Tiền lương, thu nhập và sức mua xã hội

(LĐTĐ) Cuối cùng thì ngày 11/7/2019 vừa qua, Hội đồng tiền lương quốc gia đã thống nhất phương án mức lương tối thiểu vùng năm 2020 sẽ tăng 5,5 % so với mức lương năm 2019.
tien luong thu nhap va suc mua xa hoi Gia nhập Công ước số 98 ILO góp phần nâng cao năng suất lao động và thu nhập
tien luong thu nhap va suc mua xa hoi Nâng cao giá trị sản xuất, kinh doanh, đảm bảo tốt hơn điều kiện làm việc và thu nhập
tien luong thu nhap va suc mua xa hoi Giá trị xuất khẩu lớn, lương - thu nhập vẫn thấp

Tạm hài lòng

Đại diện của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam nói: “Mong muốn của người lao động và tổ chức công đoàn lớn hơn mức 5,5%, tuy nhiên vì muốn chia sẻ với doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh để có điều kiện tiếp tục chăm lo cho người lao động, vì vậy chúng tôi tạm hài lòng”.

Được tin này, hàng chục triệu công nhân lao động cả nước hết sức vui mừng vì sẽ có thêm một khoản thu nhập trong năm tới.

tien luong thu nhap va suc mua xa hoi
Năm 2020 mức lương tối thiểu vùng sẽ tăng thêm 5,5% so với mức lương tối thiểu vùng năm 2019

Tuy nhiên đằng sau câu chuyện tăng lương tối thiểu này cũng còn nhiều vấn đề phải bàn. Tiền lương và thu nhập của người lao động có liên quan hữu cơ với nhiều mặt của đời sống kinh tế xã hội, đời sống tiêu dùng. Tùy theo mức trượt giá hàng năm, nhiều năm qua người lao động đều đặn được tăng lương bình quân từ 5% - 6%/năm song nếu lạm phát thực tế tăng nhanh hơn tiền lương thì việc tăng hàng năm này không còn nhiều ý nghĩa nữa.

Ở nước ta, đầu tư xã hội, xuất khẩu và tiêu dùng nội địa là 3 trụ cột quan trọng góp phần phát triển kinh tế xã hội. Riêng về tiêu dùng nội địa, có ý nghĩa hai mặt khi vừa góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển, vừa cải thiện đời sống người lao động. Tổng mức lưu chuyển hàng hóa và dịch vụ, tiêu dùng xã hội 6 tháng đầu năm 2019 đạt mức tăng trưởng 11,5% so với cùng kì năm trước.

Đó là một điểm đáng phấn khởi, tuy nhiên chúng ta chưa thể bằng lòng với việc nâng lương để cải thiện đời sống theo định kì hàng năm như hiện nay cũng như mức tăng trưởng của tiêu dùng xã hội hàng năm vẫn còn khiêm tốn.

Theo đánh giá của Ban Quan hệ lao động - Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam: “Hiện 69% công nhân lao động không có đủ tiền để trang trải cho sinh hoạt của mình, 31% nói họ không tiết kiệm được gì từ tiền lương”. Qua số liệu trên có thể khẳng định rằng, phần lớn người lao động hiện nay đều có mức lương dưới mức chuẩn để đủ sống, họ đang phải vật lộn với công việc để nuôi sống bản thân và gia đình.

Nhiều người rơi vào vòng xoáy nợ nần, sống nghèo nàn, không có điều kiện chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình. Không đủ điều kiện chi trả học hành cho con cái, nhìn rộng ra các nước khác cho ta thấy, mức lương tối thiểu trung bình của Việt Nam là 3,34 triệu đồng, chỉ bằng 37% mức lương sàn châu Á và bằng 64% mức lương của Liên minh Lương đủ sống toàn cầu tính cho Việt Nam. Do vậy công nhân lao động buộc phải làm thêm giờ để tăng thu nhập từ 11-16% hàng tháng, mặc dù họ không muốn làm thêm.

Trong khi đó, công nhân khi đi chợ chủ yếu mua mớ rau, đậu phụ… ở các chợ dân sinh, nơi đó giá cả dễ chịu hơn song cũng rất nhiều rủi ro về chất lượng hàng hóa và thực phẩm. Sống trong nhà trọ không đảm bảo những điều kiện tối thiểu để duy trì sức khỏe dài lâu cho mình và gia đình, họ mua sắm quần áo rẻ tiền, kém chất lượng để dùng, từ thu nhập còn khó khăn, nhiều người không có tiền dự phòng cho những lúc ốm đau, hoạn nạn xẩy ra. Hầu như ít được đi vui chơi và chi tiêu cho giải trí công cộng.

Trên thực tế hiện nay cũng có một số người lao động được may mắn làm việc ở một số doanh nghiệp có sức mạnh về nhiều mặt nên đời sống thu nhập có khá hơn các khu vực khác. Tuy nhiên, những may mắn này không phải là phổ biến.

Sức mua sẽ được cải thiện?

Xét về sức mua xã hội, yếu tố cầu của nền kinh tế cho ta thấy, nếu được quan tâm đúng mức, đảm bảo được mức sống tối thiểu thì chắc chắn sức mua ở thị trường nội địa Việt Nam sẽ được cải thiện, không phải 10% - 11% như bình quân hiện nay mà có thể đạt mức tăng từ 14% - 15% hàng năm. Một khi tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ được cải thiện thì sản xuất có cơ hội mở rộng và ngày càng phát triển. Đây là mối quan hệ hữu cơ và rất biện chứng giữa tiền lương, thu nhập và sản xuất tiêu dùng xã hội.

Ở nước ta về lâu dài, người lao động cần được đãi ngộ theo xu hướng ngày càng được cải thiện, trước hết là được bù đắp để tái sản xuất giản đơn cho bản thân mình. Nếu chúng ta kéo dài tình trạng như hiện nay mà tiền lương thu nhập không đủ sống tối thiểu, sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy cho bản thân và gia đình họ đồng thời cho cả xã hội. Sức khỏe họ ngày càng giảm sút và phải dừng lao động khi còn đang ở độ tuổi làm việc. Nghĩ sâu xa hơn, đó là những gia đình này sẽ không sinh ra những đứa con khỏe mạnh cho sự nghiệp công nghiệp hóa đất nước.

Chính vì vậy, phải đặt ra một cách nghiêm túc việc đảm bảo tiền lương và thu nhập cho những thành viên lao động trong xã hội, nếu được quan tâm đúng mức chắc chắn họ sẽ có đủ sức sáng tạo, nhiều sáng kiến sẽ được nảy sinh.

Trong khi đó, lập luận của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) trong Hội đồng tiền lương về việc: “Nếu tăng lương quá nhanh thì sẽ ảnh hưởng tới giá thành sản xuất các sản phẩm, làm suy giảm sự cạnh tranh” vì vậy VCCI chỉ đề nghị tăng 3% lương, khác xa với mức 8% mà Tổ chức Công đoàn Việt Nam đề nghị.

Suy nghĩ đó có phần đúng nhưng chưa thật đầy đủ bởi vì: Nếu lương và thu nhập của người công nhân không đủ sống tối thiểu thì lâu dài lấy đâu ra đội ngũ lao động cường tráng để làm việc trong các doanh nghiệp. Sức lao động là một loại hàng hóa đặc biệt, cần phải được coi trọng và đối xử đặc biệt. Tổ chức Công đoàn Việt Nam – đại diện cho công nhân và lao động cần phải có những chính kiến rõ ràng để bảo vệ lợi ích tối thiểu cho người lao động.

Các chính sách và luật pháp có liên quan đến công nhân và lao động được ban hành cần chặt chẽ minh bạch. Theo hướng tạo điều kiện cho công nhân và giới chủ doanh nghiệp có những thương lượng bàn bạc một cách thấu đáo và hợp lý, hợp pháp để vừa có lợi cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, vừa quan tâm đến đời sống người lao động một cách thỏa đáng.

Nghị quyết 27 của BCH TW khóa XII đã ghi rõ: “Đến năm 2020, mức lương tối thiểu phải đảm bảo mức sống tối thiểu của bản thân họ và gia đình” Vấn đề ở đây là tìm những giải pháp thực hiện mục tiêu của Đảng ta trong thời gian tới một cách sớm nhất để chăm lo một “nguồn vốn” quý nhất của mọi thời kì của một xã hội phát triển và văn minh, cũng chính là đáp ứng lòng mong mỏi của công nhân và lao động cả nước hiện nay và trong tương lai.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

10 sự kiện nổi bật của ngành khoa học và công nghệ năm 2024

10 sự kiện nổi bật của ngành khoa học và công nghệ năm 2024

(LĐTĐ) Năm 2024, ngành khoa học và công nghệ Việt Nam có nhiều sự kiện, dự án và sáng kiến đột phá góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và đổi mới sáng tạo.
Về nơi "xứ sở nhà thờ" mùa Giáng sinh

Về nơi "xứ sở nhà thờ" mùa Giáng sinh

(LĐTĐ) Mùa Giáng sinh đang đến gần, không khí lễ hội tràn ngập khắp nơi, đặc biệt là tại các nhà thờ Công giáo. Nam Định - vùng đất được mệnh danh là “xứ sở của nhà thờ” - những ngày này càng thêm lộng lẫy với sắc màu rực rỡ, hứa hẹn trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách muốn tận hưởng một mùa Noel đặc biệt.
Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động của Mặt trận theo phương châm hướng về cơ sở

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động của Mặt trận theo phương châm hướng về cơ sở

(LĐTĐ) Ngày 23/12, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị lần thứ hai, khóa XVIII, nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Ba cựu Phó Giám đốc sở hầu tòa trong vụ "chuyến bay giải cứu" giai đoạn 2

Ba cựu Phó Giám đốc sở hầu tòa trong vụ "chuyến bay giải cứu" giai đoạn 2

(LĐTĐ) Ngày mai (24/12), Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm các bị cáo trong vụ án "chuyến bay giải cứu" giai đoạn 2. Trong số 17 bị cáo, 3 cựu Phó Giám đốc sở ở tỉnh Thái Nguyên và Quảng Nam bị cáo buộc nhiều lần nhận tiền để giúp doanh nghiệp xin chủ trương cách ly y tế.
97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

(LĐTĐ) 97 đề tài xuất sắc nhất đã được chọn tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học năm học 2024 - 2025. Các đề tài dự thi ở 4 nhóm lĩnh vực gồm: Vật lí - kỹ thuật cơ khí - phần mềm hệ thống; hóa học; sinh - y - môi trường; khoa học xã hội - hành vi.
Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

(LĐTĐ) Với mục tiêu mang Tết đến cho mọi nhà, Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội đang tích cực triển khai Kế hoạch số 67 của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội, nhằm đảm bảo tất cả đoàn viên, người lao động (NLĐ) của ngành đều có một mùa Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 ấm no, đủ đầy.
“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

(LĐTĐ) Cô B.T.H (68 tuổi) đã chịu đựng tình trạng nuốt nghẹn suốt nhiều năm, dù đã thăm khám và điều trị nhiều nơi nhưng không thuyên giảm. Tuy nhiên khi đến Thu Cúc TCI, cô chỉ mất 2 tháng để chữa khỏi hoàn toàn tình trạng này.

Tin khác

Cập nhật giá vàng, tỷ giá sáng 23/12: Vàng nhẫn diễn biến lạ, tỷ giá USD tăng "nóng"

Cập nhật giá vàng, tỷ giá sáng 23/12: Vàng nhẫn diễn biến lạ, tỷ giá USD tăng "nóng"

(LĐTĐ) Giá vàng nhẫn sau một tuần biến động có giá bán ra bằng vàng miếng SJC, tuy nhiên giá mua vào vàng nhẫn cao hơn vàng miếng. Dù có nhiều nhận định tích cực, một số chuyên gia cho rằng giá vàng vẫn có khả năng giảm nhẹ trong ngắn hạn. Thị trường cũng ghi nhận tỷ giá USD tiếp tục tăng "nóng".
Giá xăng dầu hôm nay (23/12): Giá dầu thế giới đầu tuần bật tăng

Giá xăng dầu hôm nay (23/12): Giá dầu thế giới đầu tuần bật tăng

(LĐTĐ) Hôm nay (23/12), giá dầu WTI và Brent trên thị trường thế giới tăng nhẹ trong phiên giao dịch. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 69,58 USD/thùng, tăng 0,12%; giá dầu Brent ở mốc 72,98 USD/thùng, tăng 0,08%.
Hôm nay (21/12): Giá vàng thế giới bật tăng trở lại

Hôm nay (21/12): Giá vàng thế giới bật tăng trở lại

(LĐTĐ) Sáng 21/12, giá vàng thế giới bật tăng trở lại sau phiên giảm sâu. Giá vàng trong nước phục hồi nhẹ sau 2 ngày giảm mạnh.
Tỷ giá USD hôm nay (21/12): Đồng USD giảm nhẹ

Tỷ giá USD hôm nay (21/12): Đồng USD giảm nhẹ

(LĐTĐ) Hôm nay (21/12), Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD tăng 20 đồng, hiện ở mức 24.324 đồng. Trong khi đó, trên thị trường Mỹ, chỉ số US Dollar Index (DXY) đo lường biến động đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt giảm 0,59%, hiện ở mức 107,82.
Giá xăng dầu hôm nay (21/12): Giá dầu thế giới quay đầu bật tăng

Giá xăng dầu hôm nay (21/12): Giá dầu thế giới quay đầu bật tăng

(LĐTĐ) Hôm nay (21/12), giá dầu thế giới quay đầu bật tăng trước thông tin lạm phát tại Mỹ hạ nhiệt đúng như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) mong muốn, làm dấy lên hy vọng Fed sẽ điều chỉnh lộ trình cắt giảm lãi suất dự kiến vào năm 2025. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 69,50 USD/thùng, tăng 0,19%, giá dầu Brent ở mốc 72,92 USD/thùng, tăng 0,07%.
Ngày đông, ngô khoai nướng đắt hàng

Ngày đông, ngô khoai nướng đắt hàng

(LĐTĐ) Thời tiết lạnh giá khiến nhiều hàng quán vắng khách hơn thường ngày, nhưng cũng có những món ăn nhờ ngày đông mà trở nên đắt hàng hơn bình thường, những thức quà đông mang tên ngô, khoai nướng.
Ngày hôm nay (20/12): Giá xăng dầu thế giới giảm, trong nước tăng mạnh

Ngày hôm nay (20/12): Giá xăng dầu thế giới giảm, trong nước tăng mạnh

(LĐTĐ) Hôm nay (20/12) giá xăng dầu thế giới giảm khi triển vọng kinh tế ảm đạm làm tăng thêm lo ngại về tình trạng cung vượt quá cầu. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 69,85 USD/thùng, giảm 1,03%, giá dầu Brent ở mốc 72,66 USD/thùng, giảm 1,02%. Trong nước vừa được điều chỉnh tăng đáng kể từ phiên ngày 19/12, đánh dấu lần tăng giá thứ 20 kể từ đầu năm 2024.
Tỷ giá USD hôm nay (20/12): Đồng USD tăng "nóng"

Tỷ giá USD hôm nay (20/12): Đồng USD tăng "nóng"

(LĐTĐ) Hôm nay (20/12), tỷ giá trung tâm tăng mạnh, lập kỷ lục mới. Ngân hàng Nhà nước bán ngoại tệ, phát hành tín phiếu để hạ nhiệt tỷ giá.
Giá vàng hôm nay (20/12): Giá vàng thế giới và vàng trong nước cùng lao dốc

Giá vàng hôm nay (20/12): Giá vàng thế giới và vàng trong nước cùng lao dốc

(LĐTĐ) Giá vàng thế giới giảm xuống mức thấp nhất tháng. Giá vàng trong nước cũng theo đà lao dốc, đồng loạt giảm cả triệu đồng mỗi lượng. Qua đó cho thấy thị trường vàng đang dần bớt “nóng” và ổn định hơn.
Giá vàng lấy lại đà tăng sau động thái của Fed

Giá vàng lấy lại đà tăng sau động thái của Fed

(LĐTĐ) Chiều nay (19/12), giá vàng tại thị trường châu Á đã lấy lại đà tăng sau khi giảm xuống mức thấp nhất trong một tháng vào sáng nay khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) bóng gió về khả năng tốc độ cắt giảm lãi suất sẽ chậm lại vào năm tới.
Xem thêm
Phiên bản di động