Quy hoạch bãi đỗ xe ở Hà Nội: Vẫn là bài toán khó

	Có hay không sự “nương tay” của chính quyền sở tại?
	Đầu tư 96 tỷ đồng xây dựng bãi đỗ xe ngầm trong Công viên Thống Nhất
	Quy định bán chỗ để xe trong chung cư: Nhiều vấn đề cần được giải quyết

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, có nhiều lý do dẫn đến tình trạng các bãi đỗ xe được quy hoạch bị chuyển đổi. Trước hết phải kể đến, hiệu lực và sự nghiêm minh trong quản lý Nhà nước sau quy hoạch của cơ quan chức năng còn đang thiếu sót. Điều này khiến các chủ đầu tư hoặc các đối tác có liên quan, bằng cách này cách khác, đều tạo ra lý do hợp lệ để thay vì xây dựng bãi đỗ xe đã chuyển sang xây dựng các công trình khác, với những lợi ích và những mục tiêu khác.

Thứ hai, do sự tính toán của các nhà đầu tư trực tiếp xây dựng các dự án này. Chi phí xây dựng các bãi đỗ xe rất lớn, đặc biệt là bãi đỗ xe ngầm, trong khi có 2 sức ép khiến họ e ngại: Sau khi xây dựng xong, giá thu phí đỗ xe thấp so với tổng chi phí (rất cao), nên thời gian hoàn vốn sẽ rất chậm. Bên cạnh đó, cho đến nay, quản lý về bãi đỗ xe tĩnh, nổi và thô sơ rất thoáng (người ta chỉ cần chăng dây, kẻ vạch sơn là đã có thể có bãi đỗ xe với chi phí rất ít), dẫn đến sức cạnh tranh của bãi đỗ xe nổi, tĩnh sẽ cao hơn bãi đỗ xe ngầm. Và nó khiến cho các nhà đầu tư bãi đỗ xe lớn, hiện đại sẽ giảm sức cạnh tranh. Việc lựa chọn địa điểm xây bãi đỗ xe phải phù hợp, phải là nơi có nhu cầu đỗ xe rất lớn để người ta phải gửi xe. Nếu chọn đặt ở vị trí chỉ có vài chục xe gửi trong khi công suất bãi hiện đại, có sức chứa hàng nghìn xe, rõ ràng sẽ không tạo ra khả năng hoàn vốn.

Những bãi giữ xe không phép đua nhau lấn chiếm lòng đường.

Bên cạnh đó, lợi ích trực tiếp nữa liên quan đến kinh doanh của các nhà đầu tư không có. Đó là việc so sánh giữa kinh doanh bãi đỗ xe với các hình thức kinh doanh khác (ví dụ như trung tâm thương mại, hay các công trình khác phục vụ cho làm văn phòng…) thì các hình thức kinh doanh này lợi nhuận sẽ cao hơn. Cho nên, các nhà đầu tư đã tính toán, đưa ra sự điều chỉnh mục tiêu và thuyết phục bằng những công cụ khác nhau khiến mục tiêu được thay đổi. “Chúng tôi đã tham khảo ý kiến của một số người dự kiến đầu tư xây dựng công trình bãi đỗ xe ngầm. Theo họ, để xây dựng được một công trình bãi đỗ xe ngầm thường rất tốn kém, có thể  tới hàng trăm triệu đô la Mỹ. Tuy nhiên, phí giữ xe mà thành phố áp cho họ trong khoảng từ 5.000 - 10.000 đồng, đây là mức rất thấp. Như vậy, nếu để thu hồi vốn sẽ có thể mất đến 120 năm, vượt qua rất nhiều chu kỳ kinh doanh cần thiết. Con số này cho thấy sức ép tính toán lợi nhuận buộc các chủ đầu tư phải có sự điều chỉnh” – TS Phong cho biết.

Theo đại diện của Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng): Việc quy trách nhiệm không nên đặt lại nữa vì các công trình thay đổi mục đích đã hiện hữu và đưa vào sử dụng. Tốt nhất là rà soát và bổ sung quỹ đất còn thiếu. Phải điều chỉnh nội dung của quy hoạch, tìm các vị trí khác để đảm bảo khu vực đó có bao nhiêu đất đỗ xe. Nhà nước cần hỗ trợ các công trình ngoài hàng rào hoặc một phần giải phóng mặt bằng, thuế. Phải vào cuộc với doanh nghiệp để giải quyết vấn đề đỗ xe thì thời gian triển khai không quá dài. Theo tôi, chúng ta phải có một lộ trình để phấn đấu thực hiện, kêu gọi các nguồn vốn đầu tư, Nhà nước có chính sách ưu đãi riêng.

Nhiều ý kiến cho rằng, Hà Nội cần phải xử lý nghiêm tình trạng các dự án đầu tư làm bãi đỗ xe chuyển đổi mục đích. Thậm chí cần phải chấn chỉnh và thu hồi các dự án vi phạm. Bên cạnh đó, cần phải tận dụng tối đa các điểm trông giữ xe hiện có bằng cách giải phóng dứt điểm tình trạng xe vi phạm, cũ nát đang nằm đắp chiếu nhiều năm qua tại những địa chỉ trên. Về lâu dài cần phải có những biện pháp căn cơ và tổng thể mới có thể đáp ứng được nhu cầu. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lưu Đức Hải – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và phát triển hạ tầng, Tổng hội Xây dựng Việt Nam- cho rằng: Trong điều kiện quỹ đất dành cho bãi đỗ xe còn hạn hẹp, số lượng phương tiện lớn, Hà Nội cần áp dụng mô hình điểm đỗ xe nhiều tầng và sàn đỗ xe kiểu cơ giới hóa. Đây là mô hình đang được vận hành phổ biến ở nhiều quốc gia, vừa tiện lợi, tiết kiệm chi phí xây dựng, đất đai, điều hành, vừa chứa được số lượng xe lớn hơn rất nhiều so với điểm đỗ truyền thống. Trên thực tế có khá nhiều điểm đỗ xe cao tầng đã phát huy hiệu quả và được đánh giá cao.

Hiện nhu cầu đỗ xe của nhân dân Thủ đô rất lớn, trong khi điểm đỗ xe tĩnh chưa đáp ứng được nhiều. Do vậy, việc triển khai xây dựng các điểm đỗ xe giàn thép để vừa tiết kiệm diện tích vừa tăng được công suất sử dụng là điều phù hợp và cần thiết. Đây sẽ là chủ trương để Thành phố thực hiện trong thời gian tới và khi triển khai sẽ ưu tiên các hình thức xã hội hóa để các thành phần kinh tế, ngành nghề cùng tham gia xây dựng các giàn đỗ xe cao tầng hoặc bãi đỗ xe ngầm.    

Thanh Hà