Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Có hiện tượng dìm giá và đẩy giá trong đấu giá đất

Tiếp tục chương trình làm việc Phiên họp thứ 9, chiều 16/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời chất vấn. (Ảnh: QH)

Có hiện tượng dìm giá và đẩy giá trong đấu giá đất

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Xuân (đoàn Đắk Lắk) về dấu hiệu của "bong bóng" bất động sản và vấn đề trốn thuế trong các giao dịch đất đai, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, với đấu giá đất, có cả hiện tượng dìm giá và dìm giá cũng nguy hiểm như đẩy giá.

Đẩy giá thì làm biến động thị trường, tạo ra giá ảo và làm cho chỉ số đầu vào kinh tế tăng cao, không hiệu quả. Đẩy giá có thể rút ruột tiền của ngân hàng nếu như tài sản đó là đặt cọc với cái giá không thật như vậy.

Đẩy giá còn liên quan đến việc nếu một nền kinh tế mà đất đai đang là đầu vào của mọi dự án đầu tư thì sẽ không còn hiệu quả. Đây là điều không mong muốn, bởi chúng ta cần giá chuẩn để lại mang hiệu quả xã hội trên đất chứ không phải có đất đai để bán, để chi tiêu, để sử dụng.

Theo Bộ trưởng, ảnh hưởng của đất đai đến kinh tế - xã hội rất khác nên cần xem xét để quy trình thủ tục đấu giá chặt chẽ hơn. Hiện, có chuyện gây sức ép, đe dọa và các nơi đấu giá hết sức lộn xộn mất trật tự, có cả chuyện vướng mắc giữa người tham gia với người quản lý đấu giá.

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (đoàn Đắk Lắk) chất vấn. (Ảnh: QH)

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng khẳng định, vấn đề thổi giá, đầu cơ đất đai là hiện tượng có thật. Trong điều kiện dịch bệnh Covid-19, người dân và doanh nghiệp đã gửi tài sản của mình vào đất, và khi đất lên giá phi mã ai cũng nghĩ là thành công. Nhưng ở góc độ vĩ mô, khi người dân đầu tư vào đất đai thì xu hướng đó không mang lại hiệu quả và đấy là điều rất không tốt với nền kinh tế.

Vậy nên, Nhà nước phải điều tiết để ngăn chặn vấn đề thổi giá. Đất chưa sử dụng mà đã tham gia đấu giá để giữ đất, găm đất và đất không sử dụng để càng lâu, không đầu tư nhưng vẫn lên giá như vậy là về chính sách chúng ta phải làm sao để kiểm soát được các dự án đầu tư phải khả thi và xác định được lộ trình dự án này để đưa vào phục vụ cho phát triển kinh tế...

Làm nhiễu loạn thị trường

Chất vấn Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) cho biết dư luận cử tri nêu việc đấu giá đất ở nhiều nơi có hiện tượng bắt tay ngầm, có nhiều trường hợp nhà đầu tư trả giá trên trời rồi âm thầm bỏ cọc, kết quả trúng đấu giá cao ngất ngưởng gấp nhiều so với giá khởi điểm, điển hình như vụ đấu giá đất ở Khu đô thị Thủ Thiêm vừa qua.

Điều đó làm nhiễu loạn thị trường, đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao tạo ra sốt đất ảo, thiết lập mặt bằng giá đất mới khiến quá trình giải phóng mặt bằng triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, gây mất trật tự, an ninh xã hội, đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để khắc phục tình trạng nêu trên?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết thêm, thời gian vừa qua đã nổi lên không chỉ có thổi giá mà thực tế còn là dìm giá, “quân xanh, quân đỏ”, gây bức xúc dư luận và ảnh hưởng hết sức nghiêm trọng làm biến động thị trường bất động sản.

Đồng thời, làm thất thoát tài sản của Nhà nước, thổi giá lên cao còn tạo ra một mặt bằng giá mới ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống kinh tế, gây rất nhiều hệ luỵ đằng sau. Với các ngân hàng, khi giá đấy là giá ảo nhưng lại có thể thế chấp để rút tiền ngân hàng lại là thực. Điều này sẽ làm mất an ninh tiền tệ.

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) cho biết dư luận cử tri nêu việc đấu giá đất ở nhiều nơi có hiện tượng bắt tay ngầm. (Ảnh: QH)

Bộ trưởng cho hay, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã có đánh giá, nghiên cứu kỹ lưỡng và nghiên cứu cả những góp ý của các hội, hiệp hội bất động sản. Qua đó cho thấy, về góc độ pháp luật, đấu giá đất đang được điều chỉnh bởi các luật khác nhau như: Luật Đấu giá, Luật Đất đai, các quy định liên quan đến về tài chính, thuế… và trong đó thì có một điều là các quy định thiếu cụ thể.

Đặc biệt, khi một loại tài sản có giá trị về tài nguyên khác biệt như là đất đai thì không thể so sánh như một vật thể giá trị khác. Vì vậy, cần phải có phương pháp, trình tự để đấu giá đối với đất đai khác hơn.

Hứa mua, hứa bán là lách Luật Đất đai

Đại biểu Trần Hồng Nguyên (đoàn Bình Thuận) lại chất vấn Bộ trưởng Trần Hồng Hà về giải pháp khắc phục hiện tượng các dự án trong lĩnh vực bất động sản chưa được phép mở bán theo luật định nhưng một số doanh nghiệp đã tiến hành huy động vốn thông qua ký kết các loại hợp đồng như là hợp đồng hứa mua, hứa bán, hợp đồng góp vốn?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, các hợp đồng hứa mua, hứa bán chính là đang lách Luật Đất đai. Luật Đất đai quy định khi nào đưa sản phẩm bất động sản ra thị trường là khi đã có quy hoạch, có hạ tầng hay đầu tư xong nền móng… và dự án đó phải trả xong nghĩa vụ tài chính.

Vấn đề rủi ro ở đây là sẽ có những nhà đầu tư không thật, làm những dự án “ma” không có quy hoạch, không có phê duyệt, đất chưa chuyển mục đích, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa hoàn thành các nghĩa vụ khác thì đã muốn đưa ra thị trường để thu hút nguồn vốn.

Trong Luật Đất đai không quy định về vấn đề hứa bán, hứa mua và hợp đồng. Trong luật dân sự không cấm, mà đã không cấm, để hạn chế rủi ro thì phải tìm căn cứ để giải quyết.

Theo Bộ trưởng, để giải quyết căn cơ vấn đề này phải công khai tất cả quy hoạch. Còn việc thu hút đầu tư sau khi người ta biết chắc chắn là sẽ không có rủi ro, dự án là có thật thì những thỏa thuận mang tính chất thỏa thuận dân sự thì hoàn toàn có thể.

Một số quy định về trình tự, thủ tục đấu giá cần chặt chẽ hơn

Tham gia giải trình những vấn đề liên quan, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nhấn mạnh, đấu giá tài sản là giao dịch mua bán hết sức bình thường và phổ quát trong nền kinh tế thị trường.

Bộ trưởng Lê Thành Long phát biểu giải trình thêm tại phiên chất vấn. (Ảnh: QH)

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Luật Đấu giá thì quy định về trình tự, thủ tục và những nguyên tắc chung nhất của đấu giá, còn nội dung thì theo pháp luật chuyên ngành.

“Chẳng hạn như đấu giá tần số viễn thông là theo Luật Tần số viễn thông, các vấn đề liên quan đến sử dụng đất thuộc nhánh pháp luật về đất đai, giao dịch bảo đảm thì theo giao dịch bảo đảm hoặc theo thi hành án dân sự. Tổng hợp lại trên dưới 20 loại tài sản quy định để bán đấu giá thì cũng chừng ấy các luật khác nhau”, Bộ trưởng Lê Thành Long thông tin.

Nói về vụ đấu giá tại Thủ Thiêm, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho rằng “phát hiện được dấu hiệu bất bình thường, có thể chứng minh được, báo cáo Quốc hội là chúng ta cứ xử lý và theo tôi khung pháp luật hiện hành, quy định hiện hành cũng tương đối đầy đủ".

Bộ trưởng Tư pháp cho biết, về giải pháp, cần tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị 40 và các Công điện của Thủ tướng Chính phủ về đấu giá tài sản. Về một số vấn đề về trình tự, thủ tục thì cần quy định một cách chặt chẽ hơn trong Luật Đấu giá tài sản và rà soát lại các quy định về tiền đặt cọc, các khoản tiền thu có liên quan trong pháp luật về đất đai.