“Rét nàng Bân” lại nhớ cố nhà thơ Quang Huy

Năm nay, rét muộn kéo dài hàng tuần. Trời đang nắng ấm bỗng đổ gió lạnh thấu da. Bà hàng xóm cạnh nhà tôi chừng như liên tưởng đến cái rét nàng Bân liền hỏi tôi cặn kẽ về sự tích cái rét trái mùa này.
ret nang ban lai nho co nha tho quang huy Hà Nội vẫn còn nắng 3 ngày tới trước khi chuyển rét
ret nang ban lai nho co nha tho quang huy Không khí lạnh liên tục bổ sung, miền Bắc chỉ ấm dần từ 26 Tết

Chuyện trò với bà hàng xóm, tôi bỗng miên man liên tưởng nhớ về Nhà thơ Quang Huy - một trong những tác giả đã viết bài thơ “Rét nàng Bân” vào những năm đầu thập niên 60.

ret nang ban lai nho co nha tho quang huy
Cố nhà thơ Quang Huy (19/2/2015- 19/2/2017) ảnh nguồn Internet

Hồi đó, tôi đang là chiến sỹ pháo cao xạ thuộc Trung đoàn 280-Đơn vị anh hùng bấy giờ đóng tại Vinh - Bến Thủy. Qua một số bài ca dao đầu tay tôi sáng tác, trước khi gửi ra các báo Trung ương như Văn nghệ Quân đội mà chủ yếu là Phòng không -Không quân tôi mạnh dạn gửi trước đến Phòng văn nghệ (Ty Văn hóa Nghệ An ) .

Và cũng từ đây tôi biết nhà thơ Quang Huy. Rồi anh viết thư cho tôi, khuyến khích tôi sáng tác thơ và ngỏ ý giới thiệu tôi vào Tổ sáng tác Văn nghệ, Ty Văn hóa Nghệ An. Và rồi, tôi được kết nạp vào tổ chức văn nghệ đầu tiên này. Cũng từ đó tôi quen biết các cố nhà thơ Minh Huệ, Trần Hữu Thung, Hồ Khải Đại, Xuân Tiếu, nhà viết kịch Nguyễn Trung Phong, rồi các anh nay là nhà văn Hồng Nhu, nhà thơ Dương Huy…

Điều bất ngờ đến với tôi là trong cuộc thi sáng tác về chủ đề “Đất vàng”của Nghệ An năm 1964 tôi vinh dự đạt giải nhất về thơ với bài “Mở quê hương” và giải 3 về chùm ca dao. Ngay sau trận đầu 5-8-1964 chiến đấu với không quân Mỹ tại Vinh, tôi được anh chọn bài thơ của mình “Hãy tin ở chúng tôi” in trong tập "Trận đầu".

Chiến đấu tại Vinh, Bến Thuỷ, Nghi Xuân mấy trận tiếp tôi cùng đơn vị chuyển quân ra huấn luyện và chiến đấu ở các tỉnh phía Bắc.Trong một lần tôi được nghỉ phép đột xuất 3 ngày vì chị gái ốm nặng sắp qua đời. Xuống ga Vinh,tôi vội tạt vào cơ quan Ty Văn hoá thăm nhà thơ Quang Huy và các anh chị quen biết.

Anh Quang Huy vồn vã trò chuyện hỏi han và báo tin vui cho tôi về việc được giải rồi dẫn tôi đi nhận đầy đủ số tiền thưởng nói trên.Tôi mừng không kể xiết vì số tiền giải thưởng gần bằng 1 năm phụ cấp binh nhất của tôi lúc bấy giờ.

Tôi ao ước về nhà dùng số tiền này mua thêm thuốc cho chị gái điều trị.Tiếc thay bệnh chị nan giải nên hết phép 3 ngày tôi phải vội ra đơn vị. Đang chuẩn bị hành quân thì nhận được thư nhà gửi ra là chị gái đã qua đời sau 1 hôm tôi đi. Buồn xé lòng nhưng đành nén nỗi đau để cùng đồng đội lo nhiệm vụ.

Tính cách khó quên của anh Quang Huy là nhiệt thành, cởi mở và hóm hỉnh. Hóm hỉnh trong cách nhìn, cách nhận xét và bày tỏ chuyện trò dù là một chuyện vặt vãnh. Anh tếu táo đến cả những chuyện riêng tư của mình. Hồi đó sống trong thời bao cấp nên mọi sinh hoạt ăn uống đều chịu kham khổ.

Anh tỉnh bơ kể chuyện vui mà có lẽ bịa nhiều hơn thật:“ Bà mẹ vợ mình có một miếng thịt mỡ lợn luôn bỏ vào cái nồi đất để dành trên giàn bếp. Hễ có khách quý mới đem miếng mỡ ấy xuống quệt qua loa vào cái sanh để rán trứng gà,trứng vịt cho khỏi dính. Xong rồi bà lại cẩn thận cất lên giàn bếp".

Anh còn tếu táo kể chuyện đi mua thức ăn cho vợ là chị Sương- bấy giờ là cô giáo dạy cấp 3 Yên Thành: “Hôm đó, mình ra chợ thấy con cá chép vàng hươm tưởng là béo, bèn mua ngay vì thấy rẻ, cốt về tâng công với vợ. Nào ngờ trưa đi làm về bị vợ chê mua nhầm cá ươn. Mình chống chế phân bua là nó vừa tươi, lại béo.

Vợ bực mình liền quay vào nhà xách ngay con cá đang treo trong bếp đi ra rồi dí dí vào tận mũi mình và bảo: “Tươi đây,tươi đây !”Chao ôi, bầy ruồi nhặng vây quanh lấy mình, chết khiếp! Thế là công toi.”Không biết chuyện ấy có thật không nhưng bạn bè nghe ai cũng không thể nín được cười bởi trong cách kể dí dỏm trào lộng của anh.

Có một điều dù gian khổ đến mấy nhưng trong cách ăn mặc, nói năng giao tiếp của nhà thơ Quang Huy bao giờ cũng lịch lãm, từ tốn đến chỉn chu mà điều này ai cũng phải thừa nhận và cảm phục.

Hồi bấy giờ, hễ có bài thơ nào của anh đăng trên các ấn phẩm là tôi tìm đọc và thuộc ngay. Thơ anh viết trào dâng cảm xúc, dung dị mà sâu lắng dễ đi sâu vào tâm khảm người đọc. Chẳng hạn các bài thơ “Sim”, “Đôi mắt vườn dưa”. Có những trạng huống gần gũi mà qua thơ anh lại trở thành một khái niệm lớn lao trong tình yêu cuộc sống như bài thơ “Nhớ em” – nói về tình yêu người kỹ sư địa chất với cô công nhân xây dựng:

Anh đi tìm quặng ngọn nguồn

Nhớ em xây dựng công trường dưới xuôi.

Chiều nay nghỉ việc em ơi

Anh nhờ suối gửi mấy lời nhớ thương

Em ra gánh nước chiều hôm

Có nghe thùng nước nặng hơn mọi chiều?

Rồi trong chiến tranh chống Mỹ và sau này, anh viết khá nhiều bài thơ nổi tiếng. Chẳng hạn Mười hai cô gái Truông Bồn, Gió từ đâu, Bụi phấn , Mùa thu của em , Hư vô, Nỗi niềm Thị Nở …

Trở lại với bài thơ “Rét nàng Bân”. Bài này tôi được đọc trên một ấn phẩm mỏng của Phòng văn nghệ (Ty văn hóa Nghệ An) cũng vào những năm đầu thập niên 60. Đọc qua mấy lần là tôi đã thuộc lòng. Năm tháng qua đi với tuổi tác. Tới giờ có đến hơn 55 năm. Nghe bà hàng xóm hỏi về cái rét nàng Bân, tôi liền đọc một đoạn thơ “Rét nàng Bân” của anh để giải thích nhưng rồi tắc tịt. Bực cho trí nhớ của mình tồi và suốt đêm đó tôi trằn trọc lẩm nhẩm đánh thức trí nhớ lại từng câu.

Sáng hôm sau ngồi trên máy tính tôi cố lần trên mạng nhưng đều vô ích bởi thời đó làm gì đã có internet để lưu giữ. Sách báo bấy giờ còn in bằng ti-pô. Vậy là tôi đành lẩm nhẩm hoài để cố nhớ lại.Và rồi dần dà câu này đánh thức câu kia. Cuối cùng gần hai ngày sau, bài thơ “Rét nàng Bân” của Nhà thơ Quang Huy viết năm đó được hoàn chỉnh trong trí nhớ tôi. Vì chưa có dịp ra thăm hỏi chị Sương nên tôi cũng không rõ trong tàng thư gia đình còn có còn lưu giữ về bài thơ này không ?

Nhận thấy đây là một tác phẩm thơ giúp ích cho người đọc dễ hiểu sự tích về cái rét trái mùa theo cách dân gian nên tôi mượn phép chị Sương- vợ nhà thơ quá cố chép ra đây bài thơ để mọi người thưởng thức. Cũng là nén tâm nhang của tôi tưởng nhớ người anh quá cố đáng kính trọng:

ret nang ban lai nho co nha tho quang huy
Minh hoạ (nguồn Internet)

RÉT NÀNG BÂN

Quang Huy

Ngày xưa, chuyện cũ, lâu rồi

Có cô thôn nữ đẹp người, đẹp duyên

Lấy chồng vào độ trăng lên

Yêu chồng nhưng vụng đường kim chiều chồng

Cúc vàng héo rụng từng bông

Heo may chợt gõ cửa phòng một đêm

Giật mình tỉnh giấc mơ êm

Rung rung gió thổi hàng hiên lạnh lùng

Nửa đêm nghe tiếng gió lồng

Vội vàng may áo cho chồng yêu thương.

Bàn tay giá lạnh canh trường

Tơ vương mấy mối, sầu vương mấy hàng

Đêm sang rồi lại đêm sang

Phòng the đã ngập lá vàng tả tơi

Đường kim mũi chỉ rối bời

Mà sao chẳng được ai người giúp cho

Tháng ngày giục vội thoi đưa

Áo may vừa trọn trời vừa hết đông

Cô nàng ngồi tựa bên song

Buồn riêng trên cặp má hồng dần phai.

Xuân về cho thắm hoa mai

Gió Nam quen mấy dặm dài thổi mau

Nắng chiều đốt cháy hàng cau

Để thương, để nhớ, để sầu cho ai

Tiếc công may mấy tháng trời

Áo không tặng được cho người yêu thân

Lệ tràn ướt đẫm vành khăn

Cô nàng khóc suốt mầy tuần chưa thôi

Một chiều gió giục mây trôi

Vẳng nghe đâu đó tiếng người khóc than

Trời rằng: nay dưới trần gian

Có ai đành chịu dở dang sự tình ?

Gió thưa lên với Thiên đình:

Nàng Bân vốn tiếng đẹp xinh nhất vùng

Buồn cho cô gái thương chồng

Áo may vừa trọn thì đông vừa tàn…

Gió đâu bỗng nổi khắp làng

Phòng the chợt lạnh, lá vàng chợt bay

Cảm lòng cô gái vụng may

Trời cho cái rét giữa ngày nắng lên

Heo may trút sạch ưu phiền

Cho tình đằm thắm cho duyên mặn nồng

Nàng Bân trao áo cho chồng

Đường kim trao cả tấm lòng thương nhau.

Rồi từ độ ấy về sau

Mỗi năm lại nhớ lòng nhau một lần

Trời làm cái rét nàng Bân

Heo may trở lạnh phòng xuân ba ngày

Lá vàng lớp lớp tung bay

Cho ai xâu chỉ ngồi may áo chồng.

---------------------------------------------------------------

Lập Xuân, Đinh Dậu 2017

Dân Trí

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Luật Thủ đô năm 2024: Những đột phá trong phát triển văn hóa, thể thao và du lịch

Luật Thủ đô năm 2024: Những đột phá trong phát triển văn hóa, thể thao và du lịch

(LĐTĐ) Một trong những điểm nổi bật của Luật Thủ đô 2024 là các quy định về phát triển văn hóa, thể thao và du lịch được quy định tại Điều 21. Điều này thể hiện rõ mục tiêu xây dựng và phát triển Thủ đô trở thành "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", đồng thời là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hoá của cả nước.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Việt Nam phấn đấu top 3 ASEAN về đổi mới sáng tạo toàn cầu

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Việt Nam phấn đấu top 3 ASEAN về đổi mới sáng tạo toàn cầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho rằng, bên cạnh việc chú trọng đào tạo nhân lực đại trà, thì phải chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao gắn liền với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Phấn đấu đến cuối năm 2025, Việt Nam phải nằm trong top 3 các nước dẫn đầu ASEAN về đổi mới sáng tạo toàn cầu.
Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

(LĐTĐ) Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024 sẽ được tổ chức từ ngày 29/11 đến hết ngày 1/12/2024, tại Công viên Thống Nhất, với nhiều hoạt động hấp dẫn, qua đó, tăng cường giới thiệu, quảng bá các sản phẩm văn hóa ẩm thực, làng nghề truyền thống địa phương
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói về việc học sinh thi vào lớp 10

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói về việc học sinh thi vào lớp 10

(LĐTĐ) Giải trình, làm rõ một số vấn đề tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, chiều 4/11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện nay học sinh phải đối mặt với sức ép rất lớn khi thi vào lớp 10. Do vậy, đã đến lúc chúng ta cần phải đánh giá một cách đầy đủ sau một thời gian triển khai Quyết định 522/QĐ-TTg 2018, mức độ phù hợp còn đến đâu, bởi đây là căn cứ mà rất nhiều địa phương dựa vào.
Lương khởi điểm của công chức chỉ đủ thuê nhà bình dân và chi tiêu tằn tiện

Lương khởi điểm của công chức chỉ đủ thuê nhà bình dân và chi tiêu tằn tiện

(LĐTĐ) Đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng, dù lương cơ sở tăng 30%, nhưng một cán bộ, công chức mới được tuyển dụng, dù xuất sắc đến đâu, lương cũng chỉ mới đủ tiền thuê nhà ở mức bình dân, và chi tiêu phải hết sức tằn tiện...
Hơn 1 triệu người đăng ký tài khoản “Công dân Thủ đô số” - iHanoi”

Hơn 1 triệu người đăng ký tài khoản “Công dân Thủ đô số” - iHanoi”

(LĐTĐ) Theo Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội, tính đến ngày 31/10, sau 4 tháng đi vào hoạt động chính thức, ứng dụng “Công dân Thủ đô số” - iHanoi đã có khoảng 14 triệu lượt người dân truy cập khai thác, sử dụng. Tổng số người dùng đăng ký tài khoản trên ứng dụng là 1.043.724.
Đưa kiến thức pháp luật đến với học sinh Thủ đô

Đưa kiến thức pháp luật đến với học sinh Thủ đô

(LĐTĐ) Thời gian qua, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong các trường học trên địa bàn thành phố Hà Nội được đặc biệt chú trọng. Bám sát đặc điểm, điều kiện địa phương, nội dung, hình thức tuyên truyền từng bước được đổi mới theo hướng ngắn gọn, dễ hiểu, sinh động và phù hợp với tâm lý, nhận thức của học sinh.

Tin khác

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

(LĐTĐ) Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024 sẽ được tổ chức từ ngày 29/11 đến hết ngày 1/12/2024, tại Công viên Thống Nhất, với nhiều hoạt động hấp dẫn, qua đó, tăng cường giới thiệu, quảng bá các sản phẩm văn hóa ẩm thực, làng nghề truyền thống địa phương
Xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài: Chỉ xây khi dự kiến thu đủ bù chi

Xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài: Chỉ xây khi dự kiến thu đủ bù chi

(LĐTĐ) Ủng hộ chủ trương xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài, tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn thành phố Hà Nội) cho rằng, phải cân nhắc thật kỹ về sự cần thiết và tính hiệu quả.
Tạp chí điện tử Tiếp thị và Gia đình ra mắt bộ nhận diện mới

Tạp chí điện tử Tiếp thị và Gia đình ra mắt bộ nhận diện mới

(LĐTĐ) Được sự cho phép của Bộ Thông tin và Truyền thông và để phụng sự độc giả được tốt hơn, từ ngày 2/11/2024, Tạp chí điện tử Tiếp thị và Gia đình chính thức ra mắt bộ nhận diện mới và thay đổi cơ cấu một số chuyên mục.
Sôi nổi Liên hoan nghệ thuật quần chúng "Hà Nội - Niềm tin và hy vọng" năm 2024

Sôi nổi Liên hoan nghệ thuật quần chúng "Hà Nội - Niềm tin và hy vọng" năm 2024

(LĐTĐ) Trong không khí hân hoan chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024) và thành công của Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029, tối 1/11, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Liên hoan Nghệ thuật quần chúng với chủ đề "Hà Nội - Niềm tin và hy vọng" năm 2024.
"Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi": Áng văn đẹp đẽ về tình yêu và nhân sinh giữa đại dịch

"Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi": Áng văn đẹp đẽ về tình yêu và nhân sinh giữa đại dịch

(LĐTĐ) Sau thành công của tiểu thuyết đầu tay "Tìm em giữa ngàn sao lấp lánh" (2021), tác giả Hồ Điệp Thanh Thanh vừa cho ra mắt tác phẩm thứ hai mang tên "Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi". Đây là một trong số ít tác phẩm văn học Việt Nam viết về đề tài đại dịch, được hoàn thành sau 3 năm ấp ủ và chắt lọc của tác giả.
Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024: Hành trình kết nối "Dòng chảy di sản"

Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024: Hành trình kết nối "Dòng chảy di sản"

(LĐTĐ) Tiếp nối thành công của hai kỳ Festival trước, Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 24/11 đến ngày 30/11/2024, tại thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư, với chủ đề "Dòng chảy di sản". Qua đó, không chỉ tôn vinh các giá trị văn hóa, lịch sử của vùng đất cố đô Hoa Lư, mà còn là cơ hội để kết nối, lan tỏa những giá trị di sản văn hóa quốc gia.
NSND Xuân Bắc được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn

NSND Xuân Bắc được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn

(LĐTĐ) Chiều 30/10, tại Hội nghị công bố quyết định về công tác cán bộ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Thứ trưởng Tạ Quang Đông đã trao quyết định bổ nhiệm NSND Nguyễn Xuân Bắc - Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam giữ chức vụ Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn theo Quyết định số 3199/QĐ-BVHTTDL.
Ấn tượng Chung kết cuộc thi nhảy hiện đại “Nhịp sống trẻ” Hà Nội năm 2024

Ấn tượng Chung kết cuộc thi nhảy hiện đại “Nhịp sống trẻ” Hà Nội năm 2024

(LĐTĐ) Chung kết xếp hạng và trao giải Cuộc thi nhảy hiện đại “Nhịp sống trẻ” Hà Nội lần thứ 2 năm 2024 đã diễn ra tại sân khấu ngoài trời Trung tâm Văn hóa thành phố Hà Nội (quận Hà Đông). Cuộc thi do Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp với Hội Sinh viên thành phố Hà Nội tổ chức.
Triển lãm Conan lần đầu tại Hà Nội, sống lại ký ức 30 năm

Triển lãm Conan lần đầu tại Hà Nội, sống lại ký ức 30 năm

(LĐTĐ) Ngày 26/10, triển lãm “30 năm đi cùng ký ức - Thám tử lừng danh Conan” đã được tổ chức tại Nhà xuất bản Kim Đồng (số 55 Quang Trung, Hà Nội). Triển lãm đã giúp người tham quan sống lại rất nhiều khoảnh khắc đáng nhớ cùng chàng thám tử nhí Conan.
Gần 200 vận động viên tranh tài tại Giải Cầu lông toàn quốc Báo Thanh tra lần thứ XIX

Gần 200 vận động viên tranh tài tại Giải Cầu lông toàn quốc Báo Thanh tra lần thứ XIX

(LĐTĐ) Ngày 26/10, tại Nhà Thi đấu Thể dục thể thao tỉnh Thái Nguyên, Báo Thanh tra tổ chức lễ khai mạc Giải Cầu lông toàn quốc Báo Thanh tra lần thứ XIX. Đây là hoạt động chào mừng kỷ niệm 79 năm ngày truyền thống vẻ vang của ngành Thanh tra Việt Nam (23/11/1945 - 23/11/2024).
Xem thêm
Phiên bản di động