Lương tối thiểu chưa đảm bảo mức sống tối thiểu

	Tăng lương tối thiểu năm 2016: Buồn vui lẫn lộn
	Làm sao để người lao động không còn muốn tăng ca ?
	Lương tối thiểu vùng phải tăng từ 18- 19% mỗi năm

Tại hội thảo, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã công khai kết quả khảo sát về tiền lương, thu nhập, mức sống tối thiểu của NLĐ trong các DN năm 2015. Theo đó, khảo sát được thực hiện tại 10 tỉnh, thành (Hà Nội, Yên Bái, Nam Định, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh; Cần Thơ, Bến Tre) với 60 doanh nghiệp thuộc 4 vùng lương và một số loại hình doanh nghiệp.

Đoàn khảo sát đã thực hiện 1.600 phiếu hỏi đối với NLĐ (chủ yếu là lao động trực tiếp sản xuất) trong các ngành dệt may, giày da, xây dựng, giao thông vận tải, cơ khí, điện tử, chế biến nông lâm, thuỷ sản thuộc các địa phương. Kết quả khảo sát cho thấy, tiền lương trung bình (theo thời gian và khoản sản phẩm theo giờ chuẩn quy định) là 3.817 ngàn đồng/tháng. Phân theo vùng: vùng I là 4.369 ngàn đồng; vùng II 3.860 ngàn đồng, vùng III 3.811 ngàn đồng, vùng IV 3.225 ngàn đồng. Mức lương thực nhận trên cao hơn tiền lương ghi trong hợp đồng, làm căn cứ để đóng bảo hiểm cho người lao động từ 10-14%.

Lương tối thiệu chưa đảm bảo mức sống tối thiệu của người lao động

Ngoài tiền lương cơ bản nêu trên, NLĐ làm việc trong cac doanh nghiệp còn nhận được tiền làm thêm giờ, các khoản phụ cấp, trợ cấp, hỗ trợ khác từ doanh nghiệp. Tính trung bình các khoản thu nhập ngoài lương cơ bản như làm thêm giờ, trợ cấp, hỗ trợ (không kể ăn ca) chiếm từ 20-25% tổng thu nhập của người lao động, tức là tiền lương cơ bản chỉ chiếm 75-80% thu nhập. Do đó, những tháng không làm thêm giờ, thu nhập sẽ giảm sút, đời sống của NLĐ gặp khó khăn.

Cũng theo kết quả khảo sát, mức chi tiêu trung bình của NLĐ (có nuôi con, tại các ngành nghề, lĩnh vực khảo sát) là 4.247 ngàn đồng/tháng, tăng 3,6% so với năm 2014. Cụ thể, NLĐ tại các vùng I và II, nơi có khu công nghiệp tập trung, họ phải thuê nhà mỗi tháng với giá rẻ nhất từ là 700 ngàn đồng cho 3 người ở; tiền điện trung bình 50 ngàn đồng/người (15kW); tiền nước 100 ngàn/người (8m3); mừng đám cưới thấp nhất 200 ngàn đồng/lần (chỉ dám gửi mừng); thăm ốm 100 ngàn/lần; gửi con nhà trẻ 1,5 triệu đồng/tháng. Giá cả các dịch vụ và đồ dùng thiết yếu, lương thực, thực phẩm tại đây đều tăng hơn khu vực lân cận từ 7 – 10%.

Phát biểu tại hội thảo, các cán bộ CĐ cấp trên cơ sở và CĐCS cũng cho biết, đời sống người lao động, nhất là CNLĐ trong các KCN& CX hiện vô cùng chật vật. Ông Nguyễn Đình Thắng, Phó Chủ tịch CĐ các KCN&CX Hà Nội, cho biết: Mặc dù các doanh nghiệp trong các KCN&CX đã nghiêm chỉnh thực hiện quy định của Chính phủ về điều chỉnh lương tối thiểu vùng năm 2015. Tuy nhiên, do mức lương tối thiểu vùng quá thấp không đảm bảo mức sống tối thiểu của NLĐ (thực tế mức lương tối thiểu vùng chỉ mới đáp ứng được khoảng 60-65% mức sống tối thiểu của NLĐ) nên để đảm bảo mức sống tối thiểu, các CĐCS đã phải đàm phán, thương lượng với NSDLĐ điều chỉnh tăng mức lương cơ bản và hỗ trợ cho CNLĐ các khoản phụ cấp khác.

Từ thực tế tiền lương tối thiểu và mức sống tối thiểu hiện nay, Tổng LĐLĐ Việt Nam đề nghị Chính phủ cần khẳng định lộ trình điều chỉnh TLTT bảo đảm mức sống tối thiểu vào năm 2017, theo tinh thần Kết luận số 63-KL/TW ngày 27/5/2013 của Hội nghị Trung ương 7 khóa XI “Từng bước điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng phù hợp với tình hình sản xuất, kinh doanh và nhu cầu tối thiểu của người lao động”. Đề nghị bộ phận kỹ thuật và các bên trong Hội đồng Lương quốc gia xem xét và thống nhất lại cách tính toán mức sống tối thiểu, lựa chọn cách thu thập và xử lý thông tin, khắc phục hạn chế mà chuyên gia ILO đã chỉ ra; định kỳ 3 hoặc 5 năm tổ chức khảo sát thực tế, hoặc đặt hàng cơ quan chuyên môn (Tổng cục Thống kê) nhằm đảm bảo có kết quả tin cậy và định kỳ hàng năm công bố để các bên cùng lấy đó làm cơ sở đàm phán tiền lương tối thiểu vùng cho người lao động.

Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các ban, ngành, địa phương tích cực kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả thị trường, nhất là các mặt hàng thiết yếu phục vụ đời sống người lao động, có chính sách và tạo điều kiện để doanh nghiệp phát triển, tăng năng suất lao động, góp phần tăng trưởng kinh tế, đồng thời kiểm tra việc xây dựng thang, bảng lương, quy chế trả lương cho NLĐ, tránh trường hợp doanh nghiệp không có thang, bảng lương theo quy định, hoặc nhiều năm không nâng lương cho NLĐ.

Phạm Diệp