Xây dựng Thủ đô trở thành trung tâm khoa học, đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực

Ngày 26/2, thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị làm việc với các nhà khoa học để thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 03/NQ-CP ngày 9/1/2025 của Chính phủ nhằm phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và đào tạo nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Thủ đô Hà Nội.

Hà Nội cần tiên phong đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo

Đây là diễn đàn quan trọng để các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp cùng lãnh đạo Thành phố trao đổi, hiến kế, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp nhằm hiện thực hóa mục tiêu đưa Hà Nội trở thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực.

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô Hà Nội trở thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực, đóng góp tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Hà Nội đã đặt ra các mục tiêu cụ thể.

Theo đó, đến năm 2030, xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực Đông Nam Á, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và cả nước; nâng cao tỷ trọng kinh tế số, phấn đấu đạt tối thiểu 40% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP);

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh phát biểu tại hội nghị.

Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp, đặt mục tiêu trên 50% số doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo; cải thiện và nâng cao xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo địa phương (PII), thuộc nhóm 3 địa phương dẫn đầu cả nước; hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ, bảo đảm sự kết nối hiệu quả giữa các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và cơ quan quản lý nhà nước; hoàn thiện cơ sở hạ tầng số, mở rộng phạm vi phủ sóng 5G trên toàn địa bàn thành phố, từng bước phát triển mô hình đô thị thông minh...

Tầm nhìn đến năm 2045, đưa Hà Nội trở thành trung tâm khoa học, công nghệ hàng đầu châu Á, dẫn dắt sự phát triển của nền kinh tế tri thức và đổi mới sáng tạo trong khu vực; nâng cao tỷ trọng kinh tế số, phấn đấu đạt tối thiểu 50% GRDP, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng kinh tế bền vững; tiếp tục thu hút từ 2 đến 3 tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới đặt trụ sở nghiên cứu và phát triển tại Hà Nội, biến Thủ đô thành điểm đến hấp dẫn của các doanh nghiệp công nghệ cao...

Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, để hiện thực hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, Thành phố rất cần sự đồng hành, đóng góp ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Phát biểu tại buổi làm việc, TS Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nêu 3 vấn đề trọng tâm mà Hà Nội cần quan tâm. Thứ nhất là cơ chế quỹ phát triển khoa học công nghệ để hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu triển khai của các nhà khoa học. Hiện nay, các nhà khoa học luôn phải chờ 1 đến 2 năm mới nhận được tiền, hằng năm phải quyết toán. Với cơ chế quỹ, các nhà khoa học có thể ký hợp đồng và nhận kinh phí từ quỹ nhanh, gọn. Hà Nội nên mạnh dạn đầu tư cho Quỹ phát triển khoa học công nghệ của thành phố, bảo giải ngân, đáp ứng yêu cầu nghiên cứu.

Thứ hai là vấn đề chấp nhận rủi ro, mạo hiểm, độ trễ trong hoạt động khoa học. Hà Nội có thể là đơn vị đầu tiên trong cả nước thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, tránh việc các doanh nghiệp của nước ta phải đăng ký kinh doanh tại nước ngoài, lợi nhuận nếu có sẽ thuộc về nước ngoài.

Thứ ba là cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ. Hà Nội có thể thí điểm cơ chế tự chủ toàn diện cho các tổ chức khoa học và công nghệ, sau đó đánh giá xem họ thực hiện cơ chế tự chủ có tốt không.

TS Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ phát biểu tại hội nghị.

PGS. TS Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội cho rằng, là một cơ sở giáo dục đại học đóng trên địa bàn Thủ đô, Đại học Bách Khoa Hà Nội có trách nhiệm đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Hà Nội. Ông đã nêu 4 đề xuất để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và đào tạo nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Thủ đô Hà Nội. Đó là trách nhiệm của nhà trường trong việc đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, làm cho sinh viên có thể phục vụ đúng hơn, trúng hơn cho nhu cầu phát triển của thành phố, của khu vực và quốc tế; kết hợp với các doanh nghiệp trong đào tạo; luôn sẵn sàng tập hợp trí tuệ các nhà khoa học để đồng hành, hỗ trợ Thủ đô trong việc giải những bài toán lớn như ô nhiễm, giao thông, trí tuệ nhân tạo…

Theo PGS. TS Huỳnh Quyết Thắng, để có thể tăng trưởng 2 con số một cách bền vững thì sự sáng tạo, khởi nghiệp rất quan trọng, bắt đầu từ các sinh viên với những sản phẩm sáng tạo. Hà Nội cần tiên phong trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm, đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, phải tạo môi trường, có quỹ để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo.

Sẽ triển khai mô hình Mạng lưới sáng kiến Thủ đô

Phát biểu tại hội nghị, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội đã xác định, đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong ba khâu đột phá chiến lược nhằm phát triển bền vững Thủ đô giai đoạn 2020 - 2025, định hướng năm 2030, tầm nhìn năm 2045.

Hà Nội luôn có ý thức về tiềm năng và lợi thế mà không thành phố nào trên cả nước có được, đó là đội ngũ các nhà khoa học và hệ thống viện nghiên cứu, trường đại học trên địa bàn. Luật Thủ đô năm 2024 và Nghị quyết số 57-NQ/TW là cơ hội, là điều kiện để Hà Nội phát triển. Thành phố sẽ tiếp tục gắn bó, có cơ chế kết nối với các nhà khoa học và sắp tới sẽ triển khai mô hình Mạng lưới sáng kiến Thủ đô.

Toàn cảnh hội nghị.

Kết luận Hội nghị, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh đánh giá cao và trân trọng những ý kiến đóng góp tâm huyết, quý báu từ các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và nhấn mạnh, đây là những luận cứ khoa học, cơ sở thực tiễn quan trọng giúp Thành phố tiếp tục hoàn thiện Chương trình hành động của Thành ủy, xây dựng các nhiệm vụ cụ thể để tập trung triển khai ngay trong năm 2025 bảo đảm khả thi, hiệu quả.

Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh cho biết, thời gian tới, vì sức khỏe, an ninh an toàn, môi trường cho người dân và doanh nghiệp, Hà Nội sẽ triển khai quyết liệt, tập trung xây dựng chính sách đặc thù cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW và Luật Thủ đô, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các cá nhân và tổ chức đóng góp vào sự phát triển của Thủ đô.

Hà Nội mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành, hỗ trợ của các chuyên gia, nhà khoa học trong việc tư vấn, phản biện chính sách, góp ý xây dựng các chương trình, đề án trọng điểm về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thành phố sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để các sáng kiến, ý tưởng đổi mới được triển khai thực tế, đóng góp thiết thực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và đất nước.

Với sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của cộng đồng khoa học, công nghệ, doanh nghiệp và nhân dân, Hà Nội tin tưởng sẽ thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra, đưa Thủ đô phát triển mạnh mẽ, vững chắc trong kỷ nguyên mới, trở thành trung tâm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực và vươn tầm thế giới.