Cấm tuyệt đối nồng độ cồn vì “người dân vẫn còn nể nang nhau hơn là coi trọng pháp luật”

Chiều 22/5, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Vấn đề cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ khi mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn tiếp tục được thảo luận sôi nổi.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn tỉnh Thái Bình) thống nhất với quy định cấm, nhưng đề nghị giao Bộ Y tế ban hành quy trình kỹ thuật định lượng ethanol máu, có quy định cụ thể về diễn giải kết quả và giá trị tham chiếu đối với những trường hợp tham gia giao thông cần định lượng nồng độ cồn.

“Trong nhận định kết quả, cần có quy định đối với trường hợp dưới ngưỡng phát hiện của máy xét nghiệm, nhưng cao hơn 0, để phân biệt các trường hợp bình thường không uống rượu vẫn có nồng độ cồn trong máu.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn tỉnh Thái Bình). Ảnh: Quốc hội

Vì hiện nay, nồng độ cồn trong máu người bình thường không uống rượu đo được trên các máy xét nghiệm hóa sinh là từ 10 đến 20mg/dl, tức là khoảng từ 0,01 đến 0,02%. Đây chính là hạn chế của xét nghiệm ở hầu hết các máy xét nghiệm sinh hóa thông thường hiện nay”, đại biểu nói.

Cùng quan tâm đến quy định này, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn tỉnh Bình Dương) cho biết, tại Kỳ họp thứ 6, trong phiên thảo luận tổ, ông đã đề nghị, không nên quy định cứng nồng độ cồn bằng 0 khi lái xe, vì cho rằng nên quy định cùng xu hướng với đa số các nước trên thế giới.

“Tuy nhiên, mới đây, khi tham dự một đám cưới ở quê nhà, tôi thấy việc cấm tuyệt đối bằng 0 có khi lại đúng, vì một bộ phận người dân vẫn còn nể nang nhau hơn là coi trọng pháp luật.

Trong đợt tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 7, có cử tri nêu ý kiến, kiến nghị tiếp tục giữ mức quy định nồng độ cồn bằng 0 như hiện nay để đảm bảo an toàn giao thông, nhưng cũng có ý kiến cho rằng, cấm như thế thì quá chặt”, đại biểu nói.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn tỉnh Bình Dương). Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Nguyễn Quang Huân cũng cho rằng, trong số đại biểu Quốc hội có lẽ cũng vẫn còn hai luồng ý kiến khác nhau. Tuy vậy, cả 2 ý kiến đều có vẻ cảm tính, chưa đủ cơ sở để khẳng định một cách khoa học phương án nào là đúng.

“Tôi không cố bảo vệ quan điểm cấm bằng 0, hay nên có ngưỡng, vì có thể đúng với đối tượng này, mà chưa chắc đúng với đối tượng kia, hoặc bây giờ đúng nhưng 10 năm sau chưa chắc đã đúng.

Do đó, đề nghị Ban soạn thảo, nếu có thể thì bổ sung thêm các cơ sở thuyết phục để Quốc hội có thể quyết định sao cho luật thông qua sẽ thấu tình đạt lý, đáp ứng được nguyện vọng của đa số nhân dân”, đại biểu đề nghị.

Đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn tỉnh Bắc Giang) cho biết, ông cơ bản nhất trí với quy định cấm, nhằm mục đích phòng ngừa, làm giảm tai nạn giao thông, giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia gây ra.

Đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn tỉnh Bắc Giang). Ảnh: Quốc hội

Đại biểu dẫn ý kiến chuyên gia ngành y tế cho biết, đối với cơ thể người hằng ngày có thể sinh ra lượng cồn (hay gọi là ethanol) nội sinh từ 0-20g/ngày, lượng cồn trong máu sẽ có thể tới 6,7mg/100ml máu tại thời điểm lấy mẫu xét nghiệm khi có nồng độ cồn đạt mức cao nhất.

“Với lượng cồn nội sinh, dù có đạt mức cao nhất cũng rất thấp so với lượng cồn uống từ ngoài vào, và lượng cồn nội sinh này, về cơ bản sẽ được gan chuyển hóa hết trong thời gian ngắn, trung bình khoảng 20 phút và không có trong hơi thở.

Do đó, việc xác định người tham gia giao thông có sử dụng bia, rượu và đồ uống có cồn hay không thông qua việc kiểm tra hơi thở về cơ bản là chính xác. Tuy nhiên, đối với các bệnh nhân bị một số bệnh như xơ gan nặng, ung thư gan giai đoạn muộn, lúc này có thể tăng chuyển hóa aceton, nên hơi thở có nồng độ cồn, trường hợp này nếu người tham gia giao thông khẳng định không uống rượu, bia và nói đang bị bệnh, thì nên tham khảo cơ sở y tế để tránh bị xử lý oan sai, dù là rất hiếm gặp”, đại biểu cho biết.

Vì vậy, đại biểu đề nghị quy định cấm như sau: "Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, trừ trường hợp trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn do bị bệnh dẫn đến tăng chuyển hóa nồng độ cồn nội sinh".

Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Đoàn tỉnh Quảng Ngãi) lại phân tích, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định.

“Với quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn, thì người dân không uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông, còn nếu quy định có ngưỡng nhất định, thì người dân khó xác định uống bao nhiêu thấp hơn ngưỡng đó, nhất là khi đã uống vào thì khó làm chủ bản thân, dễ bị vượt ngưỡng”, đại biểu nói.

Phát biểu tiếp thu sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, theo báo cáo của Bộ Công an, từ tháng 6/2022 đến tháng 12/2023, số người chết và bị thương vì tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến rượu, bia chiếm 20% tổng số người chết và bị thương do tai nạn giao thông đường bộ gây ra, trong số đó 80% là lỗi do người điều khiển phương tiện đã sử dụng rượu, bia gây ra.