Kỹ thuật phẫu thuật qua đường nách: Hồi sinh sự sống cho hàng trăm trẻ mắc tim bẩm sinh

700 ca phẫu thuật tim ít xâm lấn

Tính từ năm 2018 đến nay, 700 bệnh nhi mắc bệnh tim bẩm sinh đã được các bác sĩ Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Nhi Trung ương phẫu thuật thành công bằng kỹ thuật ít xâm lấn qua đường nách bên phải mà không có trường hợp nào tử vong. Bệnh nhi nhỏ tuổi nhất được áp dụng thành công kỹ thuật này là 1,5 tháng tuổi và bệnh nhi cân nặng thấp nhất là 3,8kg.

Các bác sĩ đang thực hiện ca phẫu thuật tim ít xâm lấn thứ 700 cho bệnh nhi mắc tứ chứng Fallot.Ảnh: Thành Đạt

Điển hình như trường hợp bệnh nhân H.T (3 tháng tuổi, ở Nam Định), bị mắc bệnh tim bẩm sinh - thông liên thất lớn và được phẫu thuật thành công bằng kỹ thuật ít xâm lấn qua đường nách. Theo lời mẹ bệnh nhi H.T chia sẻ: Chị từng sốc lặng người, cảm xúc như bị “rơi xuống vực thẳm” khi phát hiện con gái mới hơn 20 ngày tuổi bị mắc bệnh tim bẩm sinh. Đến khi con nhập viện điều trị, chị lại lo lắng, sợ hãi khi nghĩ con phải trải qua ca đại phẫu với vết mổ dài ở trước ngực, sẽ làm con tự ti khi lớn lên. Nhưng sau cuộc phẫu thuật tim bằng kỹ thuật ít xâm lấn, với vết mổ ở nách phải rất nhỏ, chỉ khoảng 4cm và con gái bình phục nhanh chóng, đã khiến người mẹ trẻ vỡ oà trong hạnh phúc.

“Lúc đưa con đến Bệnh viện Nhi Trung ương và được các bác sĩ giải thích sẽ phẫu thuật tim cho con bằng kỹ thuật ít xâm lấn qua đường nách bên phải, tôi đã rất thấp thỏm chờ mong… Thật tuyệt vời, sau phẫu thuật, con hồi phục nhanh chóng và đặc biệt con chỉ có một vết mổ nhỏ ở nách, tôi cảm giác trút được một gánh nặng lớn trong đời. Hiện giờ nhìn bé, không ai nghĩ con vừa trải qua một cuộc đại phẫu”, mẹ của bệnh nhi H.T chia sẻ.

Được biết, bệnh nhi H.T là trường hợp thứ 699 được các bác sĩ Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Nhi Trung ương sửa chữa tổn thương thông liên thất bằng kỹ thuật ít xâm lấn qua đường nách bên phải. Trước đó, bệnh lý thông liên thất khiến bé H.T bú kém, mồ hôi nhiều, thở bị hóp bụng, không nuốt được, thường xuyên trào sữa ra ngoài khi bú. Sau phẫu thuật, bé H.T ăn uống tốt hơn, nhanh chóng bình phục sức khỏe. 9 ngày sau phẫu thuật bé đã được xuất viện trong niềm vui của gia đình và các y, bác sĩ.

Vừa qua, trường hợp ca bệnh thứ 700 là bệnh nhi 10 tháng tuổi, nặng 5,5 kg mắc bệnh tim bẩm sinh (tứ chứng Fallot) đã được đích thân Giáo sư Kotani - Phó Trưởng Khoa Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Đại học Okayama, Nhật Bản (người trực tiếp chuyển giao công nghệ cho các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương) và Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Lý Thịnh Trường - Giám đốc Trung tâm Tim mạch thực hiện trong sáng 7/8. Ca phẫu thuật kết thúc thành công, ghi dấu ấn ca bệnh thứ 700 được phẫu thuật tim bằng kỹ thuật ít xâm lấn qua đường nách tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Đặt yếu tố an toàn cho bệnh nhi lên hàng đầu

Chia sẻ về kỹ thuật tiên tiến này, Tiến sĩ, bác sĩ Cao Việt Tùng - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: Phẫu thuật ít xâm lấn qua đường nách bên phải được các chuyên gia của Bệnh viện Trường đại học Okayama, Nhật Bản chuyển giao cho Bệnh viện Nhi Trung ương từ đầu năm 2018 và được các bác sĩ của Trung tâm Tim mạch thực hiện độc lập từ năm 2018 đến nay.

Trước đó, để thực hiện phẫu thuật tim hở, các bác sĩ chỉ có một phương pháp tiếp cận đến tim qua đường mổ dọc toàn bộ xương ức ở giữa ngực. Cách mổ này để lại sẹo mổ dài trước ngực và có thể có một số biến chứng khi tiến hành tách xương ức, thời gian hậu phẫu dài, trẻ phải chịu đau đớn hơn sau phẫu thuật. Còn với phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn qua đường dọc giữa nách bên phải sẽ mang lại tính thẩm mỹ cao, giúp các bé rút ngắn thời gian hồi phục sau phẫu thuật và nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường, không có cảm giác tự ti do vết sẹo mổ ngắn và được che khuất hoàn toàn dưới nách bên phải.

“Khi thực hiện phẫu thuật tim bằng kỹ thuật ít xâm lấn, hầu hết các bệnh nhi đều được tiến hành giảm đau tại chỗ, giúp giảm đau hiệu quả và giảm tỷ lệ sử dụng các thuốc an thần - giảm đau khác theo đường tĩnh mạch. Phần lớn các bé đều được rút ống nội khí quản trong vòng 6 giờ đầu sau phẫu thuật và có thể rút ống nội khí quản đồng thời tự thở ngay tại phòng mổ ” - Tiến sĩ Cao Việt Tùng thông tin thêm.

Là người trực tiếp được nhận chuyển giao kỹ thuật từ Bệnh viện Đại học Okayama, Nhật Bản 5 năm trước, Tiến sĩ Nguyễn Lý Thịnh Trường bày tỏ: “Đường mổ mới và kỹ thuật mổ đặc biệt khiến chúng tôi vô cùng thích thú khi nhận chuyển giao. Mổ qua đường nách bên phải cho chúng tôi một cách nhìn hoàn toàn khác so với đường mổ giữa. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào chúng tôi cũng chỉ định phẫu thuật bằng phương pháp này, bởi nếu không thể sửa chữa tất cả tổn thương của bệnh nhi như đường mổ giữa, thì việc mổ qua đường nách sẽ thất bại. Tiêu chí hàng đầu của chúng tôi là bảo đảm an toàn cho bệnh nhi và mọi tổn thương trong tim được sửa chữa như phẫu thuật đường giữa thì mới chỉ định kỹ thuật này”.

Đến nay, các bệnh lý tim bẩm sinh đã được áp dụng phương pháp phẫu thuật tiên tiến này tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Nhi Trung ương bao gồm: Bệnh lý thông liên thất, bệnh lý thông liên nhĩ, bệnh lý thông sàn nhĩ thất bán phần, bệnh lý bất thường trở về tĩnh mạch phổi bán phần bên phải, bệnh lý hẹp van động mạch phổi hoặc hẹp trên van động mạch phổi, và một số các bất thường khác như u nhầy nhĩ trái, màng ngăn nhĩ trái…

Minh Khuê