Giữ “hoài niệm” nhà tập thể cho mai sau

Triển lãm “Thay hình đổi mặt” của hai nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn và Trần Hậu Yên đã mang đến cho khán giả Thủ đô một Hà Nội “giống như một bảo tàng sống, lưu trữ đầy đủ cả ký ức của quá khứ và nhịp sống của hiện tại”.
giu hoai niem nha tap the cho mai sau Hoài niệm về làng quê ven đô xưa
giu hoai niem nha tap the cho mai sau Khi giới trẻ thích sống với hoài niệm

Nhân dịp này, phóng viên báo LĐTĐ đã có buổi trò chuyện với nhiếp ảnh gia Na Sơn về những khu nhà tập thể cũ của Thủ đô mà chỉ trong vòng 10- 15 năm tới sẽ chỉ là ‘hoài niệm”.

PV: Nhà tập thể cũng là một đề tài hấp dẫn cho nhiếp ảnh và hội họa, vậy đã từng có tác phẩm nào về nhà tập thể chưa? Kỷ niệm nào của anh về cuộc sống ở nhà tập thể khiến anh nhớ nhất và ấn tượng nhất?

Nghệ sĩ Na Sơn: Phải thú thật tôi chưa có tác phẩm nào, dẫu nhiều lần rất muốn chụp ảnh khu tập thể một cách nghiêm chỉnh, nhưng đến nay vẫn chưa thu xếp được thời gian nhất là tìm được một ý tưởng xuyên suốt, mặc dù cả tuổi thơ tôi lớn lên ở môi trường khu tập thể.

giu hoai niem nha tap the cho mai sau
Người dân Thủ đô, đặc biệt là các bạn trẻ rất thích thú trước triển lãm này.

Kỷ niệm thì nhiều lắm kể cả ngày không hết, nhưng có vài thứ tôi nhớ mãi. Đấy là khi ở D8 Thành công, nhà tôi ở tầng 4, cả nhà được 18m2, thêm 6m2 công trình phụ. 4 người ở đó mà bố mẹ tôi còn nuôi lợn trong nhà tắm và vệ sinh. Không phải chỉ 1 con mà có khi cả đàn lợn giống 7,8 con. Hồi ấy mọi người nuôi lợn, gà để cải thiện thu nhập. Không gian sống chật chội, người với lợn chia sẻ với nhau.

Anh có nhận xét gì về sự thay đổi về hình dạng, cấu trúc của nhà tập thể qua từng thời kì lịch sử và phát triển của đô thị. Từng được coi là biểu tượng cho không gian xã hội mới, nay nó có thể bị xóa sổ vĩnh viễn. Phải chăng đó là một quy luật?

Nhà tập thể ở Hà Nội xưa hầu hết là nhà 5 tầng lắp ghép kiểu cũ và diện tích dành cho mỗi hộ rất nhỏ. Về sau người ta có xây rộng rãi hơn. Tuy thế, chúng cũng không thể theo kịp sự phát triển chóng mặt của đô thị hiện nay. Việc xây mới các khu tập thể cũ như Kim Liên, Trung Tự, Giảng Võ, Thành Công... để nhường chỗ cho các chung cư cao tầng, cao cấp là lẽ tất nhiên.

Tuy nhiên, hiện nay nó đang “hồi sinh” bởi xu hướng chuộng hoài niệm, những quán cà phê, cửa hàng quần áo vintage, thậm chí những căn hộ cho thuê được hình thành từ những khu nhà tập thể cũ kỹ. Anh có thấy thế không?

Thực ra, sáng tạo về nhà tập thể, dù là nhiếp ảnh hay mô hình ở những quán cà phê, căn hộ là cũng là xu hướng chuộng hoài niệm. Không chỉ ở Việt Nam mà khắp nơi, đặc biệt là ở Nga, người ta đã lưu trữ một số nhà tập thể điển hình như một bảo tàng sống để người dân có thể tham quan. Nhưng tôi nghĩ nó cũng chỉ là nhất thời, giai đoạn ngắn. Người ta thích vì nó lạ mắt và cũng gợi lại chút gì đó kỷ niệm nhưng chắc là chả ai thích quay lại hoặc sống mãi với nó cả. Chúng ta phải tiến lên phía trước. Vậy thôi!

Là một nhiếp ảnh gia và cũng từng tham gia triển lãm, anh đánh giá thế nào về triển lãm “Thay hình đổi mặt” của hai nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn và Trần Hậu Yên Thế?

Tôi thấy triển lãm lần này của Nguyễn Thế Sơn và Trần Hậu Yên Thế rất thú vị. Với một đề tài tuy hấp dẫn mà lại quá quen như khu tập thể cũ nhưng họ đã thể hiện được vô cùng đơn giản nhưng rất ấn tượng, bắt mắt và quá sáng tạo!

Tôi thích cách họ tạo không gian 3D bằng cách cắt dán các lớp cảnh mà họ dùng máy ảnh chụp. Các khối nhà tập thể trông sống động hơn, thật hơn với đủ sắc màu và chi tiết rất... khu tập thể (Chuồng cọp, cơi nới, hàng quán, bảng hiệu v.v). Bên cạnh những bức ảnh phù điêu của Nguyễn Thế Sơn là những bản vẽ kiến trúc thể hiện thiết kế nguyên thủy những khu nhà tập thể của Trần Hậu Yên Thế kèm những thông tin về năm xây dựng, tình trạng hiện nay... Đặc biệt, anh đã kỳ công thể hiện các bản vẽ kiến trúc bằng “ngôn ngữ” dành cho những người khiếm thị.

Xin cám ơn sự chia sẻ của anh!

Nhà tập thể giống như một bảo tàng sống, lưu giữ đầy đủ cả ký ức của quá khứ và nhịp sống của hiện tại. Từng là biểu tượng cho không gian xã hội mới, nhà tập thể là một trang quan trọng trong lịch sử nhà ở Việt Nam. Những “lồng sắt”, “chuồng cọp” là sự biến tấu bộc phát của người cư ngụ nhằm đáp ứng nhu cầu của mình và là sự minh chứng cho “cái khó ló cái khôn”. Tái hiện lại mô hình nhà tập thể, triển lãm “Thay hình đổi mặt” của hai nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn và Trần Hậu Yên Thế đã thu hút được đông đảo sự quan tâm của công chúng. Triển lãm này kéo dài từ ngày 23/9 đến ngày 5/11 tại Trung tâm văn hóa Pháp L’Espace.

Phương Bùi

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

(LĐTĐ) 97 đề tài xuất sắc nhất đã được chọn tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học năm học 2024 - 2025. Các đề tài dự thi ở 4 nhóm lĩnh vực gồm: Vật lí - kỹ thuật cơ khí - phần mềm hệ thống; hóa học; sinh - y - môi trường; khoa học xã hội - hành vi.
Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

(LĐTĐ) Với mục tiêu mang Tết đến cho mọi nhà, Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội đang tích cực triển khai Kế hoạch số 67 của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội, nhằm đảm bảo tất cả đoàn viên, người lao động (NLĐ) của ngành đều có một mùa Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 ấm no, đủ đầy.
“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

(LĐTĐ) Cô B.T.H (68 tuổi) đã chịu đựng tình trạng nuốt nghẹn suốt nhiều năm, dù đã thăm khám và điều trị nhiều nơi nhưng không thuyên giảm. Tuy nhiên khi đến Thu Cúc TCI, cô chỉ mất 2 tháng để chữa khỏi hoàn toàn tình trạng này.
Hà Nội ghi nhận thêm 258 trường hợp mắc sốt xuất huyết

Hà Nội ghi nhận thêm 258 trường hợp mắc sốt xuất huyết

(LĐTĐ) Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội, trong tuần qua (từ ngày 13/12 đến ngày 20/12), toàn Thành phố ghi nhận 258 trường hợp mắc sốt xuất huyết; giảm 59 trường hợp so với tuần trước.
Hà Nội thí điểm mô hình thu gom rác trực tiếp

Hà Nội thí điểm mô hình thu gom rác trực tiếp

(LĐTĐ) Nhằm nâng cao chất lượng thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn, từ ngày 18/12, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) đã thí điểm thu gom rác trực tiếp tại phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm, qua đó thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Tây Hồ toả sáng”

Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Tây Hồ toả sáng”

(LĐTĐ) Tối ngày 22/12, tại Không gian Văn hóa sáng tạo quận Tây Hồ, Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao quận phối hợp với Ủy ban nhân dân (UBND) phường Yên Phụ tổ chức chương trình nghệ thuật “Tây Hồ tỏa sáng”, với sự tham gia, cổ vũ của đông đảo nhân dân và du khách.
Thanh Trì: Triển khai cho vay ưu đãi gần 700 triệu đồng tháng 12

Thanh Trì: Triển khai cho vay ưu đãi gần 700 triệu đồng tháng 12

(LĐTĐ) Vừa qua, Liên đoàn Lao động huyện Thanh Trì phối hợp với Quỹ trợ vốn công nhân, viên chức nghèo Thủ đô (Quỹ trợ vốn) triển khai chương trình cho vay ưu đãi, giải ngân vốn vay tháng 12/2024 cho 17 đoàn viên công đoàn.

Tin khác

Triển lãm “Thiên Quang”: Tôn vinh nghề thủ công truyền thống

Triển lãm “Thiên Quang”: Tôn vinh nghề thủ công truyền thống

(LĐTĐ) Triển lãm “Thiên Quang” khai thác câu chuyện về ánh sáng thiêng liêng của Trời và Đất soi chiếu Thăng Long - nơi hội tụ văn hóa, lịch sử và tinh hoa nghề thủ công truyền thống.
Đám cưới xưa và nay: Kỳ 2: Văn hóa như cái phễu, cần thời gian gạn đục khơi trong

Đám cưới xưa và nay: Kỳ 2: Văn hóa như cái phễu, cần thời gian gạn đục khơi trong

(LĐTĐ) Sau một thế kỷ đầy biến động, đám cưới của thế kỷ 21 đã mang dáng vẻ rất khác khi xưa. Nhiều gia đình chuộng việc tổ chức đám cưới ở các trung tâm tiệc cưới, các dịch vụ như chụp ảnh, quay phim, trang trí đám cưới mọc lên như nấm. Sự phát triển của kinh tế kéo theo quy mô của tiệc cưới cũng to hơn. Các gia đình cầu kỳ hơn trong các tiểu tiết như hoa trang trí, trang điểm, tráp cưới,..
Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Một năm bội thu

Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Một năm bội thu

(LĐTĐ) Năm 2024, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đạt được những kết quả quan trọng và toàn diện trên các lĩnh vực hoạt động. Với phương châm “Tăng tốc, sáng tạo, về đích”, ngành đã bám sát và triển khai đồng bộ, có hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
"Con đường lịch sử": Bức tranh sử thi về 80 năm Quân đội anh hùng

"Con đường lịch sử": Bức tranh sử thi về 80 năm Quân đội anh hùng

(LĐTĐ) Tối 21/12 tới, tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt "Con đường lịch sử" với quy mô hoành tráng, được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1. Chương trình do Bộ Quốc phòng và Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp tổ chức, nhân kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân.
Hội hoa xuân Ất Tỵ 2025 TP.HCM có chủ đề "Non sông gấm hoa, vui xuân an hòa”

Hội hoa xuân Ất Tỵ 2025 TP.HCM có chủ đề "Non sông gấm hoa, vui xuân an hòa”

(LĐTĐ) Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) vừa chấp thuận đề xuất của Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố về thiết kế Hội Hoa xuân Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Đám cưới xưa và nay: Kỳ 1: Cốt lõi trong hôn nhân chính là hạnh phúc của con người

Đám cưới xưa và nay: Kỳ 1: Cốt lõi trong hôn nhân chính là hạnh phúc của con người

(LĐTĐ) Ba tháng cuối năm luôn là mùa cao điểm cưới hỏi. Người người nhà nhà nhộn nhịp chuẩn bị lễ cưới, cỗ cưới, ảnh cưới, mừng cưới,... Trong những sự tất bật và không khí náo nức của những đám cưới, chúng ta nhận ra nhiều thứ đã thay đổi trong vòng chuyển động bất tận của xã hội này, và đám cưới cũng thế.
Điểm sáng của bức tranh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thủ đô năm 2024

Điểm sáng của bức tranh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thủ đô năm 2024

(LĐTĐ) Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức sáng 18/12, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà đã nhấn mạnh những thành tựu, kết quả tích cực của lĩnh vực VHTTDL Thủ đô đã đạt được trong năm qua.
Dấu ấn ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2024

Dấu ấn ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2024

(LĐTĐ) Sáng 18/12, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và chỉ đạo Hội nghị.
Múa rối nước: Giữ hồn dân tộc trong đời sống đương đại

Múa rối nước: Giữ hồn dân tộc trong đời sống đương đại

(LĐTĐ) Múa rối nước - loại hình nghệ thuật độc đáo của văn hóa Việt Nam, đã tồn tại suốt hàng nghìn năm nay và gắn liền với nền văn minh lúa nước. Trong nhịp sống hiện đại, những nghệ nhân vẫn ngày đêm thổi hồn vào con rối, mang đến niềm vui cho người xem và giữ sức sống cho một nghệ thuật độc đáo của dân tộc.
Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt": Kết nối và truyền cảm hứng cho giới trẻ

Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt": Kết nối và truyền cảm hứng cho giới trẻ

(LĐTĐ) Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt" do Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò tổ chức đã giới thiệu tới công chúng những dấu mốc lịch sử của lực lượng quân đội qua 80 năm, đặc biệt, tôn vinh 9 vị tướng tiêu biểu từng bị thực dân Pháp giam cầm tại các nhà tù. Sau khi thoát khỏi "ngục tù", trải qua rèn luyện và chiến đấu gian khổ, họ đã trở thành những nhà lãnh đạo quân sự tài ba, có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
Xem thêm
Phiên bản di động