Nên chuẩn hóa văn hóa công sở

	Hưởng ứng cuộc vận động ‘nói không với tiêu cực’ và thi đua thực hiện văn hóa công sở
	Nhân lên những bông hoa đẹp
	Hà Nội phát động phong trào thi đua thực hiện văn hóa công sở

Tại buổi tọa đàm “Văn hóa công sở - Thực trạng và giải pháp”, nhiều đại biểu cho rằng, thực trạng văn hóa công sở đang xuống cấp là hoàn toàn chính xác. Đứng từ góc nhìn của nhà quản lý văn hóa, bà Trần Thị Phương Lan – Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa Văn nghệ - Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, việc xây dựng văn hóa của mỗi một cán bộ, công nhân, viên chức trong công sở đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Lễ phép với nhân dân cũng là tiêu chí đánh giá văn hóa công sở. Ảnh minh họa: Lương Hằng

Vai trò của văn hóa sẽ được phát huy nếu như nó được gắn liền với văn minh trong các hoạt động của các cơ quan, đó là việc xây dựng các phạm trù đạo đức tốt đẹp, có văn hóa trong giao tiếp công vụ.

Văn hóa công sở thể hiện mối quan hệ giữa nhà nước và nhân dân thông qua quá trình giao tiếp hành chính, góp phần hình thành nên những chuẩn mực, giá trị văn hóa mà cả hai bên cùng tham gia vào. Việc bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa công sở không chỉ là nhiệm vụ của mỗi cơ quan, tổ chức mà còn là nhiệm vụ của mỗi cán bộ, công chức, viên chức đối với công việc của mình ở các vị trí, cương vị khác nhau trong thực thi công vụ và cung cấp dịch vụ công.

Một công sở chỉ làm tròn nhiệm vụ và chức năng của nó khi tạo dựng được mối quan hệ tốt giữa cán bộ, công chức, viên chức trong công việc, các chuẩn mực ứng xử, các nghi thức tiếp xúc hành chính, ý thức chấp hành kỷ luật trong và ngoài cơ quan.

Theo nhà văn Nguyễn Quang Thiều, Phó Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam, văn hóa công sở được thể hiện ở hai vấn đề cơ bản: Hành vi trong công việc và không gian công sở. Hành vi trong công việc bao gồm trách nhiệm với công việc, điều hành công việc, xử lý công việc, quan hệ đồng nghiệp và ứng xử trong giao tiếp. Trong đó, văn hóa trong giao tiếp và ứng xử với người dân là một trong những vấn đề cần đặc biệt quan tâm.

Ví dụ, theo quy định của Đảng và các văn bản vi phạm pháp luật như Luật Cán bộ, công chức, viên chức, khi giao tiếp với nhân dân, cán bộ, công chức phải lễ phép hòa nhã. Tuy nhiên, không ít trường hợp, không ít nơi, khi người dân đến cơ quan công quyền giải quyết công việc còn bị cán bộ, công chức, viên chức gây khó dễ, thậm chí còn có biểu hiện tham nhũng vặt…

Cạnh đó, một vấn đề đáng báo động là quan hệ giữa các cá nhân trong công sở, đồng nghiệp với đồng nghiệp là cấp trên cấp dưới. Một số cán bộ, nhân viên cấp dưới thì nịnh hót cấp trên không phải vì mục tiêu trong sáng. Bởi thế, dẫn đến tình trạng không giám đấu tranh, trái với quy định của Đảng. Thậm chí, môt số nơi còn có biểu hiện bè phái.

Những vấn đề này không chỉ làm mất đi “vẻ đẹp” văn hóa công sở mà còn làm giảm những điều tốt đẹp trong quan hệ người với người và trong công việc. Vấn đề thứ hai của văn hóa công sở là phải tạo ra một không gian thẩm mỹ công sở. Một không gian có thẩm mỹ và hợp lý với đặc trưng công việc sẽ tạo ra cảm hứng làm việc, tạo ra sự thân thiện và tác động ngược lại làm nên vẻ đẹp của ngôn ngữ và hành vi của những con người làm việc trong không gian đó.

Tuy nhiên, trên thực tế ở mỗi cơ quan, đơn vị cũng như trong cuộc sống vẫn còn tồn tại những biểu hiện lệch chuẩn về văn hóa nói chung và văn hóa công sở nói riêng. Bà Trần Thị Phương Lan cho biết, trong thời gian qua, đội ngũ công chức, viên chức ngày càng hướng đến sự chuyên nghiệp.

Phong cách giao tiếp, ứng xử đã có những tiến bộ rõ rệt. Tuy nhiên, văn hóa ứng xử của một bộ phận công chức, người dân hiện nay đúng là có nhiều vấn đề đáng quan ngại. Mặc dù đã có những quy định về văn hóa công sở để hướng công chức đến với những chuẩn mực trong công việc và cuộc sống.

Song, nếu như liên tiếp có những vụ việc như cán bộ, công chức mạt sát người dân, những hành vi lệch chuẩn về văn hóa khác, thì ở một góc độ nào đó, chúng ta cũng cần nhìn nhận lại chất lượng soạn thảo các bộ quy tắc ứng xử đó. Nếu bộ quy tắc được soạn thảo quá dài dòng, quá hình thức thì nó cũng khó phù hợp với thực tế. Tiếp đến, cũng cần phải xem xét đến những hình thức kỷ luật có đủ sức răn đe đối với những cán bộ, công chức có hành vi ứng xử thiếu văn hóa hay không.

“Chúng ta thấy, dù ở đâu, nơi nào cũng xảy ra các hiện tượng lệch chuẩn trong văn hóa ứng xử của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức, trong khi đối tượng này lẽ ra phải gương mẫu trong ứng xử văn minh, là nòng cốt để lan tỏa những giá trị tốt trong cộng đồng. Tôi cho rằng, nhiều công chức có cách ứng xử lệch chuẩn không phải vì trình độ học thức kém mà vì sự nhận thức, hiểu biết về vai trò, vị trí, chức năng của người cán bộ, công chức không đúng.

Những công chức này chưa hiểu hết cái gốc là công bộc của dân, làm dịch vụ công để phục vụ nhân dân nên nhiều lúc có những lời nói, hành động không chuẩn mực. Tuy cách ứng xử đó là những biểu hiện bên ngoài nhưng tác động lớn đến hiệu quả dịch vụ, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân”, bà Phương Lan khẳng định.

Hiện nay, ở nhiều cơ quan, đơn vị xuất hiện khá phổ biến các biểu hiện lệch chuẩn trong văn hóa ứng xử nơi công sở như “ma mới” bắt nạt “ma cũ”; chia bè, chia phái; rảnh rỗi ngồi chuyện gẫu, nói xấu lẫn nhau gây mất đoàn kết; hay một số người tranh thủ đến cơ quan dùng điện thoại “chùa”; rảnh rỗi tranh thủ đi chợ nhặt rau, xử lý công việc cá nhân, gia đình ở nơi công sở....

Những biểu hiện này tưởng như là nhỏ nhưng lại ảnh hưởng rất lớn tới uy tín, chất lượng công việc cũng như sự tồn tại của mỗi một cơ quan, đơn vị nhưng thực tế việc xử lý vẫn còn rất hình thức.

Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Triệu Văn Cường cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 05/9/2016 về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính các cấp, trong đó yêu cầu các Bộ, ngành địa phương rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh nội quy, quy chế, quy trình làm việc của cơ quan, đơn vị; quán triệt, triển khai đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính, văn hóa công sở và sử dụng có hiệu quả thời giờ làm việc; hay như Quyết định số 1847/QĐ-TTg cũng đã nêu rõ những chuẩn mực về ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức. Như vậy là đã có rất nhiều các văn bản đưa ra các quy định và các biện pháp nhằm chấn chỉnh hiện tượng nêu trên, vấn đề là việc tuyên truyền, phổ biến, quán triệt và tổ chức thực hiện ra sao.

Trong số những biểu hiện lệch chuẩn về văn hóa ứng xử trong công sở, đặc biệt là ở tại các cơ quan hành chính thực hiện cơ chế một cửa, người dân phàn nàn nhiều nhất chính là thái độ hách dịch, cửa quyền của một bộ phận cán bộ, công chức khi tiếp dân. Những hành vi này ảnh hưởng không nhỏ tới nét đẹp văn hóa công sở.

Bà Ninh Thị Thu Hương - Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở cũng cho rằng, để khắc phục những hành vi lệch chuẩn để xây dựng được văn hoá công sở theo đúng tiêu chuẩn và yêu cầu đặt ra thì trách nhiệm của những người cán bộ, công chức, đặc biệt là trách nhiệm của những người trong quá trình tiếp dân phải thực hiện nghiêm túc hơn nữa và phải áp dụng xử lý một cách rõ ràng đối với hành vi của cán bộ, công chức.

Và chỉ có như vậy, khi những hành vi lệch chuẩn, trong đó có hành vi cửa quyền ở một bộ phận cán bộ, công chức được khắc phục thì chúng ta mới hướng tới một văn hoá công sở theo đúng nghĩa.

Bảo Thoa