Âm nhạc bác học: Đích còn xa lắm

Nhọc nhằn tìm thính giả ...

Để có được một buổi hòa nhạc hoàn thiện gửi đến khán giả, các nghệ sĩ phải đầu tư kỹ lưỡng, công phu cả về chuyên môn lẫn kinh phí. Mặc dù được quảng bá rầm rộ, với sự góp mặt của những nghệ sĩ tên tuổi nhưng những đêm nhạc giao hưởng thính phòng vẫn vắng người thưởng thức. Công chúng bây giờ, đặc biệt là giới trẻ thường chạy theo những dòng nhạc thị trường, dễ nghe, dễ hiểu. Họ có thể bỏ ra hàng triệu đồng để đi xem live show nhạc trẻ, nhưng lại không muốn bỏ ra dù chỉ vài trăm nghìn đồng để đi nghe nhạc giao hưởng thính phòng.

Lý giải về điều này, nhạc sĩ Huy Hùng – người đam mê và có nhiều sáng tác cho thể loại nhạc này cho rằng: “Hiện nay, số lượng người đến nghe nhạc giao hưởng hay còn gọi là khí nhạc rất ít. Đối với đa số người nghe thì âm nhạc cổ điển và nhạc giao hưởng rất khó nghe, đòi hỏi người nghe am hiểu về âm nhạc, có một trình độ âm nhạc nhất định, phải có đam mê. Còn với nhạc nhẹ thì dễ nghe và dễ thuộc nên họ có thể hát lại chỉ sau một vài lần nghe ca khúc đó.”

Theo nhạc sĩ Huy Hùng, để viết một ca khúc nhạc nhẹ, đôi khi chỉ cần cảm xúc bất chợt thì có thể viết và hoàn thành ca khúc đó trong vòng vài tiếng đồng hồ, thậm chí có thể nhanh hơn. Còn với khí nhạc thì người sáng tác cần phải có trình độ âm nhạc nhất định: nắm vững hoà âm, phối khí, tính năng nhạc cụ, hình thức âm nhạc, phân tích tác phẩm, tay đàn Piano tốt, được đào tạo bài bản trong môi trường chuyên nghiệp một thời gian dài. Để hoàn thành được một tác phẩm chất lượng về khí nhạc thì họ phải dành thời gian từ 2, 3 tháng đến 1 năm. Bên cạnh đó, chi phí để trình diễn một tác phẩm khí nhạc rất tốn kém, có khi lên đến cả trăm triệu đồng. Chính điều này khiến nhiều sinh viên thi đầu vào ít dần, bởi một lẽ, ngoài đam mê và sở thích thì họ còn phải tính đến điều kiện kinh tế để có thể theo đuổi nó.

Kén nhưng cần

Nhiều nghệ sĩ cho rằng, trước khi than trách sự thờ ơ của khán giả cần phải xem lại sự định hướng, giáo dục. Từ trước đến nay, khí nhạc chưa được chú trọng, ngay cả trong đào tạo. Bên cạnh đó, các phương tiện truyền thông chỉ phổ cập nhạc thị trường mà không nhắc đến khí nhạc. Vì vậy việc tiếp cận với thể loại âm nhạc bác học này còn là điều xa vời đối với công chúng. Tuy nền âm nhạc nước nhà có khá nhiều nhà soạn nhạc nổi tiếng nhưng lại thiếu một lượng lớn người thưởng thức.

Cái đích đưa  nhạc giao hưởng thính phòng đến gần hơn với công chúng vẫn còn xa

Festival âm nhạc mới Á – Âu lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam vừa qua được giới phê bình đánh giá cao. Festival này là sự hội tụ của 200 nhạc sĩ đến từ 30 quốc gia đã mang đến một bữa tiệc âm nhạc thịnh soạn cho khán giả với gần 100 tác phẩm ở nhiều thể loại, hình thức khác nhau như giao hưởng, thính phòng, dân gian, dân tộc, nhạc kịch, vũ kịch, hợp xướng… Đây cũng là lần đầu tiên khán giả Việt Nam được thưởng thức miễn phí những tác phẩm của các nhạc sĩ trẻ nước nhà như Vũ Nhật Tân, Nguyễn Ngọc Tú, Nguyễn Minh Nhật… Dòng nhạc tưởng chừng kén người nghe nhưng đã thu hút khán giả đến thưởng thức chật kín các phòng hòa nhạc.

Một Festival âm nhạc thành công kèm sự ủng hộ nhiệt tình từ công chúng nghe nhạc là tín hiệu vui cho nhạc giao hưởng thính phòng Việt Nam. Tuy nhiên việc tạo nguồn, đưa khán giả đặc biệt là giới trẻ tiếp cận gần hơn với khí nhạc vẫn còn là chặng đường nhiều gian nan.

Nguyễn Hoài