Nguy cơ di chứng hậu Covid-19

Nhiều di chứng nặng nề

Theo Bộ Y tế, tính từ đầu dịch Covid-19 đến ngày 9/1, Việt Nam có 1.899.575 ca nhiễm. Riêng trong đợt dịch thứ 4 (từ ngày 27/4/2021 đến nay), số ca nhiễm mới ghi nhận trong nước là 1.893.570 ca, trong đó có 1.497.431 bệnh nhân đã được công bố khỏi bệnh. Hiện, số bệnh nhân nặng đang điều trị là 5.970 ca, trong đó, thở ô xy qua mặt nạ là 4.257 ca; thở ô xy dòng cao HFNC là 861 ca; thở máy không xâm lấn là 136 ca; thở máy xâm lấn là 696 ca; tim phổi nhân tạo (ECMO) là 20 ca.

Các bác sĩ Bệnh viện điều trị người bệnh Covid-19 Đại học Y Hà Nội đang chăm sóc cho các bệnh nhân.

Đáng lo ngại, các chuyên gia y tế cho biết, thời gian qua số bệnh nhân mắc Covid-19 tăng mạnh khiến số ca nặng cũng tăng. Sau thời gian điều trị mắc Covid-19, mặc dù người bệnh đã phục hồi và có kết quả âm tính với vi rút SARS-CoV-2, nhưng sau đó nhiều bệnh nhân vẫn phải chịu tác động từ những di chứng, sự tổn thương tinh thần. Đặc biệt, với những bệnh nhân bị Covid-19 nặng, bệnh nhân lớn tuổi hay người có nhiều bệnh sẽ là lúc các bệnh nền dễ bộc phát. Do đó, việc hỗ trợ điều trị chăm sóc trong giai đoạn phục hồi càng sớm thì hậu quả của căn bệnh càng nhẹ, giảm thiểu di chứng.

Vừa qua, Bệnh viện điều trị người bệnh Covid-19 Đại học Y Hà Nội đã thành lập Khoa Phục hồi chức năng hậu Covid-19, với 40 giường bệnh, chăm sóc F0 về thể chất và tinh thần trước khi xuất viện. Những bệnh nhân Covid-19 sau giai đoạn hồi sức sẽ được chuyển sang Khoa Phục hồi chức năng hậu Covid-19. Tại đây, các chuyên gia y tế sẽ phục hồi chức năng hô hấp, tâm lý trị liệu sẽ tiếp tục điều trị cho bệnh nhân. Như vậy, bệnh viện sẽ giải phóng nhanh các khu vực hồi sức để có giường đón bệnh nhân mới.

Chia sẻ về vấn đề di chứng hậu Covid-19, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Bùi Hải, Phó Giám đốc Bệnh viện điều trị người bệnh Covid-19 Đại học Y Hà Nội cho biết: Tổn thương nặng nhất đối với bệnh nhân nhiễm Covid-19 là tổn thương về phổi, hô hấp. Phó Giáo sư Hoàng Bùi Hải lý giải, giai đoạn đầu là sự tấn công của vi rút SARS-CoV-2, giai đoạn sau đó là sự tương tác của cơ thể, tổn thương phổi đòi hỏi phải có nhiều thời gian để hồi phục dần. Đây là tổn thương nguy hiểm nhất đối với bệnh nhân hậu Covid-19, có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như tuổi thọ của người bệnh.

"Những người mắc Covid-19 bị tổn thương phổi lớn hai bên, thậm chí không còn chỗ nào tình trạng phổi lành rất khó qua khỏi. Có trường hợp có thể vẫn huy động được một số vùng phổi đảm bảo đủ chức năng có thể tiếp nhận đủ oxy từ bên ngoài đưa vào cơ thể.Có trường hợp bệnh nhân nặng sau 2 tháng điều trị hồi sức tích cực về nhà đã bỏ được oxy chứng tỏ một số vùng phổi cũng đã lành trở lại và phục hồi được. Đó là điều hy vọng để chúng tôi phục hồi chức năng hô hấp sớm cho bệnh nhân, kể cả vấn đề về tâm lý bệnh nhân", Phó Giám đốc Bệnh viện điều trị người bệnh Covid-19 Đại học Y Hà Nội chia sẻ.

Bên cạnh đó, với những bệnh nhân Covid-19 nằm hồi sức lâu cũng có thể bị tổn thương yếu cơ toàn thân, loét do tỳ đè, đột quỵ, bệnh lý nền kèm theo. Hay đối với những bệnh nhân mắc Covid-19 nhẹ, Phó Giáo sư Hoàng Bùi Hải cho hay, trường hợp này chưa có tổn thương phổi nhưng có người cho biết bị mất ngủ, rối loạn vị giác, chán ăn, có người rối loạn tâm thần, trầm cảm, ở phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt…

Hỗ trợ hồi phục chức năng cho bệnh nhân

Đồng quan điểm trên, bác sĩ Chu Thị Quỳnh Thơ, quyền Trưởng Khoa phục hồi chức năng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho hay, vi rút SARS-CoV-2 có thể gây tổn thương đa cơ quan, bởi vậy bệnh nhân Covid-19 sau khi đã qua khỏi giai đoạn cấp tính vẫn có thể có những triệu chứng tồn tại dai dẳng như khó thở, mệt mỏi, đau cơ. “Có những rối loạn bệnh nhân hậu Covid-19 phải đối mặt như tình trạng suy giảm thể chất, nhận thức, rối loạn chú ý giảm khả năng tập trung. Đặc biệt, ảnh hưởng tới việc quay trở lại các chức năng sinh hoạt hàng ngày. Một số bệnh nhân do can thiệp trong hồi sức có thể gặp như rối loạn nuốt sau khi đặt ống nội khí quản hay những rối loạn về sau", bác sĩ Quỳnh Thơ chia sẻ.

Theo bác sĩ Quỳnh Thơ, những bệnh nhân tổn thương phổi, xơ phổi nặng sẽ giảm chức năng thông khí của phổi, rối loạn chức năng hô hấp dễ khiến bệnh nhân gặp phải triệu chứng khó thở, hụt hơi, bệnh nhân ho dai dẳng. Với triệu chứng như vậy bệnh nhân rất khó quay trở lại với công việc hàng ngày bình thường như trước đây."Chúng tôi có trao đổi với một số bệnh nhân sau khi ra viện ở đơn vị hồi sức cấp cứu họ không thể trở lại công việc cũ. Có rất nhiều bệnh nhân thậm chí nặng hơn nữa khi không thể giao lưu với hàng xóm, gần như chỉ làm những hoạt động đơn giản trong gia đình. Như vậy ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh cả về tâm lý lẫn thể chất", bác sĩ Quỳnh Thơ cho biết.

Quyền Trưởng Khoa phục hồi chức năng cho hay, với bệnh nhân nhẹ không có triệu chứng cũng có thể có những biến chứng hậu Covid-19. Hiện, Khoa Phục hồi chức năng của Bệnh viện đang xây dựng bộ công cụ để theo dõi bệnh nhân lâu hơn. Có những bệnh nhân cần được theo dõi kéo dài trong thời gian tới 6 tháng, thậm chí có những nghiên cứu theo dõi bệnh nhân tới 1 năm để có thể tầm soát, sàng lọc đối tượng có nhu cầu tiếp tục can thiệp về mặt y tế để có thể phục hồi chức năng, tâm lý.

“Với bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ sau này có vấn đề về mặt sức khoẻ như khó thở, rối loạn phát sinh khi hoạt động thể dục kháng sức nên đến gặp nhân viên y tế. Từ đó, mới xác định xem có nằm trong những ảnh hưởng hậu Covid-19 hay không hay bệnh lý nào khác. Biến chứng hậu Covid-19 hay gặp ở bệnh nhân có nguy cơ cao, đối với những người cao tuổi chứ không phải tất cả đối tượng mắc Covid-19 đều gặp phải", bác sĩ Quỳnh Thơ cho biết thêm.

Đối với những bệnh nhân bị di chứng tâm lý hậu Covid-19 cần phải có sự kiên trì và thời gian hướng người bệnh suy nghĩ mọi thứ theo hướng tích cực. Đồng thời, các chuyên gia y tế khuyến cáo người bệnh nên chú trọng việc ăn uống, nghỉ ngơi, rèn luyện sức khỏe phù hợp theo thể trạng. Với người cao tuổi, việc trò chuyện cùng người thân trong gia đình và được người thân động viên, giúp đỡ sẽ làm giảm sự lo lắng, kích thích hoạt động não sau khi khỏi bệnh Covid-19. Các thành viên trong gia đình nên khuyến khích người đã khỏi bệnh Covid-19 tham gia các hoạt động tinh thần như đọc sách, báo, tham gia bàn luận về tin tức trong ngày... cũng đóng góp đáng kể cho việc phục hồi sức khỏe rất tốt. /.