Nhật Bản ngồi lại với Triều Tiên vì số phận của những người bị bắt cóc

Các quan chức Nhật Bản và Triều Tiên đàm phán tại Stockholm. Ảnh: Yumiuri Shimbun

Theo Japan News, Triều Tiên đã đồng ý tiến hành điều tra toàn diện về số phận của các công dân Nhật bị Bình Nhưỡng bắt, trong khi phía Nhật Bản cam kết sẽ xem xét lại một số biện pháp trừng phạt chống lại Triều Tiên.

Tuy nhiên, một số chuyên gia nhận định thỏa thuận này hiện vẫn là một câu hỏi để ngỏ vì trong quá khứ, Bình Nhưỡng từng bỏ qua nhiều lời hứa với Tokyo về vấn đề này. Sự chú ý giờ đây tập trung vào việc nước này sẽ tuân thủ các cam kết của mình ở mức độ nào.

Trong thông báo chấp nhận đề xuất của Triều Tiên về việc tái điều tra vụ bắt cóc, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe khẳng định: “Nhiệm vụ của chúng tôi sẽ không chấm dứt cho đến ngày gia đình của những người bị bắt cóc được ôm chầm lấy người thân yêu dấu của mình. Chúng tôi làm việc này với quyết tâm rất lớn”.

Hồi năm 2002, Triều Tiên thừa nhận đã bắt cóc 13 công dân Nhật nhưng đã nhiều lần tuyên bố vấn đề này đã được giải quyết sau khi cho phép 5 người trong đó quay trở lại Nhật Bản; 8 người còn lại, theo Bình Nhưỡng, đều đã chết.

Để đổi lấy việc Triều Tiên tái điều tra vấn đề bắt cóc, Nhật đã phải “trả giá” bằng việc giảm một số mức trừng phạt đơn phương lên nước này:

- Giảm bớt sự hạn chế du lịch của Triều Tiên sang Nhật Bản.

- Lượng kiều hối chuyển về Triều Tiên được vượt quá 3 triệu yên (gần 30.000 USD) và số tiền chuyển về vượt quá 100.000 yên (982 USD). Cả hai loại tiền trên hiện phải được báo cáo với Chính phủ Nhật Bản.

- Xem xét lại lệnh cấm nhập cảnh của các tàu Triều Tiên đối với các mục đích nhân đạo.

Tuy nhiên, Nhật vẫn sẽ duy trì lệnh cấm nhập cảnh đối với các tàu của Triều Tiên về mục đích thương mại và các chuyến bay thuê. Không những thế, các biện pháp trừng phạt của Liên hiệp Quốc đối với Triều Tiên cũng sẽ được duy trì.

Theo thỏa thuận với Nhật, Triều Tiên sẽ thành lập một ủy ban điều tra đặc biệt để thăm dò các đơn vị trong nước và sẽ cung cấp các thông tin về cuộc điều tra cho Nhật Bản.

Báo cáo của Japan Times cho biết, nếu các công dân Nhật Bản bị bắt cóc được tìm thấy còn sống, Bình Nhưỡng sẽ báo cáo ngay cho Tokyo và cho phép những người này trở về nước.

Tại cuộc họp báo hôm 29.5, chánh văn phòng nội các Nhật Yoshihide Suga cho biết Bình Nhưỡng sẽ bắt đầu cuộc điều tra vào tháng 6 và sẽ mất khoảng “3 tuần hoặc lâu hơn”.

“Bình Nhưỡng đã nhấn mạnh rằng cuộc đàm phán nên diễn ra ở Triều Tiên. Nhưng cuộc đàm phán đã diễn ra ở một nước thứ 3 như yêu cầu của chúng tôi”, ông Suga nói thêm, đồng thời nhấn mạnh “cuộc điều tra của Triều Tiên không nên kéo dài quá 1 năm”.

Còn ông Abe khẳng định: “Chúng tôi cuối cùng đã mở được cánh cửa vốn đã bị đóng kín trong cuộc đàm phán giải cứu các nạn nhân vụ bắt cóc. Chúng tôi kêu gọi Triều Tiên thực hiện đúng theo cam kết của mình”.

Đặc phái viên Triều Tiên về cuộc đàm phán Song Il Ho ngày 30.5 đã tiết lộ rằng, thỏa thuận trên sẽ gắn liền với số phận của đại sứ quán trên thực tế của Bình Nhưỡng tại Tokyo.

Tuy vậy, phía Nhật tuyên bố rằng thỏa thuận trên không bao gồm việc ngừng việc bán khu đất và tòa nhà trước đây là nơi đặt trụ sở của Tổng hội cư dân Triều Tiên (Chongryun). Hồi đầu năm nay, một tòa án Nhật tuyên bố khối bất động sản trên phải được thanh lý để trả nợ cho tổ chức này.

Tuy nhiên, mặc cho thỏa thuận mang tính đột phá này, nhiều người vẫn quan ngại rằng sự sẵn sàng của Triều Tiên chỉ là một chiến thuật để giảm bớt sự cô lập của quốc tế và lôi kéo viện trợ kinh tế.

“Phía Nhật đã có một bước đi táo bạo, mặc dù triển vọng không mấy rõ ràng. Nếu chỉ có một người bị bắt cóc được trả về, chính quyền ông Abe sẽ phải đối mặt với sự chỉ trích nghiêm trọng ở trong nước. Đây là một nguy cơ rất lớn với thủ tướng”, giáo sư Masao Okonogi, một chuyên gia về Triều Tiên tại Đại học Kyushu nhận xét.

Theo Một Thế Giới