chủ quan, lơ là thực hiện các biện pháp phòng, bệnh của cá nhân khá phổ biến, đặc biệt là với nhóm trẻ em tại các cơ sở giáo dục, nhà trẻ, mầm non nên nguy cơ gia tăng số mắc. Còn bệnh sởi và một số bệnh dự phòng bằng vắc xin tiếp tục có nguy cơ gia tăng số mắc khi tỉ lệ tiêm chủng chưa đạt bao phủ cần thiết, trong khi quản lý đối tượng tiêm chủng vẫn còn hạn chế, có khả năng gia tăng các trường hợp nhập viện…

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2024 và Kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2025 do Bộ Y tế tổ chức vừa qua, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đã nhấn mạnh, với cách thức và hình thái lây truyền đa đạng, tác nhân gây bệnh liên tục biến đổi, các bệnh truyền nhiễm nói chung luôn diễn biến khó lường, khó dự báo, nguy cơ xảy ra đại dịch luôn hiện hữu.

"Cuộc khủng hoảng do Covid-19 gây ra tạm thời đã qua, nhưng bài học kinh nghiệm vẫn luôn còn đó. Bộ Y tế kêu gọi toàn dân nâng cao ý thức phòng bệnh cá nhân, chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình, xã hội và đề nghị các cấp, các ngành tiếp tục phối hợp cùng ngành Y tế, huy động sự tham gia của các tổ chức chính trị, đoàn thể, cộng đồng xã hội và bạn bè quốc tế trong công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm để chủ động phòng bệnh từ sớm, từ xa, hạn chế dịch bệnh lây lan, bùng phát, đảm bảo an sinh xã hội và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội" - Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết.

Để tiếp tục chủ động công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Bộ Y tế đề nghị toàn dân chung tay xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh hơn, nâng cao ý thức và chủ động các biện pháp phòng bệnh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, nước rửa tay diệt khuẩn, dinh dưỡng đầy đủ, thực hiện lối sống lành mạnh để phòng, tránh mắc các bệnh truyền nhiễm. Bộ Y tế cũng đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm, chỉ đạo việc chủ động tổ chức triển khai sớm, hiệu quả kế hoạch phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm năm 2025.

Minh Khuê