Nghề giúp việc gia đình: Vẫn thiếu bảng danh mục công việc

21,5 triệu lao động giúp việc gia đình hưởng lợi từ bộ tiêu chuẩn nghề

Nghề giúp việc ở Việt Nam gần đây phát triển rất nhanh về số lượng và trở thành công việc ngày càng phổ biến ở các thành thị. Tuy nhiên, lâu nay vai trò của nghề này và vị trí đặc thù của những người làm công việc giúp việc gia đình chưa được đánh giá đúng. Sau nhiều nỗ lực của ngành chức năng, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 27/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về lao động là người giúp việc gia đình (có hiệu lực từ tháng 5/2014). Theo đó, người làm công việc này có cơ hội được ký hợp đồng lao động, được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế … Dự kiến đến tháng 8/2015 tiếp tục ban hành bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề giúp việc sẽ giúp quyền lợi, trách nhiệm của người làm nghề này được đảm bảo.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quang Việt, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề (Tổng cục Dạy nghề), đã có nhiều khó khăn nảy sinh do tính chất đặc thù của nghề giúp việc gia đình.“Phạm vi của nghề là phi chính thức, người sử dụng lao động là các gia đình mà trong một gia đình lại có nhiều nhu cầu khác nhau. Người ta phải làm cho nhiều gia đình, nhiều vùng miền, khác biệt về vùng miền, tập quán nên rất khó khăn để tìm ra điểm chung của nghề này. Chính vì vậy chúng tôi chỉ xác định những cái chung nhất như cách tiếp cận của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO)”, ông Việt chia sẻ.

Hiện Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề đang phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu giới, gia đình và phát triển cộng đồng lấy ý kiến nhằm hoàn thiện bộ tiêu chuẩn kỹ năng đối với nghề giúp việc. Theo dự thảo, bộ tiêu chuẩn này sẽ quy định nghề giúp việc gia đình là một nghề làm các việc nhà, không liên quan đến hoạt động thương mại, bao gồm 6 nhóm đơn vị năng lực là: Chế biến món ăn - đồ uống; lau dọn nhà - sân vườn; giặt - là; chăm sóc trẻ sơ sinh - trẻ nhỏ; chăm sóc người cao tuổi - người bệnh; chăm sóc vật nuôi - cây cảnh trong gia đình. Các nhóm đơn vị này được phân chia thành 22 công việc với 82 nhiệm vụ cụ thể.

Góp ý vào dự thảo bộ tiêu chuẩn, bà Nguyễn Phương Hoa, Phó giám đốc Trung tâm Dạy nghề 20/10, Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội nhấn mạnh, bảng danh mục sẽ tạo cơ sở cho việc xây dựng các chương trình đào tạo nghề ở Việt Nam trong thời gian tới. Đồng quan điểm, bà Tomoko Nishimoto, trợ lý Tổng giám đốc ILO kiêm Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương cho biết, triển khai bộ tiêu chuẩn (như tiêu chuẩn năng lực mẫu của khu vực - RMCS dành cho công việc giúp việc gia đình mà ILO đã phát hành) đem lại những lợi ích cho người lao động giúp việc gia đình cũng như có thể ứng dụng để hỗ trợ việc phát triển hiệu quả kỹ năng nghề, làm cơ sở để phát triển và thực hiện đào tạo, thẩm định kết quả đào tạo, thẩm định kỹ năng nghề và năng lực hiện có của người lao động.

Ông Ngô Xuân Liễu, Phó trưởng phòng, Thị trường lao động, Cục Việc làm, Bộ LĐTB&XH cho biết thêm, hiện nay, sự kết nối cung - cầu của thị trường lao động giúp việc gia đình ở Việt Nam đang có khoảng trống khi thiếu bảng danh mục công việc. Điều này dẫn đến tình trạng các trung tâm giới thiệu việc làm loay hoay trong việc kết nối nhu cầu. Bởi vậy, bộ tiêu chuẩn này càng chi tiết sẽ càng mang ý nghĩa thiết thực trong cuộc sống.

Tuấn Kiệt