Cảnh báo nạn “đào tạo chui” môi giới bất động sản hệ lụy cho thị trường

Thống kê từ Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho thấy, chỉ trong 2 quý đầu năm, số doanh nghiệp bất động sản quay lại thị trường đã tăng 76% so với cùng kỳ năm ngoái, số doanh nghiệp thành lập mới tăng 15%, trung bình mỗi tháng có khoảng 430 doanh nghiệp mới gia nhập thị trường. Nhu cầu về nhân lực môi giới theo đó cũng gia tăng mạnh, ước tính lên đến hàng chục nghìn người.

Tuy nhiên, đằng sau sự sôi động ấy là một thực trạng đáng lo ngại: Tình trạng “đào tạo chui” trong ngành môi giới đang diễn ra phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn nhân lực và tính minh bạch của thị trường.

Môi giới bất động sản là một nghề phải có chứng chỉ hành nghề (ảnh minh họa)

VARS cảnh báo, nhiều cá nhân hành nghề môi giới chưa từng trải qua bất kỳ khóa đào tạo chính quy nào, thậm chí còn tham gia các chương trình “đào tạo chui”, thiếu nội dung, không được cơ quan chức năng công nhận. Đáng báo động hơn, một số đơn vị đào tạo dù nắm rõ các quy định pháp luật vẫn cố tình tổ chức hoạt động sai phép để trục lợi, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của học viên để lôi kéo tham gia các khóa học không đạt chuẩn.

Thực tế cho thấy, nhiều chương trình chỉ tổ chức trong 1-2 buổi, mỗi buổi kéo dài khoảng 2 tiếng rưỡi, tổng cộng chưa đến 6 tiết học, một con số quá ít so với yêu cầu tối thiểu 74 tiết học theo Thông tư 04/2024/TT-BXD của Bộ Xây dựng. Theo thông tư này, chương trình đào tạo phải kéo dài hơn 50 giờ, bao gồm 32 tiết kiến thức cơ sở, 24 tiết kiến thức chuyên môn, 16 tiết thực hành tại sàn giao dịch và 2 tiết kiểm tra cuối khóa. Có nơi thậm chí chỉ cần học một buổi đã được cấp giấy chứng nhận quản lý sàn giao dịch, thể hiện sự coi thường quy định pháp luật.

Dù chương trình bị cắt xén nghiêm trọng, các cơ sở vẫn thu học phí đầy đủ, từ 2 đến 2,5 triệu đồng/khóa học. Kết quả là học viên không những thiệt hại về tài chính mà còn không được trang bị đầy đủ kiến thức hành nghề, dễ trở thành nguồn nhân lực yếu kém, gây rủi ro cho khách hàng và cả thị trường.

Một nghịch lý đáng buồn là các khóa học đạt chuẩn, được tổ chức bởi các đơn vị uy tín với yêu cầu nghiêm ngặt về học và thi lại không thu hút học viên. Trong khi đó, các khóa “đào tạo chui” lại rất hút khách nhờ chiêu trò “nhẹ nhàng - nhanh chóng - có chứng chỉ”.

Hệ quả là thị trường ngày càng xuất hiện nhiều môi giới hoạt động không chuyên nghiệp, thiếu kỹ năng và kiến thức pháp lý. Họ dễ dàng tư vấn sai thông tin, môi giới đất không đủ điều kiện giao dịch, tiếp thị các dự án “ma”, “thổi giá” gây sốt ảo, những hành vi gây hậu quả nặng nề cho khách hàng và tác động tiêu cực đến sự ổn định của thị trường.

Trước tình trạng này, VARS kiến nghị các cơ quan chức năng cần khẩn trương vào cuộc, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi tổ chức đào tạo sai phép, chấm dứt tình trạng “thu tiền thật, học giả”, bảo vệ quyền lợi học viên và uy tín của ngành.

Cụ thể, cần công khai danh sách các đơn vị đủ điều kiện đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và tổ chức sát hạch theo đúng Thông tư 04. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ tổ chức các kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản để tránh khoảng trống pháp lý kéo dài khiến môi giới “nửa vời” tiếp tục tồn tại.

Bên cạnh đó, cần rà soát toàn diện quy trình cấp chứng chỉ, siết chặt điều kiện tổ chức đào tạo, ứng dụng công nghệ để minh bạch hóa toàn bộ quá trình học tập, thi cử, cấp chứng chỉ. Việc xác minh đầu vào, đầu ra phải được quản lý chặt chẽ nhằm đảm bảo người học thực sự có năng lực hành nghề sau khi tốt nghiệp.

Không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý, VARS cho rằng chính người học cũng cần thay đổi nhận thức về tầm quan trọng của việc “học thật, thi thật”. Một đội ngũ môi giới bất động sản chuyên nghiệp, có kiến thức, đạo đức hành nghề không chỉ nâng cao uy tín cá nhân mà còn góp phần bảo vệ khách hàng, tăng tính minh bạch và ổn định cho thị trường trong dài hạn.

Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi sắp có hiệu lực, cùng với những quy định chặt chẽ về chứng chỉ hành nghề là cơ hội để sàng lọc, nâng tầm chất lượng môi giới bất động sản tại Việt Nam. Tuy nhiên, nếu không quyết liệt xử lý “đào tạo chui” ngay từ bây giờ, lực lượng môi giới yếu kém sẽ tiếp tục là “gót chân Achilles” khiến thị trường bất động sản tiềm ẩn rủi ro.

T.An (t/h)