Phố Gia Ngư

	Phố Hàng Khoai
	Phố Hàng Bài

Phố nằm trên đất của hai làng Gia Ngư và Trung Yên (hiện vẫn còn con ngõ Trung Yên nằm song song phía bắc phố Gia Ngư), thuộc tổng Hữu Túc, huyện Thọ Xương cũ. Xưa kia phía bắc hồ Gươm là hồ Thái Cực, có một làng cá nằm ở dải đất giữa hai hồ này với nhiều cư dân xung quanh sống bằng nghề chài lưới và do đó . Theo các sách địa chí, nơi đây vào đời Gia Long (1801—1819) vẫn gọi là Làng Cá, đến đời Minh Mạng (1820—1840) nhà vua bắt Hán hoá tên nôm, thành ra có thôn Gia Ngư.

Thời Pháp thuộc, phố Gia Ngư ngày nay được chia làm hai gồm phố Tirant, đoạn giáp Hàng Bè, và người dân thường gọi là ngõ Gia Ngư; và phố Nguyễn Du, đoạn cuối. Thời tạm chiếm, hai phố này được nhập lại và được đặt tên là phố Gia Ngư. Năm 1945, phố được Nhà nước Việt Nam chính thức đặt tên là Gia Ngư.

Cũng như nhiều con phố khác trong khu phố cổ Hà Nội, Gia Ngư có ngôi đình Đại Lợi ở số nhà 50. Nhiều năm qua, đình Đại Lợi đã trở thành một thế giới tâm linh của người dân trong khu phố cổ.

Gia Ngư là con phố khá đẹp, mang nhiều đặc trưng của Hà Nội cũ với những ngôi nhà cổ và nhà tầng khang trang. Tại số nhà 50 hiện nay vẫn còn một ngôi đình nhưng không phải của thôn Gia Ngư mà của phường Đại Lợi, thờ các thần Bạch Mã, Linh Lang và Cao Sơn.Năm 2003, Gia Ngư đoạt giải nhất trong cuộc thi “Hà Nội 36 phố phường” với ý tưởng cho một góc phố đẹp do mạng ASHUI, Ban quản lý Phố cổ Hà Nội và Tạp chí Kiến trúc đồng tổ chức.

Ở giữa phố Gia Ngư là chợ Hàng Bè, đã tồn tại gần 100 năm. Theo một người dân ở phố này, từ khoảng năm 1972-1973, chợ Hàng Bè cứ lấn dần và đến bây giờ chợ đã nằm gọn trên cả con phố Gia Ngư.

Tên chợ Hàng Bè vẫn được gọi theo thói quen, các tên khác như chợ Gia Ngư và chợ Cầu Gỗ thì ít ai dùng. Chợ cũng giữ nếp dựng lều bán hàng dưới lòng đường như ngày trước, chẳng xây dựng nhà cửa cố định. Chợ ở giữa thủ đô, nhưng trông những món hàng và những ông già, bà lão, cô gái bán hàng ăn vận giản dị, người ta có cảm giác như lạc vào một phiên chợ quê mùa đậm chất đồng bằng Bắc Bộ.

Q.Nam