Kính lão trọng thọ: Giá trị trường tồn trong văn hóa Việt Nam

(LĐTĐ) Mừng thọ là phong tục đẹp của dân tộc Việt Nam. Không biết từ bao giờ, cứ mỗi dịp đầu Xuân, các làng, xã lại nô nức tổ chức mừng thọ cho các cụ. Với người Việt Nam, “kính lão đắc thọ” và sự trân trọng, biết ơn những bậc cao niên đã là một nét đẹp không thể thiếu trong đời sống người dân.
Hồn Việt trong từng nghi thức tri ân mừng thọ Để con trẻ hiểu được ý nghĩa của lì xì?

Niềm vui của tất cả mọi người

Xuân Ất Tỵ này, niềm vui của hai cụ Lại Văn Kính và Trần Thị Mận (xã Hải Trung, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) được nhân lên gấp bội khi cả hai cụ mừng thọ 90 tuổi tại xóm; dòng họ và con cháu trong gia đình tổ chức lễ mừng thọ cho hai cụ tại gia đình.

Kính lão trọng thọ: Giá trị trường tồn trong văn hóa Việt Nam
Lễ mừng thọ các cụ được con cháu tổ chức trọng thể.

Hai cụ có tất cả 5 người con, nhưng phần nhiều sống ở xa hoặc đi xa làm ăn công tác, ít có thời gian đại gia đình tụ họp, sum vầy. Năm nay, nhân dịp mừng thọ hai cụ tuổi 90, tất cả con cháu cùng tề tựu đông đủ ở quê hương. Đây không chỉ là ngày mừng thọ của hai cụ mà còn là ngày vui của tất cả con cháu, anh chị em trong gia đình.

Sinh sống tại thành phố Vinh, Nghệ An, cách quê gần 300 km, gia đình anh Toàn và chị Thủy ít có cơ hội về thăm ông bà. Nhân dịp mừng thọ, anh đã đưa cả gia đình về quê để đoàn tụ cùng đại gia đình. Chia sẻ cảm xúc trong ngày ý nghĩa này, anh xúc động nói: "Tôi rất vui vì hai ông bà vẫn mạnh khỏe, minh mẫn ở độ tuổi này. Vì sống xa quê nên tôi không thể thường xuyên thăm nom và chăm sóc sức khỏe ông bà. Chính vì thế, được về dự lễ mừng thọ hôm nay là niềm hạnh phúc lớn lao đối với tôi. Đây không chỉ là dịp hiếm hoi tôi được đón Tết bên các anh chị, cô dì chú bác mà còn là cơ hội bày tỏ lòng yêu thương, kính trọng và biết ơn đối với ông bà".

Kính lão trọng thọ: Giá trị trường tồn trong văn hóa Việt Nam
Anh Toàn (ngoài cùng bên trái) và mẹ anh (ngoài cùng bên phải) về tham dự lễ mừng thọ ông bà.

Chia sẻ những cảm xúc khi bước vào độ tuổi được coi là “xưa nay hiếm”, cụ Lại Văn Kính tự hào: “Bước vào tuổi 90, tôi cảm thấy rất hạnh phúc vì được đông đủ con cháu chắt về dự lễ mừng thọ. Tôi có tất cả 13 chắt rồi. Con cháu chắt trong gia đình nhà tôi luôn hết lòng hết sức chăm sóc cho ông bà mạnh khỏe. Mong mỏi lớn nhất của tôi đến giờ này là sức khỏe sẽ ổn định, con cháu làm ăn ngày càng khấm khớ và bản thân tôi có thể làm được điều gì có ích cho xã hội chứ không để bản thân trở thành gánh nặng xã hội.”

Kính lão, trọng thọ

Phong tục kính lão trọng thọ là một nét đẹp truyền thống của người Việt Nam. Tiến sĩ Nguyễn Hoài Phương (Trưởng bộ môn Lịch sử Văn hóa, Khoa Lịch sử, trường Đại học KHXH&NV Hà Nội) chia sẻ:

“Người Việt Nam mình có truyền thống rất tôn trọng người già. Ngày nay chúng ta có nhiều phương tiện thông tin, nhưng trong xã hội truyền thống trước đây, nhất là với cư dân nông nghiệp, người già thực sự là một kho kinh nghiệm rất quý báu. Việc chúng ta trọng người già còn là trọng vốn kiến thức và kinh nghiệm sống của họ nữa.

Có rất nhiều phong tục thể hiện sự kính trọng người già và tục mừng thọ là một trong số đó. Trước đây mừng thọ không nhất thiết phải là vào dịp đầu xuân giống như bây giờ. Ngày trước, trong đời sống xã hội, người ta có thể mừng thọ vào nhiều dịp. Mùa xuân, dịp Tết là một trong nhiều dịp, nhưng cũng có thể mừng thọ vào lúc vừa thu hoạch xong, hoặc một ngày nào đó thuận tiện và tập trung đủ con cháu trong nhà, cũng có khi là chờ người đi xa về để có thể tổ chức cho cụ. Việc mừng thọ sẽ còn tùy vào điều kiện và hoàn cảnh của từng gia đình.

Quà mừng thọ khi xưa cũng có phần khác. Khi xưa nhà nước cũng rất quan tâm đến những bậc cao niên và có quà mừng tuổi cho họ. Phần thưởng của vua có khi chỉ là một tấm lụa đỏ thôi, nhưng thế cũng là đáng quý rồi.

Ngày nay, dịp mừng thọ phổ biến nhất là vào đầu Xuân. Thường các cụ sẽ mừng thọ vào các tuổi chẵn như 70, 75, 80, 85 và hơn thế. Các cơ quan, đoàn thể Nhà nước sẽ có một phần quà và giấy mừng thọ gửi tặng các cụ.”.

Mừng thọ không chỉ là dịp để tôn vinh những bậc cao niên mà còn là cơ hội quý báu để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và trân trọng những giá trị truyền thống của gia đình, của xã hội. Những buổi lễ mừng thọ đầy ấm cúng khi đại gia đình sum vầy bên nhau không chỉ mang đến niềm vui cho các cụ mà còn thắt chặt tình thân qua nhiều thế hệ. Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, phong tục này vẫn luôn giữ được ý nghĩa sâu sắc, là cầu nối để gìn giữ và lan tỏa những giá trị nhân văn tốt đẹp của người Việt.

Phương Mai - Kim Quyên

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Giải cứu gần 30 người vụ cháy tòa nhà CTM số 139 Cầu Giấy

Giải cứu gần 30 người vụ cháy tòa nhà CTM số 139 Cầu Giấy

(LĐTĐ) Vụ cháy xảy ra khoảng 8h sáng 12/2 tại tòa CTM số 139 Cầu Giấy, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Lực lượng chức năng đã khẩn trương tổ chức chữa cháy, đồng thời triển khai các mũi tiếp cận tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ. Kịp thời hướng dẫn đưa được gần 30 người di chuyển thoát nạn lên tầng mái và theo lối cầu thang bộ đến khu vực an toàn.
Nữ tân binh nhập ngũ: Viết tiếp thanh xuân tươi đẹp trong màu áo lính

Nữ tân binh nhập ngũ: Viết tiếp thanh xuân tươi đẹp trong màu áo lính

(LĐTĐ) Trẻ trung, xinh đẹp, vừa tốt nghiệp chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, khi Tổ quốc gọi, cô gái Đặng Anh Thư đã làm đơn tình nguyện nhập ngũ để thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng, viết tiếp thanh xuân tươi đẹp trong màu áo lính.
Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh mục tiêu GDP năm 2025 đạt 8% trở lên

Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh mục tiêu GDP năm 2025 đạt 8% trở lên

(LĐTĐ) Sáng 12/2, sau phiên khai mạc trọng thể Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV đã nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên.
Nhiều dự án giao thông trọng điểm tại TP.HCM sẽ hoàn tất thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025

Nhiều dự án giao thông trọng điểm tại TP.HCM sẽ hoàn tất thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025

(LĐTĐ) Hàng loạt công trình giao thông trọng điểm tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ cơ bản hoàn thành về mặt thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025 để kịp khởi công xây dựng, nhằm chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
Đền Quán Thánh rộn ràng hoạt động văn hóa tâm linh đầu Xuân Ất Tỵ

Đền Quán Thánh rộn ràng hoạt động văn hóa tâm linh đầu Xuân Ất Tỵ

(LĐTĐ) Đền Quán Thánh, một trong "Thăng Long tứ trấn" xưa, đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt vào tháng 8/2024. Được xây dựng từ thời nhà Lý và trải qua nhiều lần trùng tu, ngôi đền tọa lạc bên Hồ Tây không chỉ là công trình kiến trúc có giá trị về mặt lịch sử mà còn là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa nổi tiếng của người dân Thăng Long - Hà Nội.
TP.HCM: Đào tạo nghề cho hơn 4.000 lao động nông thôn

TP.HCM: Đào tạo nghề cho hơn 4.000 lao động nông thôn

(LĐTĐ) Trong năm 2025, Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ đào tạo nghề cho 4.170 lao động nông thôn gồm 1.648 người học nghề nông nghiệp và 2.522 người học nghề phi nông nghiệp; phấn đấu tỷ lệ có việc làm sau khi học nghề tối thiểu đạt 85%.
Chủ tịch Quốc hội: Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách

Chủ tịch Quốc hội: Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Kỳ họp bất thường lần này có ý nghĩa rất quan trọng, khẩn trương xem xét, quyết định nhiều vấn đề cấp bách phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đáp ứng yêu cầu rất cao của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Tin khác

Đền Quán Thánh rộn ràng hoạt động văn hóa tâm linh đầu Xuân Ất Tỵ

Đền Quán Thánh rộn ràng hoạt động văn hóa tâm linh đầu Xuân Ất Tỵ

(LĐTĐ) Đền Quán Thánh, một trong "Thăng Long tứ trấn" xưa, đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt vào tháng 8/2024. Được xây dựng từ thời nhà Lý và trải qua nhiều lần trùng tu, ngôi đền tọa lạc bên Hồ Tây không chỉ là công trình kiến trúc có giá trị về mặt lịch sử mà còn là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa nổi tiếng của người dân Thăng Long - Hà Nội.
Khai ấn thiêng liêng đầu Xuân tại Di tích quốc gia đặc biệt đền Voi Phục

Khai ấn thiêng liêng đầu Xuân tại Di tích quốc gia đặc biệt đền Voi Phục

(LĐTĐ) Sáng 11/2, tại Di tích quốc gia đặc biệt đền Voi Phục, quận Ba Đình đã long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống "Tế Khai sắc, rước khai Xuân", khai ấn Lý triều Đại Vương "Trấn Tây Thượng Đẳng".
Đình Đại Phùng đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt

Đình Đại Phùng đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt

(LĐTĐ) Tới đây, ngày 15/2/2025 (tức 18 tháng Giêng năm Ất Tỵ), huyện Đan Phượng (Hà Nội) sẽ tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt đình Đại Phùng.
Giờ đẹp để cúng Tết Nguyên tiêu 2025

Giờ đẹp để cúng Tết Nguyên tiêu 2025

(LĐTĐ) Người Việt Nam có câu “Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”, thể hiện rõ sự coi trọng ngày Tết Nguyên tiêu của cha ông ta. Đây không chỉ là dịp để các gia đình thể hiện lòng thành kính với tổ tiên mà còn để cầu mong cho một năm mới an lành, thịnh vượng.
Rộn ràng Lễ khai bút Xuân Ất Tỵ 2025 tại Khu tưởng niệm Trạng nguyên Lê Ích Mộc

Rộn ràng Lễ khai bút Xuân Ất Tỵ 2025 tại Khu tưởng niệm Trạng nguyên Lê Ích Mộc

(LĐTĐ) Ngày 8/2 (tức ngày 11 tháng Giêng), tại Khu tưởng niệm Trạng nguyên Lê Ích Mộc (phường Quảng Thanh, thành phố Thuỷ Nguyên, Hải Phòng), Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Thủy Nguyên long trọng tổ chức Lễ khai bút đầu Xuân Ất Tỵ 2025 và Hội thi viết thư pháp bằng chữ Quốc ngữ lần thứ 3.
Nhờ con đăng ký, người mẹ trở thành Vua Tiếng Việt mùa 3

Nhờ con đăng ký, người mẹ trở thành Vua Tiếng Việt mùa 3

(LĐTĐ) Chương trình Vua Tiếng Việt mùa 3 đã tìm ra vị "Vua" mới là chị Võ Thị Thu Hiền, 42 tuổi, quê quán Hà Tĩnh, hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội với công việc nhân viên nhân sự.
TP.HCM: Kéo dài thời gian trưng bày linh vật Rắn tại phố đi bộ Nguyễn Huệ

TP.HCM: Kéo dài thời gian trưng bày linh vật Rắn tại phố đi bộ Nguyễn Huệ

(LĐTĐ) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ tiếp tục trưng bày linh vật Tết Ất Tỵ đến hết ngày 9/3/2025 để phục vụ nhu cầu thưởng ngoạn của nhân dân, du khách và Lễ hội Áo dài TP.HCM lần thứ 11.
Chủ tịch nước Lương Cường dâng hương, khai Xuân tại Hoàng thành Thăng Long

Chủ tịch nước Lương Cường dâng hương, khai Xuân tại Hoàng thành Thăng Long

(LĐTĐ) Sáng 6/2 (tức mùng 9 tháng Giêng), tại Điện Kính Thiên - Khu di tích Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, Chủ tịch nước Lương Cường đã chủ trì Lễ dâng hương, khai Xuân tưởng niệm, tri ân công đức các bậc tiền nhân.
Sắc Xuân rực rỡ tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Sắc Xuân rực rỡ tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

(LĐTĐ) Chào đón năm mới Ất Tỵ 2025, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội sẽ tổ chức chuỗi hoạt động đặc sắc với chủ đề "Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc" trong suốt tháng 2, từ ngày 1 đến 28/2/2025.
Giữ sợi dây liên kết với nguồn cội qua nén hương thơm

Giữ sợi dây liên kết với nguồn cội qua nén hương thơm

(LĐTĐ) Tháng Giêng, tháng hai là những tháng có nhiều hoạt động lễ lạt, thờ cúng trong phong tục của người Việt. Việc thờ cúng ấy không chỉ là thắp hương, dâng lễ vật mà còn mang cả những ý nghĩa văn hóa và đạo đức. Cao hơn nữa, nó thể hiện một quan niệm, triết lý về nhân sinh và xã hội của dân tộc.
Xem thêm
Phiên bản di động