Cần tăng lương tối thiểu để đảm bảo mức sống tối thiểu

	Tỷ lệ tăng lương tối thiểu mới chỉ đạt khoảng 10%
	Bàn phương án tăng lương tối thiểu vùng năm 2017

Đó là kết quả khảo sát mới nhất về tiền lương, thu nhập đời sống của người LĐ trong năm 2016 do Viện Công nhân và Công đoàn phối hợp với Ban Quan hệ LĐ (Tổng LĐLĐVN) thực hiện.

Công nhân mong muốn lương tối thiểu phải đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu.

Công nhân phải tằn tiện mới đủ sống

Trịnh Thị Anh (26 tuổi, quê ở Thái Nguyên) làm công nhân Công ty Nissei ở KCN Thăng Long (Hà Nội) được gần 7 năm nay. Thu nhập của Anh hiện khoảng 5,4 triệu đồng/tháng.

“Trước khi có bầu, em làm thêm giờ (từ 2-4 tiếng/ngày) nên mỗi tháng cũng được 6-7 triệu đồng/tháng, nhưng từ khi có bầu, sức khỏe kém hơn, lại lo bồi dưỡng thai kỳ nên số tiền 5,4 triệu đồng cũng không đủ lo trang trải cuộc sống. Sinh xong, chắc em sẽ kiếm việc gì đó ở gần nhà để đỡ tiền thuê nhà, thuê người trông con mới mong đủ sống” - chị Anh tâm sự.

Đồng cảnh ngộ là LĐ tỉnh xa về Hà Nội kiếm việc làm, anh Nguyễn Thiện Khoan- Công nhân Công ty TNHH Kyoei Việt Nam cùng vợ là Nguyễn Thị Luận- CN Công ty TNHH Asahi Denso (quê Lập Thạch, Vĩnh Phúc) cùng con gái 2,5 tuổi thuê trọ ở thôn Xuân Bách, xã Quang Tiến, huyện Sóc Sơn, Hà Nội cũng đang phải tằn tiện hết mức mới mong đủ sống.

Gần 5 năm làm công nhân ở Hà Nội, anh Khoan đã quá quen với cảnh thuê nhà, “nhưng có gia đình phải khác”, anh Khoan tâm sự. Anh Khoan nhẩm tỉnh: Tiền thuê nhà của vợ chồng em mất 800.000 đồng/tháng, điện 3.000 đồng/số, nước 30.000 đồng/phòng; tiền ăn uống, sinh hoạt của vợ chồng, con, bà nội gói gọn trong khoản thu nhập hơn 11 triệu đồng/tháng của hai vợ chồng (may anh Khoan làm Trưởng ca nên lương gần gấp đôi của vợ).

“Nếu con không ốm đau, vợ chồng không ốm đau và cả tháng không về quê thăm bố mẹ, không đưa con đi chơi... nói chung là tằn tiện hết sức có thể thì may mỗi tháng tiết kiệm được khoảng 2 triệu đồng, nhưng cũng có tháng không được đồng nào” - anh Khoan cho biết.

Ông Đặng Quang Hợp - Viện Công nhân và Công đoàn cho biết: Kết quả khảo sát được tiến hành tại 60 doanh nghiệp (DN) thuộc 4 vùng lương, gồm DN cổ phần hóa, Công ty TNHH MTV vốn Nhà nước; DN cổ phần tư nhân; DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Các DN này thuộc các ngành: Dệt may, da giày, giao thông, xây dựng, điện tử, cơ khí, chế biến nông-lâm-thủy-hải sản nằm tại 9 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Giang, Hưng Yên, Phú Thọ, Quảng Nam, Đắk Nông, TP.HCM, Đồng Nai và Hậu Giang cho thấy: So sánh thu nhập với chi tiêu của gia đình NLĐ, có 14,2% số NLĐ trả lời “không đủ sống”; 37,8% phải chi tiêu “tằn tiện và kham khổ”; 33,8% “vừa đủ” trang trải; chỉ có 14,2% “có dư dật và tích luỹ”.

So với kết quả khảo sát năm 2015 đời sống của NLĐ được cải thiện hơn: Số trả lời “không đủ sống” đã giảm 5,7% và tỉ lệ “có tích lũy” đã tăng lên 6,2%; trong khi đó tỷ lệ đủ sống và phải chi tiêu tằn tiện ít được cải thiện.

Kết quả khảo sát cho thấy, đời sống của người LĐ còn gặp nhiều khó khăn, nên họ luôn mong muốn được làm thêm giờ. Có 62,3% số LĐ được hỏi cho biết luôn muốn làm thêm giờ để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống. Tỉ lệ này ở vùng I chiếm 69,7%.

Tăng lương cần gắn với kiểm tra, giám sát

Ông Đặng Quang Hợp - Viện Công nhân và Công đoàn cho biết: Qua lấy ý kiến từ người LĐ, có 61,7% ý kiến đánh giá mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2016 là phù hợp; 32,6% ý kiến đánh giá mức tăng còn thấp so với nhu cầu sống tối thiểu của NLĐ và thực tế sản xuất kinh doanh của DN.

Qua khảo sát ý kiến của DN, hầu hết DN đều cho rằng việc tăng mức tiền lương tối thiểu năm 2016 không ảnh hưởng nhiều đến sản xuất kinh doanh và sẽ chấp hành tốt khi Nhà nước công bố mức lương tối thiểu năm 2017. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn một số DN thực hiện không đúng quy định, chưa điều chỉnh kịp thời và không công khai, minh bạch, giảm chi phí thưởng, phụ cấp...

Kết quả khảo sát, có 5% số NLĐ cho biết họ bị cắt giảm một số trợ cấp khi DN điều chỉnh lương tối thiểu. Trong số 133 cuộc đình công, ngừng việc tập thể 5 tháng đầu năm 2016, tại các DN FDI chiếm 73,6% và khoảng 80% số cuộc đình công có nguyên nhân liên quan đến tiền lương và lương tối thiểu.

Vì vậy, đại diện Tổng LĐLĐVN khuyến nghị, cơ quan Nhà nước cần tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ tiền lương, thang bảng lương trong các loại hình DN; chú trọng kiểm soát điều chỉnh lương tối thiểu ở tất cả các đối tượng, nhất là khu vực tư nhân, hợp tác xã; đồng thời, cần xem xét đến khu vực DN hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ và cân nhắc tỷ lệ bù đắp thiếu hụt mức lương tối thiểu so với nhu cầu sống tối thiểu của người LĐ.

Ngọc Lan