Muốn phòng, chống hiệu quả phải đảm bảo tài chính

Thực hiện Quyết định này, Bộ Y tế đã chủ động xây dựng lộ trình thực hiện các giải pháp một cách hiệu quả trong đó hướng dẫn đôn đốc và hỗ trợ các tỉnh, thành phố biến, triển khai và xây dựng kế hoạch bảo đảm tài chính cho cả giai đoạn. Trải qua gần 10 năm nỗ lực không ngừng với cam kết chính trị mạnh mẽ của chính quyền các cấp từ Trung ương đến các tỉnh, thành phố, sự phối hợp chặt chễ của các bộ ngành trong quá trình xây dựng các cơ chế chính sách, sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của cộng đồng các nhà tài trợ, Việt Nam đã thực hiện tiến trình chuyển đổi các nguồn lực tài chính trong nước cho công tác phòng, chống HIV/AIDS với một số kết quả hết sức ấn tượng.

Điển hình, tỷ trọng các nguồn tài chính trong nước đã tăng lên tới hơn 51% trong đó tỷ trọng ngân sách địa phương phân bổ cho phòng, chống HIV/AIDS không ngừng tăng lên qua các năm tăng từ 8% lên tới 17%. Chia sẻ với phóng viên, Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS Phan Thị Thu Hương cho biết: Trong suốt thời gian qua, chúng ta có thể nhìn thấy bước đầu đã thành công trong việc chuyển giao dần các nguồn lực phòng, chống HIV/AIDS từ viện trợ quốc tế sang ngân sách từ Chính phủ, Bảo hiểm Y tế (BHYT) và các địa phương, kể cả sự đóng góp của cộng đồng tư nhân. Trong đó, 80% nguồn lực từ viện trợ quốc tế được chuyển đổi sang cho phía BHYT đối với công tác chăm sóc và điều trị.

Theo đó, Quỹ BHYT là bước đột phá của chương trình phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam với 95% người nhiễm HIV tham gia BHYT tăng gấp 2 lần trong vòng 5 năm. Quỹ BHYT đến nay trung bình chi trả 400 tỷ đồng/năm, trong đó khoảng 200 tỷ đồng cho dịch vụ khám chữa bệnh BHYT và 200 tỷ đồng cho thuốc ARV nguồn quỹ BHYT, nâng tỷ trọng của Quỹ BHYT trong tổng chi cho HIV/AIDS tăng từ 4% lên tới 9%, chiếm tới 20% nguồn lực trong nước cho HIV.

Ngân sách Nhà nước thông qua Chương trình quốc gia của phòng chống HIV/AIDS, dự án phòng, chống HIV/AIDS thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia y tế dân số giai đoạn vừa qua cũng đã tập trung nguồn lực để hỗ trợ các tỉnh thành phố thực hiện các mục tiêu của chiến lược và chiếm tới gần 10%. Các nguồn xã hội hóa khác cũng tăng đáng kể lên tới 8%.

Tuy nhiên, bà Phan Thị Thu Hương cũng cho biết, một trong những khó khăn nhất hiện nay là các hoạt động liên quan tới dự phòng. Đối với công tác dự phòng không phải dễ dàng để có thể huy động được các nguồn lực, hay huy động được người dân sẵn sàng bỏ chi phí vì họ không nhìn thấy hiệu quả ngay lập tức được…

Nhằm hướng tới mục tiêu chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030, Cục Phòng, chống HIV/AIDS mong rằng, các tỉnh, thành phố trong thời gian qua đã có những nguồn ngân sách ban đầu cho chương trình phòng chống HIV/AIDS như: Điều trị, BHYT cho điều trị, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm… thì sẽ tiếp tục tăng nguồn ngân sách, cũng như đưa thành những tiêu chí cụ thể để giúp cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS được triển khai thuận lợi, hiệu quả và không bị gián đoạn do thiếu kinh phí.

Cục trưởng Cục phòng Chống HIV/AIDS cũng cho biết: Công tác phòng, chống HIV/AIDS là một trong số ít các bệnh mà nhận được sự đồng hành của các đối tác quốc tế hỗ trợ cả về kỹ thuật cũng như tài chính và kể cả vận động chính sách. “Các đối tác quốc tế cũng đã sẵn sàng phối hợp với Việt Nam, trong khoảng 2- 3 năm tới tiếp tục nghiên cứu, cũng như lập được kế hoạch phù hợp để chọn được các mục tiêu, đối tượng ưu tiên can thiệp. Bởi nguồn ngân sách hạn chế, thì không thể nào dàn trải cho toàn bộ người dân Việt Nam, mà sẽ chú trọng vào các đối tượng đích, từ đó phòng chống dịch HIV/AIDS hiệu quả” bà Phan Thị Thu Hương cho biết thêm.