Người lao động mong chờ, doanh nghiệp trăn trở chuyện thưởng Tết

Đối với người lao động, thưởng Tết là một khoản vô cùng quan trọng và luôn được mong chờ vào những dịp cuối năm. Thời điểm này, người lao động cần tiền để mua áo quần, quà cáp, vé xe, vé tàu… và nhiều khoản quan trọng khác. Nếu không có thưởng Tết, thì coi như không có Tết đối với nhiều người, nhất là những người lao động thu nhập thấp.

Người lao động chờ “cứu cánh”

Năm nay, dịch Covid-19 đã bùng phát mạnh ở các tỉnh phía Nam kể từ cuối tháng 4, chỉ sau Tết Nguyên đán 2021 hơn 1 tháng. Nhiều lao động khi đó chưa tích luỹ được nhiều, nhưng đã phải móc tiền túi ra chi cho nhiều khoản khác nhau trong thời điểm cách ly xã hội. Không chỉ cách ly 2 tuần hay 1 tháng, mà hơn 5 tháng chỉ ở trong nhà ngồi chờ dịch Covid-19 được kiểm soát.

Bất chấp làn sóng người dân đổ về quê tránh dịch, nhiều người lao động ở miền Trung, miền Tây vẫn cố gắng bám trụ lại các khu công nghiệp ở Bình Dương, thành phố Hồ Chí Minh. Mức lương thời điểm đó, đa số đều bị cắt giảm ít nhất từ 10% - 50%. Số còn lại, không ít người lao động mất việc làm tạm thời vì công ty không đáp ứng đủ "3 tại chỗ". Vì thế, thưởng Tết năm nay được xem là “cứu cánh” cho những người lao động còn làm việc tại các tỉnh phía Nam.

Ảnh hưởng của dịch bệnh khiến việc thưởng Tết cũng trở nên khó khăn đối với nhiều doanh nghiệp.

Nhắc đến chuyển thưởng Tết, chị Nguyễn Thị Điểm - công nhân một công ty thực phẩm (Khu công nghiệp Mỹ Phước 3, thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương) không khỏi buồn lòng. Vào thời điểm này các năm, công ty đã có thông báo về việc thưởng Tết nhưng năm nay chị Điểm và đồng nghiệp ai cũng thấp thỏm về khoản thưởng tết.

Chị Điểm cho biết, công ty có lúc phải nghỉ sản xuất do ảnh hưởng của dịch bệnh, sau khi hoạt động trở lại thì công suất cũng không được như trước. Lý do một phần vì thiếu công nhân, phần còn lại là sản phẩm của công ty xuất ra không tiêu thụ hết, tồn kho nhiều nên số giờ làm của công nhân cũng bị giảm mạnh.

“Mọi năm, với công việc kiểm soát chất lượng sản phẩm, tôi được thưởng từ 2 – 3 tháng lương tuỳ vào lợi nhuận của công ty năm đó. Nhưng trung bình là khoảng 2 tháng lương, rơi vào đâu đó 20 triệu đồng. Cộng với tiền lì xì riêng của các lãnh đạo công ty nữa thì có thêm 1 – 2 triệu đồng. Nhưng năm nay thấy mọi thứ còn xa vời quá vì đợt dịch vừa rồi công ty không làm được gì nhiều”, chị Điểm chia sẻ.

Cùng nỗi thấp thỏm đó, anh Cao Văn Nậy – công nhân xây dựng (quận 3, thành phố Hồ Chí Minh) cho biết, đặc thù nghề nghiệp là có vật liệu, có công trình mới có việc làm nên không phải lúc nào cũng đều việc như nghề khác. Mọi năm thưởng Tết là 1 tháng lương là khoảng 10 triệu, nhưng phải được ký hợp đồng với công ty mới có thưởng.

“Nghề thợ xây thì bấp bênh lắm, mọi năm làm chăm chỉ thì có tiền về quê ăn Tết. Thưởng cuối năm cũng có, chủ yếu là khi tất toán công trình. Năm nay, công trình không xây được do phải thực hiện cách ly toàn xã hội, đến tháng 10 khi được tiêm vắc-xin mới được ra ngoài xây tiếp. Bây giờ cũng làm được, nhưng sợ không đủ tiền mà mua vé xe, vé tàu về quê”, anh Nậy chia sẻ.

Anh Nậy cũng cho biết, những năm trước, tiền thưởng Tết được anh đem về gửi biếu cho bố mẹ và mua quà cho vợ con. Nhưng năm nay, bản thân anh sợ phải ở lại thành phố, vì nếu bỏ tiền về quê thì mất ngót cũng hơn 3 triệu tiền vé xe cả đi lẫn về. Vì vậy, anh Nậy tính gửi tiền về cho gia đình mua sắm, còn bản thân mình thì ăn Tết ở công trường.

Doanh nghiệp trăn trở

Nếu người lao động thấm thỏm tiền thưởng tết thì các chủ doanh nghiệp lại như ngồi trên đống lửa để lo cho nhân viên, giữ ổn định nguồn lao động.

Tình hình thưởng Tết của các doanh nghiệp phía Nam năm nay không quá khả quan, khi đa số đều cắt giảm hoặc chỉ có khoản trợ cấp nhỏ như là tiền “lì xì” chứ không phải là thưởng Tết. Nhiều chủ doanh nghiệp còn cho biết, để có tiền trả lương đúng hạn cho công nhân đã là một sự cố gắng lớn chứ chưa nói đến việc có đủ tiền thưởng Tết hay không.

Ông Phạm Văn Việt - Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Việt Thắng Jean cho biết, cơ chế thưởng Tết năm nay của công ty vẫn được duy trì chứ không bị cắt bỏ như một số doanh nghiệp khác, tuy nhiên mức thưởng sẽ có giảm so với những năm không bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

“Như năm 2019, mức thưởng Tết trung bình là 3 tháng lương cơ bản. Sang năm 2020, khi dịch Covid-19 vừa mới xuất hiện ở Việt Nam, ảnh hưởng nhẹ đến các doanh nghiệp như chúng tôi, thì mức thưởng trung bình là 1,5 tháng lương cơ bản. Tuy nhiên, năm nay chỉ có những công nhân ở lại công ty làm mới được thưởng 1 tháng lương cơ bản, còn lại thì chỉ nhận được trợ cấp”, ông Việt giải thích.

Những doanh nghiệp đang hoạt động đều cố gắng thưởng Tết nhằm giữ lại công nhân làm việc sau khi hết kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

Ông Việt cũng cho biết thêm, số lao động tại doanh nghiệp của ông về quê trong làn sóng dịch thứ 4 ở Việt Nam là không nhiều. Vì công ty đã bố trí cho công nhân ở lại nhà máy, đảm bảo công tác vừa sản xuất vừa chống dịch với phương thức “3 tại chỗ”, vì thế tác động của dịch lên quá trình sản xuất là không quá lo ngại.

Ông Nguyễn Văn Hậu, Tổng Giám đốc Công ty CP Bất động sản Asian Holding đánh giá, năm 2021 là một năm thật sự khó khăn đối với thị trường bất động sản nói chung và doanh nghiệp nói riêng, bởi phải chịu ảnh hưởng nặng nề của đợt dịch Covid-19 thứ 4, thứ 5. Tuy nhiên, dù khó khăn hay thuận lợi công ty vẫn sẽ cố gắng để thưởng Tết cho nhân viên của mình.

“Cán bộ, nhân viên công ty đã có một năm vất vả làm việc. Do đó, thưởng Tết là điều mà ai cũng luôn mong đợi. Vì khó khăn nên mức thưởng có giảm hơn so với năm trước nhưng công ty sẽ cố gắng để thưởng Tết cho nhân viên và xem đây là việc quan trọng mà công ty phải làm”, ông Hậu.

Ông Hậu cũng cho biết: “Mức thưởng đối với cán bộ, nhân viên sẽ còn tùy thuộc vào vị trí, thâm niên và KPI hoàn thành, có thể từ 1-3 tháng lương”.

Thực tế, thưởng Tết cũng chính là một trong những biện pháp giúp thu hút người lao động vào thời điểm cuối năm, nhất là khi nhiều khu công nghiệp đang thiếu lao động trầm trọng. Không ít người lao động quan tâm đến thưởng Tết hơn là mức lương hàng tháng. Chính vì vậy, công ty nào có chế độ thưởng tết cao thường người lao động sẽ gắn bó lâu hơn, ít có trường hợp nghỉ việc ồ ạt.

Liên quan đến vấn đề thưởng Tết, Sở Lao động- Thương Binh và Xã hội (LĐ–TB&XH) thành phố Hồ Chí Minh vừa có công văn gửi đến các doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn thành phố đề nghị báo cáo tình hình lao động, quan tâm thực hiện tốt việc trả lương năm 2021 và thưởng tết năm 2022 cho người lao động (cả trong dịp Tết dương lịch và Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022).

Sở LĐ–TB&XH đề nghị các doanh nghiệp phối hợp, trao đổi với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở căn cứ hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, quy chế trả lương, quy chế thưởng để thực hiện các chế độ tiền lương, tiền thưởng đối với người lao động theo thỏa thuận, qua đó cùng chia sẻ khó khăn trong bối cảnh bị tác động bởi dịch Covid-19; xây dựng phương án thưởng theo quy định của pháp luật lao động.

Từ đó, thông tin sớm và đầy đủ kế hoạch trả lương, trả thưởng trong dịp tết trước ngày 25/12, cụ thể các nội dung gồm: tiền lương, tiền thưởng, các khoản trợ cấp, hỗ trợ cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán, thời gian nghỉ tết, nghỉ phép năm và thời điểm thực hiện trả lương, thưởng.