TRỰC TUYẾN chuyên đề "Những điểm mới về chế độ, chính sách cho người lao động"

Đây là hoạt động truyền thông chính sách thường niên của Báo Lao động Thủ đô. Sự kiện là một trong những hoạt động thiết thực chào mừng Tháng Công nhân năm 2024; 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024); 138 năm Ngày Quốc tế Lao động 1/5 (1/5/1886 - 1/5/2024); hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024) và 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2024). Đồng thời, nhằm giúp cán bộ, đoàn viên công đoàn và người lao động hiểu rõ hơn về các chế độ, chính sách và pháp luật lao động.

Các đại biểu dự buổi Đối thoại - Giao lưu trực tuyến - Truyền thông chính sách năm 2024.

Dự buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến có các đồng chí: Nguyễn Thị Thu Thủy - Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội; Lê Văn Thìn - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện Đan Phượng; Đinh Tuấn Anh - Phó Tổng biên tập Báo Lao động Thủ đô; Nguyễn Thị Thủy - Chủ tịch LĐLĐ huyện Đan Phượng.

Đặc biệt, tham dự buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến có hơn 300 cán bộ công đoàn, đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) huyện Đan Phượng.

Đoàn viên, người lao động huyện Đan Phương tham gia buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến.

Để cung cấp những kiến thức mới liên quan đến chế độ, chính sách và pháp luật lao động; đồng thời giải đáp những điều đang còn băn khoăn, vướng mắc cho đoàn viên, người lao động và bạn đọc, Ban Tổ chức đã mời đến buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến các chuyên gia trong các lĩnh vực pháp luật, chính sách, bảo hiểm xã hội gồm: TS. Đỗ Thị Lan Chi - Phó Trưởng khoa Bảo hộ lao động (Trường Đại học Công đoàn); Bà Dương Thị Minh Châu - Trưởng phòng Truyền thông Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội; Luật sư Đăng Văn Thành - Đoàn luật sư thành phố Hà Nội.

9h00: Khai mạc buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến

Phát biểu khai mạc buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến, đồng chí Đinh Tuấn Anh, Phó Tổng biên tập Báo Lao động Thủ đô, cho biết: Chế độ chính sách đối với người lao động là một nội dung quan trọng gắn liền với quyền lợi thiết thực của người lao động. Nội dung này luôn là mối quan tâm hàng đầu của các cơ quan, đơn vị và người lao động thuộc các ngành nghề khác nhau.

Đồng chí Đinh Tuấn Anh, Phó Tổng biên tập Báo Lao động Thủ đô phát biểu khai mạc chương trình.

Việc nâng cao kiến thức pháp luật cho người lao động là một nhiệm vụ thường xuyên, liên tục của tổ chức Công đoàn, chức năng của cơ quan báo chí truyền thông nhằm giúp người lao động trang bị đủ kiến thức, giải quyết hài hòa các mối quan hệ lao động, xã hội theo pháp luật; hạn chế tình trạng xung đột trong mối quan hệ với người sử dụng lao động.

Theo đồng chí Đinh Tuấn Anh, sau 15 năm, huyện Đan Phượng trở thành một đơn vị hành chính của Thủ đô Hà Nội đã có bước phát triển ngoạn mục và vươn lên dẫn đầu Thành phố về xây dựng nông thôn mới và từng bước đạt tiêu chí thành quận. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn nhiều thách thức với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của huyện, đặc biệt là với lực lượng lao động.

Các vấn đề phát sinh trong quan hệ lao động ngày càng nhiều, do đó, việc cập nhật các chế độ, chính sách về lao động, nhất là là các quy định liên quan đến quyền lợi của người lao động, về an toàn, vệ sinh lao động; những kiến thức giúp người lao động chủ động giải quyết các vấn đề xảy ra trong lao động, kịp thời ứng phó, thích ứng, giải quyết các khó khăn, thách thức là việc làm mang tính thường xuyên liên tục.

Công nhân, viên chức, lao động huyện Đan Phượng dự buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến.

Chính vì thế, Báo Lao động Thủ đô phối hợp với LĐLĐ huyện Đan Phượng tổ chức buổi Đối thoại - giao lưu trực tiếp, trực tuyến với người lao động mang chủ đề: “Những điểm mới về chế độ, chính sách cho người lao động”. Ban tổ chức mong muốn các đoàn viên, người lao động và cả người sử dụng lao động mạnh dạn chia sẻ các vấn đề, băn khoăn của mình, đặt các câu hỏi đối với các chuyên gia. Các chuyên gia sẽ giải đáp, tư vấn, cung cấp thông tin nhằm giúp người lao động chủ động giải quyết các vấn đề phát sinh trong quan hệ lao động, kịp thời ứng phó, thích ứng, giải quyết các khó khăn, thách thức, rủi ro, tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

9h05: Phát biểu chỉ đạo tại buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến, Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội Nguyễn Thị Thu Thủy cho biết: Đan Phượng là một trong 5 huyện của Hà Nội đang nỗ lực thực hiện các tiêu chí để trở thành quận vào năm 2025. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của huyện đang ngày càng được đẩy mạnh cả về quy mô và tốc độ, tạo nên sự đa dạng và tác động không nhỏ đến các quan hệ lao động nói chung.

Đồng chí Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội Nguyễn Thị Thu Thủy phát biểu chỉ đạo tại buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến.

Trong khi đó, cùng với sự phát triển chung của Thủ đô, đất nước; cơ quan chức năng thường xuyên điều chỉnh, bổ sung các quy định, chính sách cho phù hợp với thực tiễn. Do đó, việc cập nhật, trang bị kiến thức pháp luật cho đoàn viên, người lao động chính là một trong những cách bảo vệ tốt nhất quyền lợi của đoàn viên, người lao động. Có nắm rõ pháp luật thì người lao động mới có thể bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình và người sử dụng lao động không vi phạm pháp luật, không xâm hại các quyền lợi hợp pháp của người lao động, từ đó tạo môi trường hoạt động ổn định, phát triển doanh nghiệp.

“Với chủ đề “Những điểm mới về chế độ, chính sách cho người lao động”, buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến sẽ tập trung phổ biến, cập nhật các quy định của pháp luật, đặc biệt là những chính sách mới có ảnh hưởng đến lợi ích thiết thân của người lao động như các vấn đề về tiền lương, bảo hiểm xã hội, chăm sóc sức khỏe, y tế, thời giờ làm việc, nghỉ ngơi, các vấn đề đảm bảo an toàn vệ sinh lao động… Tôi mong muốn rằng đoàn viên, người lao động mạnh dạn chia sẻ các vấn đề, băn khoăn của mình, đặt các câu hỏi. Các chuyên gia của chương trình sẽ trực tiếp giải đáp, tư vấn, hỗ trợ”, Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội cũng đề nghị, sau chương trình, Báo Lao động Thủ đô cùng LĐLĐ huyện Đan Phượng nói riêng và các cấp Công đoàn Thủ đô nói chung tiếp tục có các giải pháp sáng tạo, mô hình hiệu quả để triển khai công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, người lao động. Trong đó, chú trọng tuyên truyền, phổ biến, trang bị kiến thức mọi mặt, nhất là kiến thức pháp luật về lao động, các chế độ chính sách và những vấn đề thiết thực gắn với đời sống, việc làm mà người lao động quan tâm đến với đông đảo đoàn viên, CNVCLĐ. Thông qua đó, góp phần thực hiện tốt chức năng của tổ chức Công đoàn là đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động.

Ban tổ chức tặng hoa chuyên gia buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến.

9h15: Bắt đầu phần hỏi đáp về chính sách pháp luật của đoàn viên, người lao động

Các chuyên gia buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến.

Chị Nguyễn Thị Hồ, Trường THCS Liên Hà hỏi: Tôi là giáo viên đã công tác được 30 năm, nay tôi 53 tuổi, tôi có nguyện vọng xin nghỉ hưu sớm có được không? Xin chuyên gia cho biết các quy định và quyền lợi tôi được hưởng cụ thể như thế nào?

Chị Nguyễn Thị Hồ, Trường THCS Liên Hà đặt câu hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Chúng ta đang có lộ trình thay đổi tuổi nghỉ hưu theo Nghị định 135, tuổi nghỉ hưu của nữ là 56 tuổi 4 tháng. Muốn nghỉ hưu sớm hay không thì chúng ta lấy tuổi nghỉ hưu của năm muốn nghỉ sớm trừ đi, tối đa không quá 5 tuổi. Đủ 20 năm đóng bảo hiểm trở lên thì sẽ đủ điều kiện đi giám định y khoa, tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 60% trở lên thì có thể được nghỉ hưu sớm.

Tuy nhiên, chúng ta cũng có Nghị định 29 về tinh giản biên chế, nếu đủ điều kiện chị có thể đăng ký nghỉ theo chính sách này.

Chị Nguyễn Thị Ngọc Mai, Trường THCS Liên Trung hỏi: Cháu trai tôi tốt nghiệp đại học và được nhận vào một công ty kinh doanh cửa nhựa. Công ty quy định thời gian thử việc là 2 tháng, mức lương thử việc bằng 70% mức lương của công việc cho một người chính thức. Cháu tôi thấy như vậy là không hợp lý vì mình cũng làm như người khác mà chỉ nhận được 70% lương là không công bằng. Xin hỏi chuyên gia, cháu tôi có thể đòi quyền lợi cho mình không?

Chị Nguyễn Thị Ngọc Mai, Trường THCS Liên Trung, đặt câu hỏi với chuyên gia.

Chuyên gia Đăng Văn Thành - Đoàn luật sư thành phố Hà Nội: Theo quy định của Bộ luật Lao động, trong thời gian thử việc, người lao động được hưởng ít nhất 85% lương của công việc đó, do đó trường hợp hưởng 70% lương là chưa đúng quy định, trường hợp này, người lao động và chủ sử dụng lao động có thể ngồi trực tiếp để yêu cầu chủ sử dụng lao động thực hiện đúng theo quy định của Bộ Luật Lao động; hoặc nhờ Công đoàn cơ sở đòi lại quyền lợi; hoặc yêu cầu thanh tra lao động vào để yêu cầu chủ sử dụng lao động thực hiện đúng quy định pháp luật.

Chị Hồ Thị Kim Tuyến, Công ty cổ phần Việt An hỏi: Xin chuyên gia cho biết, trường hợp người lao động trong thời gian nghỉ phép không may bị bệnh đột xuất phải nhập viện (trong 5 ngày đợt nghỉ phép), thì người lao động đó có được hưởng chế độ nghỉ để điều trị không? Trong thời gian nghỉ ốm, người lao động có được hưởng nguyên lương hay không?

Chị Hồ Kim Tuyến, Công ty cổ phần Việt An nêu câu hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Trong thời gian chị nghỉ phép đã được hưởng nguyên lương rồi nên nếu bị ốm vào thời gian này thì sẽ không được hưởng chi trả chế độ ốm đau của cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH), còn bảo hiểm y tế thì vẫn được hưởng bình thường.

Chị Đỗ Thị Quỳnh, Công ty Tân Thành Công hỏi: Tại sao chủ doanh nghiệp không được đóng BHXH?

Chị Đỗ Thị Quỳnh, Công ty Tân Thành Công hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Chủ doanh nghiệp của bạn bỏ hoàn toàn tiền vốn, tiền lương ra. Họ không ký hợp đồng với ai hết nên không có phần tiền của chủ sử dụng lao động và phần tiền của người lao động. Trường hợp này theo quy định hiện nay chỉ có thể tham gia được BHXH tự nguyện và bảo hiểm y tế hộ gia đình.

Anh Hoàng Xuân Thứ, Chủ tịch Công đoàn xã Trung Châu hỏi: Hiện nay xây dựng kế hoạch An toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) có phải xin ý kiến của Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở hay không và dựa trên quy định nào?

Anh Hoàng Xuân Thứ, Công đoàn xã Trung Châu nêu câu hỏi.

Chuyên gia TS. Đỗ Thị Lan Chi

Chuyên gia Đỗ Thị Lan Chi: Khi lập kế hoạch về ATVSLĐ là một vấn đề để xem xét doanh nghiệp của chúng ta trong năm đó đầu tư bao nhiêu kinh phí cho ATVSLĐ. Nội dung về lập kế hoạch ATVSLĐ có 5 vấn đề, nó liên quan để kỹ thuật ATVSLĐ, các biện pháp kỹ thuật về vệ sinh lao động, an toàn lao động, các nội dung về tuyên truyền, trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân.

Khi lập kế hoạch về ATVSLĐ, chúng ta phải lấy ý kiến của Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở vì Công đoàn là đại diện cho người lao động, vì vậy phải xem xét nội dung kế hoạch năm đó có phù hợp với nguyện vọng của người lao động hay không?

Chị Hoàng Thị Phương Chi, Công ty dệt may Top mode hỏi: Doanh nghiệp tư nhân có 100 lao động, tất cả người lao động đều ký hợp đồng ko thời hạn và tham gia đầy đủ bảo hiểm y tế, BHXH, bảo hiểm thất nghiệp. Xin chuyên gia cho biết, Công ty có cần tổ chức khám sức khỏe cho người lao động không?

Chị Hoàng Thị Phương Chi, Công ty dệt may Top mode đặt câu hỏi.

Chuyên gia Đỗ Thị Lan Chi: Quy định trong Luật ATVSLĐ, hàng năm người sử dụng lao động phải tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động, nếu trong Công ty có người làm việc đối với ngành nghề nguy hiểm, độc hại thì phải tổ chức khám sức khỏe 6 tháng/lần. Như vậy, nghĩa vụ của người sử dụng lao động là phải tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu bổ sung: Thẻ bảo hiểm y tế không chi trả tiền trong trường hợp thực hiện khám sức khỏe định kỳ, mà chỉ chi trả trong trường hợp có bệnh, thực hiện điều trị bệnh.

Anh Nguyễn Đức Toàn, Chủ tịch Công đoàn Thị trấn Phùng hỏi: Bạn tôi là nữ cán bộ bán chuyên trách cấp xã. Theo quy định mới của Luật BHXH, bạn tôi được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Vậy xin chuyên gia cho biết, bạn tôi có được hưởng cả 5 chế độ BHXH như cán bộ, công chức cấp xã hay không?

Anh Nguyễn Đức Toàn, Chủ tịch Công đoàn thị trấn Phùng đặt câu hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Cán bộ bán chuyên trách cấp xã chỉ được đóng BHXH là 22% chứ không phải 31,5%, chỉ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất. Dự thảo Luật lần này tôi thấy đã đưa ra nội dung bổ sung chế độ thai sản cho cán bộ bán phụ trách cấp xã.

Chị Lê Thị Hoa, Công ty Kỹ thuật ChinLanShing Rubber Hà Tây hỏi: Tôi có một đồng nghiệp đã đóng bảo hiểm y tế 5 năm liên tục nhưng không may mắc bệnh hiểm nghèo, chữa bệnh đúng tuyến. Xin hỏi, bạn tôi có được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh không? Người lao động làm công việc độc hại, nặng nhọc thì được bồi dưỡng bằng hiện vật như thế nào?

Chị Lê Thị Hoa, Công ty Kỹ thuật ChinLanShing Rubber Hà Tây đặt câu hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Đóng BHXH và bảo hiểm y tế là hai việc độc lập. Với BHXH, thời gian ngắt quảng có thể cộng dồn, còn với bảo hiểm y tế, nếu như trong 5 năm đấy ngắt quãng quá 3 tháng thì thời gian 5 năm sẽ được tính lại từ đầu.

Với người đã có thời gian 5 năm đóng bảo hiểm y tế liên tục, trong một năm đã chi quá 6 lần tháng lương cơ sở thì sẽ được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh đúng tuyến do bảo hiểm y tế chi trả.

Chuyên gia Đỗ Thị Lan Chi bổ sung: Về nguyên tắc bồi dưỡng bằng hiện vật: Việc tổ chức bồi dưỡng bằng hiện vật phải thực hiện trong ca, ngày làm việc, bảo đảm thuận tiện, an toàn, vệ sinh thực phẩm. Không được trả bằng tiền, không được trả vào lương (bao gồm cả việc đưa vào đơn giá tiền lương) thay cho hiện vật bồi dưỡng. Chi phí bồi dưỡng bằng hiện vật được hạch toán vào chi phí hoạt động thường xuyên, chi phí sản xuất kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Chuyên gia Đỗ Thị Lan

Mức bồi dưỡng bằng hiện vật: Bồi dưỡng bằng hiện vật được tính theo định suất hàng ngày và có giá trị bằng tiền theo các mức bồi dưỡng sau: Mức 1: 13.000 đồng/ Mức 2: 20.000 đồng/ Mức 3: 26.000 đồng/ Mức 4: 32.000 đồng. Nếu làm việc từ 50% thời giờ làm việc bình thường trở lên của ngày làm việc thì được hưởng cả định suất bồi dưỡng.

Nếu làm dưới 50% thời giờ làm việc bình thường của ngày làm việc thì được hưởng nửa định suất bồi dưỡng. Trong trường hợp người lao động làm thêm giờ, định suất bồi dưỡng bằng hiện vật được tăng lên tương ứng với số giờ làm thêm theo nguyên tắc trên.

Ngoài ra, khuyến khích người sử dụng lao động xem xét, quyết định việc thực hiện bồi dưỡng bằng hiện vật ở mức 1 (13.000 đồng) đối với người lao động không làm các nghề, công việc thuộc danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội quy định nhưng đang làm việc trong điều kiện lao động có ít nhất một trong các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại không bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn vệ sinh cho phép theo quy định của Bộ Y tế hoặc tiếp xúc với các nguồn gây bệnh truyền nhiễm.

Vậy người lao động làm việc trong điều kiện có yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại được hưởng bồi dưỡng bằng hiện vật giúp tăng cường sức đề kháng và thải độc của cơ thể cũng như bảo đảm thuận tiện, an toàn, vệ sinh thực phẩm.

Một bạn đọc hỏi: Do có việc riêng của gia đình, tôi muốn xin công ty cho nghỉ việc không hưởng lương 3 tháng có được không? Việc nghỉ của tôi có ảnh hưởng tới số ngày nghỉ hàng năm không?

Chuyên gia Đặng Văn Thành: Việc nghỉ không lương 3 tháng người lao động có thể thương lượng với chủ sử dụng lao động. Tuy nhiên theo Nghị định 145 hướng dẫn thời gian nghỉ phép trong năm của người lao động cộng dồn vào tối đa không quá 1 tháng. Như vậy bạn nghỉ 3 tháng không lương chỉ được tính 1 tháng, các thời gian còn lại không được tính vào thời gian nghỉ phép, ảnh hưởng tới số ngày nghỉ hàng năm.

Chị Thế Thị Ninh, Chủ tịch Công đoàn Trường Tiểu học Tân Lập A hỏi: Tôi năm nay 47 tuổi (nữ), đã đi làm được 20 năm, nhưng trong thời gian đi làm tôi nghỉ một năm không đóng BHXH. Xin hỏi đến năm bao nhiêu tuổi tôi được nghỉ hưu theo quy định?

Chị Thế Thị Ninh, Chủ tịch Công đoàn Trường Tiểu học Tân Lập A nêu câu hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Điều kiện nghỉ hưu có 2 yếu tố, điều kiện tuổi đời và số năm đóng BHXH. Theo Nghị định 135 quy định tuổi nghỉ hưu đối với nữ 60 tuổi, nam 62 tuổi; tối thiểu từ 20 năm đóng BHXH trở lên. Để đạt tỷ lệ cao nhất hưởng 75% thì nữ đạt 30 năm; nam 35 năm đóng BHXH.

Anh Nguyễn Xuân Hùng, Công ty cổ phần Việt An hỏi: Khi ký hợp đồng lao động, trên hợp đồng sẽ ghi mức lương cơ bản và phụ cấp. Khi công nhân làm thêm thì giờ làm thêm sẽ tính theo mức lương cơ bản hay cả phụ cấp.

Anh Nguyễn Xuân Hùng.

Chuyên gia Đăng Văn Thành: Người lao động được trả lương làm thêm giờ phải tính cả tiền lương cơ bản và phụ cấp.

Chị Nguyễn Thị Thường, Chủ tịch Công đoàn Trường Tiểu học Thọ Xuân hỏi: Quyền lợi về an toàn vệ sinh lao động của người lao động làm việc theo hợp đồng lao động được quy định như thế nào?

Chị Nguyễn Thị Thường, Chủ tịch Công đoàn Trường Tiểu học Thọ Xuân.

Chuyên gia Đỗ Thị Lan Chi: Người lao động có 3 quyền lợi cụ thể như sau:

Thứ nhất, được cung cấp thông tin đầy đủ về các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại tại nơi làm việc và những biện pháp phòng, chống; được đào tạo, huấn luyện về an toàn, vệ sinh lao động.

Thứ hai, được trang cấp các phương tiện bảo hộ cá nhân.

Thứ ba, từ chối làm công việc hoặc rời bỏ nơi làm việc mà vẫn được trả đủ tiền lương và không bị coi là vi phạm kỷ luật lao động khi thấy rõ có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động đe dọa nghiêm trọng tính mạng hoặc sức khỏe của mình nhưng phải báo ngay cho người quản lý trực tiếp để có phương án xử lý; chỉ tiếp tục làm việc khi người quản lý trực tiếp và người phụ trách công tác an toàn, vệ sinh lao động đã khắc phục các nguy cơ để bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động.

Ngoài ra, người lao động còn được hưởng một số quyền khác như: Quyền thông tin; được bảo đảm các điều kiện làm việc công bằng, an toàn, vệ sinh lao động; yêu cầu người sử dụng lao động bố trí công việc phù hợp sau khi điều trị ổn định do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật…

Chị Nguyễn Thị Nhung, Trường Tiểu học Liên Trung hỏi: Anh trai tôi mở một cửa hàng tiện ích nhỏ ở nhà, tuy nhiên, do bận công việc khác nên anh tôi phải thuê nhân viên thu ngân. Do đặc điểm thu ngân được quản lý tiền, sợ người làm không trung thực nên anh tôi yêu cầu người đó phải đưa giấy tờ tùy thân cho anh giữ, mới đồng ý ký kết Hợp đồng lao động. Xin hỏi chuyên gia, anh tôi có được quyền làm như vậy không?

Chị Nguyễn Thị Nhung, Trường Tiểu học Liên Trung đặt câu hỏi với các chuyên gia.

Chuyên gia Đặng Văn Thành: Trong Điều 17 Bộ luật Lao động 2019 quy định người sử dụng lao động không được yêu cầu, giữ bản chính giấy tờ tùy thân của người lao động khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động.

Trong trường hợp này, người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động đi chứng thực những giấy tờ, bằng cấp chứng chỉ để nộp lại; về xã, phường nơi người lao động đang cư trú để chứng thực sơ yếu lý lịch, qua đó người sử dụng lao động có thể biết rõ thông tin của người lao động, trường hợp xảy ra vấn đề gì có thể nhờ cơ quan chức năng giải quyết.

Anh Nguyễn Văn Mạnh (Chủ tịch Công đoàn xã Tân hội) hỏi: Bộ luật Lao động 2019 có hiệu lực thay thế Bộ luật Lao động 2012 thì Nghị định 49 và Thông tư 17 cũng hết hiệu lực kể từ 01/02/2021. Xin hỏi chuyên gia, công ty của em trai tôi vẫn sử dụng thang lương, bảng lương đã được xây dựng theo các văn bản của Nhà nước hướng dẫn trước đây thì đúng hay sai?

Anh Nguyễn Văn Mạnh.

Chuyên gia Đặng Văn Thành: Bộ luật Lao động 2012 đã hết hiệu lực mà công ty vẫn sử dụng tôi khẳng định là sai. Về xây dựng thang bảng lương cụ thể Bộ luật Lao động 2019 thì hiện nay có Nghị định 38 quy định về mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động. Trường hợp công ty làm sai người lao động có thể đề nghị Công đoàn cơ sở đứng ra bảo vệ quyền lợi cho mình hoặc kiến nghị với chủ sử dụng lao động để Công ty có sự điều chỉnh.

Chị Nguyễn Thị Thu Hiền, Công ty TNHH Dcode hỏi: Trong trường hợp không may bị sẩy thai, thai lưu thì lao động nữ có được nghỉ việc hưởng chế độ như thế nào?

Chị Nguyễn Thị Thu Hiền, Công ty TNHH Dcode.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Theo Điều 33 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định thời gian hưởng chế độ khi sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý. Theo đó, khi sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý thì lao động nữ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền. Thời gian nghỉ việc tối đa được quy định như sau: 10 ngày nếu thai dưới 05 tuần tuổi; 20 ngày nếu thai từ 05 tuần tuổi đến dưới 13 tuần tuổi; 40 ngày nếu thai từ 13 tuần tuổi đến dưới 25 tuần tuổi; 50 ngày nếu thai từ 25 tuần tuổi trở lên.

Chị Nguyễn Thị Ánh, Chủ tịch Công đoàn xã Phương Đình hỏi: Người nhà tôi bị tai nạn lao động, mất 35% sức khỏe. Xin hỏi chuyên gia, khi tôi về hưu tôi sẽ được hưởng những chế độ gì?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Người lao động tham gia vào 4 quỹ khác nhau: Quỹ Bảo hiểm Xã hội; Quỹ Bảo hiểm Y tế; Quỹ Thất nghiệp; Quỹ Tai nạn lao động, do đó khi bị tai nạn lao động hưởng 35% hàng tháng thì sẽ hưởng đến hết đời, khi nghỉ hưu sẽ gộp chung 2 chế độ để hưởng cùng lúc.

Chị Hà Thị Linh, Công ty Hoa Sen hỏi: Hồ sơ hưởng chế độ tai nạn lao động bao gồm giấy tờ gì?

Chị Hà Thị Linh.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Hồ sơ hưởng chế độ tai nạn lao động bao gồm: Sổ bảo hiểm xã hội, giấy ra viện hoặc trích sao hồ sơ bệnh án sau khi đã điều trị tai nạn lao động đối với trường hợp nội trú, biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa, văn bản đề nghị giải quyết chế độ tai nạn lao động.

Chị Nguyễn Thị Thu Hà, Công ty cổ phần công nghệ Ngôi sao châu Á hỏi: Giả sử tình huống, người lao động được đào tạo về ATVSLĐ, đã ký cam kết trong việc chấp hành nội quy ATVSLĐ với Công ty. Tuy nhiên, vì lý do chủ quan, người lao động vi phạm về ATVSLĐ gây hậu quả: Thiệt hại về vật chất cho Công ty, làm bản thân bị thương và gây thương tích đồng nghiệp đang làm cùng. Như vậy trong trường hợp này cần xử lý như thế nào và người lao động này phải bồi thường như thế nào?

Chuyên gia Đỗ Thị Lan Chi: Chúng ta khẳng định đây là vụ tai nạn lao động nguyên nhân do người lao động, gây thương tích cho 2 người lao động trở lên. Như vậy phải xử lý như sau:

Thứ nhất: Lập đoàn điều tra tai nạn lao động, không phải Công ty lập mà báo lên Sở Lao động Thương binh và Xã hội để lập đoàn điều tra, tìm hiểu lý do gây tai nạn lao động.

Thứ hai, khi xảy ra tai nạn lao động, Công ty phải lập tức tổ chức đưa người bị tai nạn đi cấp cứu. Lưu ý, một số công ty khi đưa người lao động đi bệnh viện thường gọi người nhà bệnh nhân đến tạm ứng tiền viện phí. Nhưng theo luật thì Công ty phải đóng tiền tạm ứng viện phí và chi trả mọi chi phí cho đến khi người lao động được chữa khỏi. Ngoài ra, Công ty phải chi trả mọi chế độ về tai nạn lao động mà người lao động được hưởng.

Lưu ý thêm, cần xem kết luận của Đoàn điều tra. Có nhiều trường hợp chủ sử dụng lao động hay đổ lỗi cho người lao động khi có tai nạn lao động xảy ra nhưng khi được điều tra thì có thể nguyên nhân không hoàn toàn do người lao động.

Nếu lỗi hoàn toàn do người lao động thì người lao động chỉ được hưởng trợ câp thôi. Còn nếu do cả chủ sử dụng lao động nữa thì Công ty sẽ phải bồi thường toàn bộ.

Chuyên gia Đăng Văn Thành bổ sung: Nếu người lao động được xác định là hoàn toàn vi phạm quy định ATVSLĐ thì người lao động phải bồi thường và người sử dụng lao động có gthể áp dụng biện pháp khấu trừ lương nhưng không quá 30% lương thực nhận sau khi đóng tất cả các loại bảo hiểm.

Chị Tạ Thị Hường, Chủ tịch Công đoàn Trường Mầm non Đồng Tháp hỏi: Công ty chị gái tôi đang yêu cầu một số người làm công việc khác không đúng chuyên môn, vậy nhờ chuyên gia tư vấn, khi nào người sử dụng lao động có quyền chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động?

Chị Tạ Thị Hường.

Chuyên gia Đặng Văn Thành: Người sử dụng lao động có quyền điều chuyển người lao động nhưng chỉ nằm trong một số trường hợp ví dụ sự cố điện nước, khắc phục thiên tai, hỏa hoạn… Tuy nhiên, việc điều chuyển được quy định là cộng dồn không quá 60 ngày/năm. Trong trường hợp quá 60 ngày phải có sự đồng ý của người lao động bằng văn bản. Nếu người lao động không đồng ý bằng văn bản, người sử dụng lao động không có quyền điều chuyển người lao động đi làm công việc khác trái với thỏa thuận trước đó.

Chị Phan Tú Mây, Chủ tịch Công đoàn Công ty Cổ phần ứng dụng công nghệ và CNC Việt Nam hỏi: Xin hỏi chuyên gia trong khi thực hiện công việc nếu tôi phát hiện ra công việc nguy hiểm hoặc nguy cơ cao thì tôi nên làm gì?

Chuyên gia Đỗ Thị Lan Chi: Khi làm việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm thì người lao động phải tuân thủ các quy định của pháp luật, của Công ty liên quan đến pháp luật, an toàn vệ sinh lao động. Khi người sử dụng lao động trang bị các phương tiện bảo hộ lao động, các phương tiện bảo vệ cá nhân thì người lao động cần sử dụng đúng các phương tiện đã được trang bị.

Bên cạnh đó, vấn đề ổn định tình trạng tâm sinh lý cũng rất quan trọng, các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tai nạn chiếm tỷ lệ rất lớn là do người lao động, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, có nhiều người lao động rất quan tâm đến an toàn lao động nhưng họ lại để xảy ra tai nạn lao động, do đó để làm việc tại nơi có nguy cơ rủi ro cao ngoài việc tuân thủ các quy định pháp luật về an toàn lao động, trang bị đúng, đủ phương tiện bảo hộ, thì người lao động luôn phải giữ ổn định tình trạng tâm sinh lý, tâm trạng vui quá, buồn quá đều ảnh hưởng đến công việc.

Ban Tổ chức tặng quà cho đoàn viên, người lao động trong phần giao lưu.

Một bạn đọc hỏi: Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không phải báo trước cho người sử dụng lao động trong trường hợp nào?

Chuyên gia Đăng Văn Thành: Theo quy định tại khoản 2 Điều 35 Bộ luật Lao động 2019 thì người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không cần báo trước trong những trường hợp: Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc theo thỏa thuận, trừ trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này; Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn; Bị người sử dụng lao động ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động, bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc; Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo quy định tại khoản 1 Điều 138 của Bộ luật này; Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác; Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực.

Chị Nguyễn Thị Trinh (Công ty Cổ phần thực phẩm Richy Miền Bắc) hỏi: Bảo hiểm y tế của người lao động đăng ký tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đan Phượng. Khi người lao động bị ốm, phải nhập viện, đã có giấy chuyển tuyến ra Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn. Tuy nhiên, người lao động muốn nhập và điều trị tại Bệnh viện 108. Như vậy người lao động đó được hưởng chế độ bảo hiểm như thế nào?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Trong trường hợp này, khi người bệnh đã được chuyển tuyến ra Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn tức là đã chuyển tuyến bệnh viện tuyến Thành phố, nếu muốn chuyển lên Bệnh viện 108 thì phải tiếp tục có giấy chuyển viện lên bệnh viện tuyến Trung ương. Còn nếu khám vượt tuyến, người bệnh chỉ được hưởng 40% chi phí điều trị nội trú (được tính dựa trên mức hưởng như khi khám chữa bệnh đúng tuyến). Nếu người bệnh chỉ khám ngoại trú thì phải chi trả toàn bộ chi phí khám.

Bạn đọc hỏi: Người lao động đơn phương chấm dứt Hợp đồng lao động mà không phải báo trước cho người sử dụng lao động trong trường hợp nào?

Chuyên gia Đăng Văn Thành: Theo quy định tại khoản 2 Điều 35 Bộ Luật Lao động 2019 thì người lao động có quyền đơn phương chấm dứt Hợp đồng lao động không cần báo trước trong những trường hợp: Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc theo thỏa thuận, trừ trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này; Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn; Bị người sử dụng lao động ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động, bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc; Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo quy định tại khoản 1 Điều 138 của Bộ luật này; Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác; Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực.

Chị Nguyễn Thị Trinh, Công ty Cổ phần thực phẩm Richy Miền Bắc hỏi: Bảo hiểm y tế của người lao động đăng ký tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đan Phượng. Khi người lao động bị ốm, phải nhập viện, đã có giấy chuyển tuyến ra Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn. Tuy nhiên, người lao động muốn nhập và điều trị tại Bệnh viện 108. Như vậy người lao động đó được hưởng chế độ bảo hiểm như thế nào?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Trong trường hợp này, khi người bệnh đã được chuyển tuyến ra Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn tức là đã chuyển tuyến bệnh viện tuyến Thành phố, nếu muốn chuyển lên Bệnh viện 108 thì phải tiếp tục có giấy chuyển viện lên bệnh viện tuyến Trung ương. Còn nếu khám vượt tuyến, người bệnh chỉ được hưởng 40% chi phí điều trị nội trú (được tính dựa trên mức hưởng như khi khám chữa bệnh đúng tuyến). Nếu người bệnh chỉ khám ngoại trú thì phải chi trả toàn bộ chi phí khám.

Phát biểu bế mạc chương trình, bà Nguyễn Thị Thủy - Chủ tịch LĐLĐ huyện Đan Phượng nhấn mạnh, sau một buổi sáng làm việc hiệu quả, người lao động trên địa bàn huyện đã được tiếp cận với chính sách, pháp luật một cách trực tiếp và đầy đủ từ những chuyên gia giàu kinh nghiệm. Đây cũng là cơ hội để đoàn viên, người lao động có thể tiếp thu kiến thức, áp dụng vào quá trình làm việc, từ đó có thể đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của mình, nhất là trong Tháng Công nhân và Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động. Chủ tịch LĐLĐ huyện Đan Phượng cũng bày tỏ mong muốn trong thời Báo Lao động Thủ đô, các chuyên gia sẽ tiếp tục đồng hành với đoàn viên, người lao động huyện Đan Phượng về hoạt động truyền thông chính sách.