Luật Đất đai (sửa đổi) có hàng trăm điểm mới

Ngày 18/1, sau phiên bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đã chủ trì cuộc họp báo, thông tin về kết quả kỳ họp.

Hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất

Tổng Thư ký Quốc hội cho biết, những nội dung được Quốc hội quyết định tại Kỳ họp này có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của năm 2024 và cả nhiệm kỳ, mà còn có ý nghĩa căn cơ, chiến lược, lâu dài, là minh chứng cho tinh thần lập pháp vì dân.

Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương và 260 điều, hoàn thành một trong những nhiệm vụ lập pháp quan trọng hàng đầu của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV theo đúng Hiến pháp năm 2013, đúng chủ trương, đường lối của Đảng, mà trực tiếp là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đã chủ trì cuộc họp báo.

Việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) tại Kỳ họp này, cùng với Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6 vừa qua và có hiệu lực đồng thời từ 1/1/2025 đã đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, để nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất; đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công bằng và ổn định xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Đây là dự án luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp; đồng thời, cũng là dự án Luật rất khó và phức tạp. Dự án Luật đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan chuẩn bị rất trách nhiệm, kỹ lưỡng, công phu qua nhiều vòng, nhiều bước.

Đối với Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, đây là dự án Luật có nhiều nội dung chuyên sâu, có tác động trực tiếp đến chính sách tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô, việc tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật được thực hiện kỹ lưỡng, thận trọng, phù hợp với đường lối, chính sách và Hiến pháp 2013.

Việc Quốc hội thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) tại Kỳ họp lần này với 450 đại biểu tán thành (chiếm 91.28% tổng số đại biểu) góp phần bảo đảm sự an toàn, lành mạnh, minh bạch, ổn định và bền vững của hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng, phát triển theo đúng nguyên tắc thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và thông lệ, chuẩn mực quốc tế phổ biến, nâng cao khả năng cạnh tranh, tiếp tục phát huy vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế.

Cũng tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Nghị quyết gồm 6 điều, quy định về 8 cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.

Quốc hội cũng thông qua Nghị quyết về việc sử dụng ngân sách dự phòng chung, dự phòng nguồn ngân sách trung ương của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 cho các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Nghị quyết cho phép phép sử dụng 63.725 tỷ đồng dự phòng chung nguồn ngân sách trung ương của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022. Sử dụng dự phòng của Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 để bổ sung cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện Dự án Cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu…

Toàn cảnh buổi họp báo.

Hàng trăm điểm mới

Trả lời báo chí về Luật Đất đai (sửa đổi), Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Phan Đức Hiếu cho biết, thống kê sơ bộ có khoảng 65 điều, khoản giao Chính phủ quy định chi tiết. Chính phủ sẽ ban hành Nghị định hướng dẫn các điều, khoản này. Số lượng dự thảo cơ quan soạn thảo gửi kèm theo hồ sơ dự án Luật chỉ là dự kiến, vì trong quá trình thi hành, số lượng Nghị định hướng dẫn có thể tăng hoặc giảm, quan trọng nhất là nội dung hướng dẫn phải đầy đủ, có thể một Nghị định hướng dẫn nhiều điều, khoản của Luật.

Đại biểu Phan Đức Hiếu cũng mong muốn, sau khi Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua, Chính phủ sớm có có kế hoạch cụ thể để triển khai thi hành luật; trong đó, xác định cơ quan nào làm đầu mối chủ trì tham mưu soạn thảo các Nghị định.

Cũng theo đại biểu Phan Đức Hiếu, Luật Đất đai (sửa đổi) có hàng trăm điểm mới và cá nhân ông chia thành 5 nhóm vấn đề.

Thứ nhất là nhóm các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất như mở rộng quyền sử dụng đất với đối tượng là công dân Việt Nam, kể cả định cư sinh sống ở nước ngoài; chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số…

Theo đại biểu Phan Đức Hiếu, Luật Đất đai (sửa đổi) có hàng trăm điểm mới.

Thứ hai, việc tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp như quy định thu hồi đất phục vụ cho việc xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này được thiết kế mới, thể chế hóa đầy đủ Điều 54, Hiến pháp năm 2023, tức là chỉ thu hồi đất trong trường hợp thực sự cần thiết...; mở rộng các quy định liên quan đến cơ chế thỏa thuận về đất, chuyển mục đích sử dụng đất của những người đang có đất; mở rộng quỹ đất; quỹ đất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ…

Thứ ba, nâng cao hiệu quả sử dụng đất như đất sử dụng kết hợp đa mục đích; thu hẹp lại trường hợp phải xin phép khi chuyển mục đích sử dụng đất…

Thứ tư, về tài chính đất đai như tách bạch vấn đề về định giá đất với chính sách hỗ trợ miễn giảm về đất; một số chính sách để ổn định tiền thuê đất như hoạt động đầu vào hoạt động sản xuất kinh doanh; thông tin dữ liệu về đất đai…

Thứ năm, nâng cao hiệu quả, hiệu lực về quản lý nhà nước. Nhiều quy định cải cách, cắt giảm bớt thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân…

Dành quỹ đất thuận lợi cho tái định cư

Nói về ảnh hưởng của Luật Đất đai (sửa đổi) đối với phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) đang được quy định trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), ông Phan Đức Hiếu cho rằng, đây là điểm mới trong nhóm các quy định về tiếp cận đất đai để phục vụ phát triển hạ tầng kỹ thuật kinh tế - xã hội.

Theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, từ kinh nghiệm về tái định cư dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, thành phố Hà Nội đã có kiến nghị trong sửa đổi Luật Đất đai cần quy định dành quỹ đất thuận lợi cho tái định cư các dự án thu hồi đất phục vụ cho các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật của địa phương. Từ đó, trong Luật Đất đai (sửa đổi) đã có một số chế định nhằm luật hóa các kiến nghị này.

Trả lời câu hỏi về ý nghĩa của Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường khẳng định: “Kỳ họp bất thường và Kỳ họp thường kỳ có giá trị pháp lý như nhau và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn như nhau, thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Hơn nữa với những vấn đề đã chín, đã rõ và được sự đồng thuận thì không có lý do gì không thông qua. Nếu để lại Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đến tháng 5 tới mới thông qua sẽ làm chậm sự phát triển, đặc biệt là quản trị quốc gia liên quan đến lĩnh vực này".