Bản hùng ca viết bằng ý chí

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Phó Trưởng ban Chỉ đạo Hội thảo cho biết: Sớm đoán bắt được âm mưu của đế quốc Mỹ sẽ leo thang đánh phá trở lại toàn miền Bắc với mức độ ác liệt hơn và có nhiều khả năng chúng sử dụng máy bay chiến lược B-52 đánh phá ồ ạt vào Hà Nội, Hải Phòng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam giao nhiệm vụ cho Quân chủng Phòng không - Không quân là lực lượng chủ yếu, tập trung mọi khả năng tiêu diệt máy bay B-52.

Lực lượng phòng không tiến hành đánh pháo đài bay- B52 những ngày Hà Nội mùa đông năm 1972. Ảnh: TTXVN

Ngày 24/11/1972, kế hoạch phòng không đánh trả cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B-52 được Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam phê chuẩn, trong đó xác định: Tập trung cao nhất lực lượng bảo vệ Hà Nội, Hải Phòng, với đối tượng tác chiến chủ yếu là máy bay B-52 và quyết tâm bắn rơi B-52 tại chỗ. Các trung đoàn tên lửa sử dụng 2 đến 3 tiểu đoàn bố trí đội hình đánh máy bay địch bao gồm vòng trong và vòng ngoài, tập trung hỏa lực tiêu diệt B-52; các tiểu đoàn, trung đoàn pháo phòng không tập trung đánh máy bay cường kích bổ nhào và bay thấp bảo vệ các mục tiêu trọng điểm và trận địa tên lửa...; không quân sử dụng lực lượng nhỏ, bí mật, bất ngờ đánh từ phía sau, bên sườn và chặn đánh máy bay B-52 ngoài vùng hỏa lực của tên lửa và pháo phòng không; các đơn vị rađa sử dụng hỗn hợp các loại máy, kết hợp tuyến ngoài và tuyến trong phát hiện mục tiêu từ sớm, từ xa, thông báo nhanh, chuẩn xác, bảo đảm dẫn đường cho không quân ta cất cánh đánh B-52; các đơn vị dân quân tự vệ tập trung đánh máy bay bay thấp, theo dõi bắt phi công Mỹ nhảy dù khi máy bay bị bắn rơi...

Lực lượng tham gia chiến dịch gồm: 6 trung đoàn tên lửa phòng không, 4 trung đoàn không quân tiêm kích, 16 trung đoàn và 22 tiểu đoàn pháo phòng không, 4 trung đoàn rađa, 346 đơn vị pháo và súng máy phòng không của bộ đội địa phương và dân quân tự vệ. Chiến dịch do Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân tổ chức, chỉ huy.

Với sự chuẩn bị tích cực, chủ động và tinh thần, ý chí quyết tâm cao, sau 12 ngày đêm với 2 đợt chiến đấu, lực lượng phòng không - không quân cùng với quân dân Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh, thành miền Bắc đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B-52, 5 máy bay F-111, bắt nhiều phi công Mỹ. Bị tổn thất nặng nề, không đạt được mục đích đề ra, ngày 30 tháng 12 năm 1972, Tổng thống Mỹ R. Nixon buộc phải tuyên bố ngừng ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra và đề nghị Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tiếp tục đàm phán. Ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris được ký kết, Mỹ buộc phải rút hết quân viễn chinh, quân đồng minh về nước.

Trong tổng số gần 700 đại biểu dự hội thảo, có hơn 20 đại biểu là nhân chứng lịch sử, trực tiếp tham gia chiến dịch phòng không 12 ngày đêm và lập nên chiến công vang dội. Nhớ về Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không 1972”, Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Phiệt, nguyên Phó Tư lệnh về Chính trị Quân chủng Phòng không - Không quân nhớ lại: “Cuối tháng 10/1972, trong hội nghị rút kinh nghiệm của bộ đội tên lửa được tổ chức tại Sư đoàn Phòng không 361, gồm kíp trắc thủ, sĩ quan điều khiển, tiểu đoàn trưởng, trung đoàn trưởng tên lửa, các trợ lý chủ chốt quân chủng, sư đoàn, trung đoàn, các kíp chiến đấu thảo luận, tranh luận theo đề dẫn của cơ quan tham mưu quân chủng rất sôi nổi, tâm huyết, có quyết tâm cao. Họ mang cả những tâm tư, tình cảm, những vướng mắc từ lâu để cùng nhau chia sẻ, giải quyết cách đánh B-52. Để rồi, trong chiến dịch, Bộ đội Tên lửa đã đánh 192 trận, tiêu diệt 36/81 máy bay các loại, trong đó có 29 máy bay B-52 (chiếm 85,3% số máy bay B-52 bị tiêu diệt trong chiến dịch)”.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Đại tướng Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam nhận định, chiến công trên bầu trời Hà Nội là kết quả của Chiến dịch Phòng không Hà Nội-Hải Phòng, đánh bại cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai, buộc chính quyền Mỹ phải ngừng ném bom đánh phá miền Bắc, ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, rút hết quân viễn chinh về nước; tạo nên bước ngoặt lịch sử để quân và dân ta đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đi tới thắng lợi hoàn toàn.

Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” thể hiện khí phách bất khuất, là bản hùng ca được viết bằng bản lĩnh, ý chí, trí tuệ và sức mạnh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh; kiên quyết, kiên cường chiến đấu vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất non sông gấm vóc. Đó cũng là minh chứng hùng hồn cho dự đoán thiên tài của Bác Hồ: Sớm muộn gì rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B-52 ra đánh Hà Nội, rồi có thua nó mới chịu thua... Ở Việt Nam, Mỹ nhất định thua, nhưng nó chỉ chịu thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội.

“Nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng tinh thần Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” luôn thôi thúc quân và dân ta tiến lên giành những thắng lợi to lớn hơn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những bài học được đúc rút từ chiến thắng lịch sử 50 năm trước luôn được vận dụng sáng tạo và phát huy trong điều kiện mới; thực sự trở thành nguồn động lực tinh thần để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nỗ lực, phấn đấu không ngừng, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam”, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam khẳng định./.